Stan faktyczny oraz stanowisko NSA
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że świadczy kompleksowe usługi, w skład których wchodzi w szczególności organizacja loterii, jej obsługa techniczna i formalna, prowadzenie medialnej kampanii reklamowej oraz wydanie nagród laureatom. Celem usługi jest wzrost sprzedaży towarów i usług zleceniodawcy. Regulamin loterii przewiduje wydanie laureatom/zwycięzcom loterii nagród rzeczowych w postaci samochodów osobowych, które są nabywane wcześniej przez podatnika od sprzedawcy – dealera samochodów. Podatnik zapytał, czy w ww. stanie faktycznym tj. w przypadku zakupu samochodów osobowych w celu realizacji ww. usługi, w ramach której dojdzie m.in. do wydania samochodów laureatom loterii, podatnik jest uprawniony do odliczenia 100% podatku naliczonego przy ich zakupie. W ocenie podatnika przysługuje mu prawo do odliczenia 100% podatku naliczonego. W omawianym stanie faktycznym nie znajdzie bowiem zastosowania art. 86 ust. 3 u.p.t.u.¹, gdyż zgodnie z art. 86 ust. 4 pkt 7 u.p.t.u. nie dotyczy on przypadków, gdy przedmiotem działalności podatnika jest szeroko rozumiana odsprzedaż tych samochodów.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Stwierdził, że w sprawie nie została spełniona przesłanka zawarta w art. 86 ust. 4 pkt 7 u.p.t.u., gdyż całość odliczenia 100% podatku naliczonego wykazanego w fakturze nabycia może dokonać podatnik, którego przedmiotem działalności jest odsprzedaż nabytych samochodów. Skoro zatem podatnik nie trudni się profesjonalną odsprzedażą samochodów, a jedynie dokonuje ich nieodpłatnej dostawy jako nagród rzeczowych w organizowanych loteriach, należy uznać, że nie jest uprawniony do odliczenia pełnej wysokości podatku naliczonego z tytułu zakupu tych pojazdów.

WSA w Warszawie oraz NSA zakwestionowały pogląd organu. Zdaniem NSA celem art. 86 ust. 3 u.p.t.u. jest zapobieżenie odliczania całego podatku naliczonego z tytułu nabycia samochodów (pojazdów), których rodzaj (funkcjonalność) nie determinuje konieczności wykorzystywania ich jedynie w działalności gospodarczej podatnika, umożliwiając również ich wykorzystywanie poza tą działalnością. Stąd też w art. 86 ust. 4 u.p.t.u. określono wyłączenia z tego ograniczenia, poprzez określenie pojazdów, których cechy funkcjonalne wskazują na ich przeznaczenie do działalności gospodarczej (pkt 1-6) lub poprzez określenie rodzajów działalności wskazujących, że nabyte samochody (pojazdy) mają w całości służyć tej działalności podatnika (pkt 7 lit. a i b). W ocenie Sądu użyty w art. 86 ust. 4 pkt 7 lit. a) u.p.t.u. termin „odprzedaż” obejmuje takie rodzaje działalności gospodarczej podatnika, w ramach których nabywane samochody (pojazdy), o jakich mowa w art. 86 ust. 3 ustawy są – jako towary handlowe – przeznaczone do ich dalszego zbycia. Nieuzasadnionym ekonomicznie byłoby bowiem różnicowanie – w zakresie prawa odliczenia podatku naliczonego – sytuacji prawnej podatników, którzy prowadzą działalność gospodarczą polegającą na nabywaniu samochodów określonych w art. 86 ust. 3 u.p.t.u. w celu ich odprzedaży oraz podatników, których przedmiotem działalności jest nabywanie tych pojazdów w celu realizacji innych form ich zbycia (np. w ramach wykonywanych przez podatnika opodatkowanych czynności usługowych).

Teza
Na podstawie uzasadnienia prezentowanego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Użyty w art. 86 ust. 4 pkt 7 lit. a) u.p.t.u. termin „odprzedaż” obejmuje takie rodzaje działalności gospodarczej podatnika, w ramach których nabywane samochody (pojazdy), o jakich mowa w art. 86 ust. 3 ww. ustawy są – jako towary handlowe – przeznaczone do ich dalszego zbycia.”

Komentarz
Prezentowany wyrok wiąże się z pozytywnymi skutkami dla podatników, którzy w celu zwiększenia atrakcyjności swoich towarów lub usług organizują konkursy lub loterie, nagrodą w których są samochody. Podobnie korzystne efekty wywoła on także w stosunku do podmiotów, które świadczą usługi kompleksowej organizacji takich konkursów i loterii.

Ze stanowiska NSA wynika, że w powyższej sytuacji w związku z nabyciem pojazdu, który następnie zostanie przekazany jako nagroda, podatnikowi przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego. Sąd zrównał zatem w tym zakresie uprawnienia wskazanych podatników z uprawnieniami, którymi dysponują m.in. dealerzy samochodowi.

Co prawda podstawą prawną omawianego wyroku były nieobowiązujące już przepisy art. 86 ust. 4 pkt 7 u.p.t.u., lecz stanowisko Sądu można odnieść także do aktualnego stanu prawnego. Podobny zapis znajduje się bowiem obecnie w art. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym², który będzie obowiązywał do 31 grudnia 2012 roku. Po tej dacie zbliżony w swym znaczeniu zapis będzie natomiast zawarty w art. 86a ust. 3 u.p.t.u.

Prezentowany wyrok oznacza, że nabywając pojazdy przeznaczone jako nagrody w konkursach podatnicy mają zasadniczo prawo do odliczenia 100% podatku naliczonego przy takim nabyciu. Nie są zatem ograniczeni limitem 60% podatku naliczonego i maksymalnie kwotą 6.000 złotych.

1) Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.)
2) Dz. U. Nr 247, poz. 1652