Stan faktyczny oraz stanowisko NSA
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że w umowie lojalnościowej z kontrahentem ustalił, że będzie otrzymywał bonus pieniężny w przypadkach, gdy podatnik wygeneruje określony poziom obrotu na towarach kontrahenta oraz gdy prawidłowo przeprowadzi okolicznościowe akcje związane z montażem i właściwą ekspozycją materiałów reklamowych kontrahenta, zatowarowanie w produkty akcji reklamowej oraz dystrybucję gazetek reklamowych. W tym stanie faktycznym podatnik zapytał, czy udzielenie wynagrodzenia za wykonanie określonego obrotu (premia od obrotu) jest traktowane jako usługa w rozumieniu u.p.t.u.¹ i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ze stawką podstawową. W ocenie podatnika powyższe czynności nie stanowią usług i nie podlegają VAT.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Stwierdził, że w stanie faktycznym opisanym przez stronę premia pieniężna jest ściśle uzależniona od określonego zachowania się nabywcy w stosunku do sprzedawcy, a zachowanie strony w tym wypadku stanowi świadczenie usługi za wynagrodzeniem na rzecz sprzedającego. Jako zapłatę za wykonaną usługę podatnik otrzymuje bonus w postaci premii pieniężnej, dlatego zdaniem organu jego zachowanie polegające na osiągnięciu określonego w umowie obrotu, należy uznać za świadczenie usług zgodnie z art. 8 ust. 1 u.p.t.u.

WSA w Warszawie uchylił zaskarżoną interpretację. Wyrok ten nie znalazł jednakże akceptacji NSA, który wyjaśnił, że w opisanym stanie faktycznym premia ma być wypłacana podatnikowi nie tylko za osiągnięcie określonego poziomu obrotów, lecz także za przeprowadzenia głównych akcji okolicznościowych poprzez montaż i właściwą ekspozycję materiałów reklamowych, respektowanie polityki cenowej i wydawanie określonej ilości gazetek reklamowych. Cele powyższe określają zatem wymagania, które powinien spełnić wnioskodawca jako sprzedający towar stanowiący przedmiot dostawy przez kontrahenta. W istocie premia wypłacana jest więc wnioskodawcy za wykonanie określonych czynności, za określone zachowanie wnioskodawcy, które spełnia definicję odpłatnego świadczenia usług z art. 8 ust. 1 u.p.t.u. i podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach. NSA uznał, że w przypadku, jeżeli pomiędzy podmiotami istnieje stosunek prawny, na podstawie którego nabywca dokonuje zakupów u dostawcy, uzyskując premię nie tylko za określoną przez dostawcę wysokość obrotów, lecz także za realizację przez nabywcę na rzecz dostawcy innych czynności (np. marketingowych, serwisowych, szkoleniowych), wówczas mamy do czynienia ze świadczeniem przez nabywcę na rzecz dostawcy odrębnej usługi, wynagradzanej przez dostawcę stosowną premią pieniężną, która powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„W przypadku, jeżeli pomiędzy podmiotami istnieje stosunek prawny, na podstawie którego nabywca dokonuje zakupów u dostawcy, uzyskując premię nie tylko za określoną przez dostawcę wysokość obrotów, lecz także za realizację przez nabywcę na rzecz dostawcy innych czynności (np. marketingowych, serwisowych, szkoleniowych), wówczas mamy do czynienia ze świadczeniem przez nabywcę na rzecz dostawcy odrębnej usługi, wynagradzanej przez dostawcę stosowną premią pieniężną, która powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług.”

Komentarz
W orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntował się już pogląd, iż premia pieniężna wypłacana z tytułu osiągnięcia określonego poziomu obrotów z danym kontrahentem nie podlega VAT. Innymi słowy podatnik otrzymujący premię pieniężną nie świadczy co do zasady na rzecz kontrahenta usług w rozumieniu przepisów u.p.t.u. Samo osiągnięcie poziomu obrotów nie jest bowiem taką usługą.

Jak widać na prezentowanym przykładzie w określonych przypadkach jednak premia pieniężna może być traktowana jako wynagrodzenie za świadczenie podlegających VAT usług. Taka sytuacja będzie miała miejsce wówczas, gdy premia ma być wypłacana podatnikowi nie tylko za osiągnięcie określonego poziomu obrotów, lecz także za wykonanie innych czynności, które na gruncie VAT mogą być traktowane jako usługi (czynności marketingowe, reklamowe itp.). Formułując umowę dotyczącą premii warto więc zwrócić szczególną uwagę na to, na jakich warunkach i za jakie czynności premia ma być wypłacana.

 

1) Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.)