Stan faktyczny oraz stanowisko NSA
Organy podatkowe określiły podatnikowi wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych za 2006 r. w wysokości wyższej niż zadeklarowana przez podatnika. Uznały, iż podatnik zawyżył koszty uzyskania przychodów m.in. o odpisy amortyzacyjne dokonane w związku ze znakami towarowymi, na które nie zostało mu udzielone prawo ochronne zgodnie z przepisami Prawa własności przemysłowej¹. W badanym okresie podatnik dysponował prawem do niezgłoszonego i niezarejestrowanego znaku towarowego. Nie był więc uprawniony do dokonania odpisów amortyzacyjnych i zaliczenia ich wartości do kosztów uzyskania przychodów.

Podatnik argumentował, iż żaden z przepisów prawa nie obliguje użytkowników znaku towarowego do jego rejestracji. Prawo do znaku towarowego nie jest tworzone w drodze decyzji administracyjnych, a decyzja rejestrująca znak towarowy nie ma charakteru konstytutywnego.

Rozpatrujący sprawę WSA w Rzeszowie podzielił stanowisko organów podatkowych. Podobnie orzekł także NSA, który wskazał, iż w art. 16b ust. 1 pkt 6  u.p.d.o.p.², który określa przedmioty amortyzacji, mowa jest o prawach, w tym o prawie do znaku towarowego. Jednocześnie Sąd dokonał rozróżnienia samego znaku towarowego, którego powstanie jest niezależnie od jakiejkolwiek procedury prawnej, oraz prawa do znaku towarowego, którego powstanie regulują przepisy Prawa własności przemysłowej. Decyzja o udzieleniu prawa ochronnego do znaku towarowego ma – w ocenie NSA – charakter konstytutywny. Ochrona prawa do znaku towarowego powstaje na skutek rejestracji przez Urząd Patentowy. Bez takiej rejestracji znak nie posiada wyróżniającej go cechy, którą jest szczególna ochrona prawna. Znaku towarowego nie można utożsamiać z prawem ochronnym do znaku towarowego (powstającym po rejestracji), z nabyciem którego wiązać się mogą określone skutki prawne, w tym uprawnienia do amortyzacji podatkowej. Wykorzystywanie niezarejestrowanego znaku towarowego, na który nie udzielono prawa ochronnego stanowi wykonywanie określonych czynności faktycznych, które nie są objęte prawem do tego znaku i jako takie nie dają uprawnienia do jego amortyzacji.

Teza
W prezentowanym wyroku NSA sformułował następującą tezę:
„Zgodnie z art. 16b ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.p., przedmiotem amortyzacji podatkowej nie może być znak towarowy i korzystanie ze znaku towarowego, na który nie zostało udzielone prawo ochronne w rozumieniu ustawy Prawo własności przemysłowej.”

Komentarz
Prezentowany wyrok NSA powinien zainteresować wszystkich podatników, którzy dokonują lub też zamierzają dokonywać odpisów amortyzacyjnych związanych z wykorzystaniem znaków towarowych. Stanowisko NSA potwierdza bowiem, iż amortyzacja taka może mieć miejsce wyłącznie wówczas, gdy podatnik uzyska w odpowiednim trybie prawo ochronne do danego znaku towarowego. Z reguły wiąże się to z koniecznością uzyskania takiego prawa ochronnego w drodze odpowiedniego postępowania prowadzonego przez Urząd Patentowy RP.

Co prawda prezentowane orzeczenie zostało wydane na podstawie przepisów obowiązujących w 2006 r., które w swoim brzmieniu różniły się od regulacji obowiązujących obecnie, lecz argumentacja zaprezentowana przez NSA znajdzie również zastosowanie w aktualnym stanie prawnym. Sąd wskazał bowiem, iż za każdym razem przepisy u.p.d.o.p. odnosiły się do amortyzacji prawa (prawa do znaku towarowego – 2006 r.; prawa określonego w Prawie własności przemysłowej – aktualne przepisy), przez co należy rozumieć amortyzację prawa ochronnego do znaku towarowego, które powstaje dopiero po dokonaniu jego rejestracji.

Powyższy rodzaj argumentacji był prezentowany przez NSA już we wcześniejszych orzeczeniach. Przykładowo w podobnym tonie NSA wypowiedział się w wyroku z dnia 28 kwietnia 2009 roku, sygn. akt II FSK 23/08 czy też w wyroku z dnia 27 maja 2009 roku, sygn. akt 181/08. Podobnie uznają także organy podatkowe (zob. interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 2 lutego 2010 roku nr ITPB3/423-679b/09/MT).

Stanowisko zajęte przez NSA oznacza w praktyce, iż w celu amortyzacji znaków towarowych podatnicy powinny najpierw uzyskać na ten znak towarowy prawo ochronne. Bez odpowiedniej decyzji w tym zakresie amortyzacja taka nie będzie możliwa a jej dokonywanie może narazić podatników na negatywne konsekwencje finansowe.

1) Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 roku Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.)
2) Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 roku Nr 54, poz. 654 ze zm.)