We wniosku o wydanie interpretacji podatnik wskazał, że organizuje spotkania integracyjne dla pracowników. Udział w spotkaniach na charakter fakultatywny. Spotkania takie mają różnorodną formę, tj. wyjazdów połączonych ze zwiedzaniem zabytków, pobytem w teatrze, na koncercie itp. W tym stanie rzeczy podatnik zapytał, czy koszty ponoszone z tytułu przedmiotowych spotkań stanowią dla pracowników biorących w nich udział przychód ze stosunku pracy. W ocenie podatnika powyższe koszty nie stanowią dla pracowników przychodu ze stosunku pracy. W przypadku spotkań integracyjnych bardzo często podatnik nie jest bowiem w stanie przypisać pracownikowi wartości świadczenia, które ten faktycznie otrzymał. Sytuacja taka ma miejsce nawet wówczas, gdy organizując spotkanie podatnik dokonuje płatności danej kwoty pomnożonej przez liczbę uczestników. Sposób kalkulacji kosztów nie przekłada się na faktycznie otrzymany przez pracownika przychód.
Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Stwierdził, że art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. w sposób szeroki definiuje pojęcie przychodów ze stosunku pracy, zaliczając do nich nie tylko otrzymane pieniądze, ale i świadczenia, które przybrały postać rzeczy, wykonywania usługi, bądź udostępnienia rzeczy lub prawa. Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, iż w każdym przypadku, w którym uzyska on jakąś realną korzyść, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu. Zdaniem organu w przypadku imprez rekreacyjnych, w których udział pracownika ma charakter fakultatywny, a koszty w całości ponoszone są przez zakład pracy, w związku z uczestnictwem w spotkaniu pracownicy osiągają konkretną korzyść finansową podlegającą opodatkowaniu. Organ podniósł, że wartość świadczenia należy w takiej sytuacji obliczyć dzieląc kwotę wynikającą z wystawionych faktur i rachunków, które posiada podatnik przez liczbę pracowników biorących udział w spotkaniu integracyjnym. Dodał, że wartość świadczeń opłaconych za pracownika pracodawca ma obowiązek doliczać do wynagrodzenia wypłaconego w danym miesiącu. Natomiast od łącznej wartości należy obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.
NSA podzielił argumentację zaprezentowaną przez Ministra Finansów. Wyjaśnił, że przedmiotem świadczenia pracodawcy na rzecz pracownika w przypadku tzw. wyjazdów integracyjnych i podobnych imprez jest zapewnienie pracownikom zakwaterowania, dojazdu, wyżywienia itp. świadczeń podczas imprez, które odbywają się poza siedzibą firmy. Nie może budzić wątpliwości, że ponoszone przez pracodawcę koszty związane z takimi wyjazdami stanowią dla pracownika realną korzyść i konkretne przysporzenie o wymiarze finansowym, którego ciężaru sam pracownik ponosić nie musi. Istotne jest, że ogólna cena, którą pracodawca uiszcza za wszelkie świadczenia związane z przedmiotowymi wyjazdami, jest uzależniona od liczby pracowników biorących w nich udział, lecz nie jest uzależniona od tego, z jakich rzeczywiście usług poszczególni pracownicy skorzystali. Przedmiotem zakupu przez pracodawcę jest więc pakiet poszczególnych usług w ramach wyjazdu na rzecz poszczególnych pracowników, oraz zapewnienie realizacji tych usług dla pracowników spółki oraz ich konsumpcji. Skoro zatem pracodawca ponosi koszty zapewnienia pracownikom realizacji różnego rodzaju usług związanych z uczestnictwem w spotkaniach integracyjnych, to w konsekwencji przedmiotem świadczenia, które uzyskują pracownicy, jest korzystanie z tych usług. Świadczenie usług na rzecz uczestników imprez integracyjnych określonych usług przekłada się natomiast na konkretną wartość pieniężną, ponieważ dla ich uzyskania należy ponieść zawsze konkretne wydatki. W analizowanym stanie faktycznym ponosi je pracodawca. Z tego powodu prawo i wynikające z niego nieodpłatne korzystanie z usług gwarantowanych w ramach wyjazdów integracyjnych, stanowi nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. Otrzymanym nieodpłatnym świadczeniem jest już możliwość skorzystania przez pracownika z usług zakupionych przez pracodawcę.
Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Prawo i wynikające z niego nieodpłatne korzystanie przez pracowników z usług gwarantowanych przez pracodawcę w ramach wyjazdów integracyjnych, stanowi nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f.”
Komentarz
W uchwale Izby Finansowej NSA z dnia 24 października 2011 roku, sygn. akt II FPS 7/10 przesądzono, że abonamenty medyczne, nabywane przez pracodawców na rzecz ich pracowników powodują po stronie pracowników powstanie nieodpłatnego świadczenia ze stosunku pracy, którego wartość powinna być wliczona do kwoty przychodów.
Po wydaniu powyższej uchwały pojawiły się głosy, że jej tezy będą widoczne nie tylko w zakresie kwalifikacji wykupywanych na rzecz pracowników abonamentów medycznych, lecz spowodują także faktyczne opodatkowanie szeregu innych świadczeń, które pracownicy mogą otrzymywać od swoich pracodawców.
Jak widać na przykładzie prezentowanego wyroku, wskazane obawy były jak najbardziej słuszne. Okazuje się bowiem, że sądy administracyjne zaczynają uznawać za przychód każdy rodzaj świadczenia, z którego mogą korzystać pracownicy. W omawianej sprawie świadczeniem takim był udział w imprezie integracyjnej, a przychodem pracowników, którzy uczestniczyli w takiej imprezie był koszt jej organizacji przypadający na każdego zaproszonego gościa.