Stan faktyczny oraz stanowisko NSA
Organy podatkowe określiły podatnikowi wysokość zobowiązania podatkowego w VAT. Wskazały, że przeprowadzone u podatnika postępowanie kontrolne wykazało nieprawidłowości w rozliczeniu podatku z tytułu dzierżawy i nabycia wartości niematerialnej know-how. Zdaniem organów podatnik nie wykazał, aby know-how została zidentyfikowana na jakimkolwiek nośniku i w jaki sposób miało odbyć się jej udostępnienie. W efekcie organy nie mogły ustalić, czy wiedza stanowiąca know-how rzeczywiście istniała, czy jej nabycie miało związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych, a w rezultacie nie mogły też ocenić zasadności odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu know-how.

Podatnik argumentował, że słownikowa definicja know-how nie wymaga szczegółowego sformalizowania wiedzy za zdefiniowanym nośniku, tak jak przyjęły to organy podatkowe. Jego zdaniem organy pominęły całkowicie dane liczbowe przedstawione w toku postępowania, potwierdzające intensyfikację przychodów w związku z wykorzystywaniem know-how i inne przedstawione dokumenty potwierdzające istnienie i korzystanie przez podatnika z wiedzy know-how. Podatnik podkreśli, że w toku postępowania przedstawił dowody i wyjaśnienia potwierdzające udostępnienie mu wiedzy know-how, które bezzasadnie nie zostały uwzględnione przy orzekaniu.

WSA w Białymstoku oraz NSA nie podzieliły stanowiska podatnika. NSA wyjaśnił, że wobec braku w ustawie o podatku od towarów i usług definicji know-how, wyjaśnienia tego pojęcia należy poszukiwać poza tą ustawą, w tym również w prawie wspólnotowym. W tym zakresie odwołał się do definicji zawartej w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 772/2004 z dnia 7 kwietnia 2004 r. w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień o transferze technologii (Dz. Urz. UE L 123, poz. 11), które w art. 1 „i” definiuje know-how jako: pakiet nieopatentowanych informacji praktycznych, wynikających z doświadczeń i badań, które są: (1) niejawne, czyli nie są powszechnie znane lub łatwo dostępne; (2) istotne, czyli ważne i użyteczne z punktu widzenia wytwarzania produktów objętych umową, oraz (3) zidentyfikowane, czyli opisane w wystarczająco zrozumiały sposób, aby można była sprawdzić, czy spełniają kryteria niejawności i istotności. Aby know-how mogło być zidentyfikowane, musi być ustalone w umowie licencyjnej albo w odrębnym dokumencie, bądź też zarejestrowane w jakiejkolwiek innej stosownej formie najpóźniej w chwili, kiedy know-how będzie przekazywane lub wkrótce potem, pod warunkiem że odrębny dokument lub inne miejsce zarejestrowania będą dostępne w razie zaistnienia takiej potrzeby. W przypadku know-how, które ma charakter niematerialny konieczne jest nadanie mu materialnego wyrazu poprzez jego utrwalenie np. na nośniku danych. Przy tym istnienie takiego nośnika danych nie jest elementem definicji know-how, lecz umożliwia jedynie weryfikację tego, czy wymogi definicji zostały w danej sprawie spełnione. Stwierdziwszy powyższe NSA wskazał, że podatnik nie przedstawił dowodów pozwalających na zidentyfikowanie nabytej wiedzy know-how, a bez tego nie można było ocenić, czy wiedza ta istnieje i ma związek z działalnością opodatkowaną.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Wiedza know-how, która ma niematerialny charakter, powinna być zmaterializowana na nośniku danych, tak aby możliwe było zweryfikowanie, czy wiedza ta rzeczywiście istnieje i ma związek ze działalnością opodatkowaną. Brak zmaterializowania know-how na nośniku danych uniemożliwia weryfikację tych okoliczności i może stanowić przesłankę przemawiającą za pozbawieniem podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu know-how.”

Komentarz
Prezentowany wyrok jest niezwykle istotny dla tych podatników, którzy w ramach swojej działalności nabyli lub zamierzają nabyć wiedzę know-how odnoszącą się do określonej dziedziny życia gospodarczego.

Odwołując się do wcześniejszych orzeczeń sądów administracyjnych (m.in. do wyroku NSA z dnia 27 września 2001 roku, sygn. akt I SA/Po 712/00) oraz przepisów prawa unijnego Sąd opowiedział się za koniecznością udokumentowania faktu nabycia know-how w formie materialnej, np. poprzez jego opisanie w umowie licencyjnej lub zmaterializowanie na jednym z dostępnych nośników danych. Takie udokumentowanie nabytego know-how umożliwi bowiem organom podatkowym na weryfikację, czy nabyta wiedza istnieje i że jest wykorzystywana w prowadzonej przez podatnika działalności opodatkowanej VAT.

Zwraca uwagę sformułowany przez NSA wniosek, że brak zmaterializowania know-how oraz wiążący się z tym brak możliwości wykazania, że wiedza ta rzeczywiście istnieje i została przez podatnika faktycznie nabyta, może doprowadzić do pozbawienia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego przy tej transakcji. Tak więc brak należytego udokumentowania faktu nabycia know-how może powodować daleko idące negatywne skutki w sferze rozliczeń VAT.