Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że jest dystrybutorem maszyn specjalistycznych, zajmuje się także ich montażem oraz serwisowaniem (gwarancyjnym i pogwarancyjnym). W ramach działalności nabywa części do maszyn, które wykorzystywane są w ramach napraw gwarancyjnych, odpłatnych napraw pogwarancyjnych oraz dalszej odsprzedaży. Zdarzają się sytuacje, gdy podatnik nieodpłatnie wydaje części swoim klientom, bądź jako rekompensatę za przedłużony czas oczekiwania na dostawę maszyny lub jej naprawę, bądź też gdy usterka maszyny ma charakter ewidentny (również po upływie okresu gwarancji). Wydania takie mają charakter marketingowy i zmierzają do podtrzymania dobrych relacji z klientami oraz utrzymania pozytywnego wizerunku firmy na rynku. Podatnik zapytał, czy opisane przez niego nieodpłatne wydania części stanowią dostawę towarów opodatkowaną VAT, w sytuacji, gdy odliczył on podatek naliczony przy nabyciu części. W ocenie podatnika przekazania takie realizowane są na cele związane z prowadzoną działalnością, w związku z czym – zgodnie z art. 7 ust. 2 u.p.t.u.¹ – nie stanowią one opodatkowanej dostawy towarów.

Minister Finansów nie podzielił stanowiska podatnika. Zdaniem organu przepisy u.p.t.u. przewidują, iż wszelkie nieodpłatne przekazania towarów, z wyjątkiem przekazań próbek oraz prezentów o małej wartości, są opodatkowane VAT. W konsekwencji dokonywane przez podatnika nieodpłatne wydania klientom części zamiennych do produkowanych maszyn podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

WSA w Poznaniu zaprezentował odmienny pogląd od tego, który zajął w sprawie Minister Finansów. Sąd odwołał się do wyroku NSA z dnia 23 marca 2009 r., I FPS 6/08, w którym uznano, iż przekazanie przez podatnika bez wynagrodzenia towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele związane z tym przedsiębiorstwem nie stanowi dostawy towarów, nawet jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem tych towarów. W ocenie WSA stanowisko to bezsprzecznie potwierdza, iż opisane przez podatnika nieodpłatne wydania części zamiennych swoim klientom – jako związane z prowadzonym przedsiębiorstwem – nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Teza
Z uzasadnienia wyroku WSA w Poznaniu wyprowadzić można następującą tezę:
„Nieodpłatne wydanie części zamiennych do produkowanych przez podatnika maszyn, których celem jest utrzymanie dobrych relacji z klientami oraz stworzenie pozytywnego wizerunku firmy na rynku, należy uznać za wydanie związanie z prowadzonym przedsiębiorstwem. W konsekwencji czynność taka nie będzie traktowana jako opodatkowana dostawa towarów.”

Komentarz
Prezentowany wyrok to kolejne orzeczenie potwierdzające, iż praktycznie każde nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa podatnika, jeżeli jest dokonywane na cele związane z tym przedsiębiorstwem, nie może być traktowane jako odpłatna dostawa towarów i jako takie nie podlega opodatkowaniu VAT.

O wykładni art. 7 ust. 2 i ust. 3 u.p.t.u. w kontekście nieodpłatnych przekazań towarów na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem pisaliśmy już na łamach portalu Taxfin (zob. komentarz do wyroku WSA w Warszawie z dnia 7 stycznia 2010 r. sygn. akt III SA/Wa 1052/09). Zwracaliśmy wówczas uwagę na niezgodność polskich przepisów z prawem wspólnotowym oraz jednoczesny brak możliwości stosowania w powyższym zakresie przepisów Dyrektywy 112. Podkreślaliśmy również, iż brak opodatkowania takich przekazań prawdopodobnie zostanie zakwestionowany przez organy skarbowe, przy czym ochronę podatnikowi powinno w takiej sytuacji zapewnić korzystne dla niego orzeczenie sądu.

Prezentowany wyrok WSA w Poznaniu potwierdza nasze stanowisko. Sąd stanowczo kwestionuje forsowaną przez organy tezę o konieczności opodatkowania nieodpłatnych przekazań towarów na cele związane z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem zapewniając w ten sposób ochronę podatnikowi.

Aktualnie pojawia się coraz więcej interpretacji Ministra Finansów, w których wyraża on pogląd zbieżny z tym zaprezentowanym w omawianym wyroku WSA w Poznaniu. Przykładowo wskazać tu można na interpretację indywidualną Ministra Finansów (Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie) z dnia 20 kwietnia 2010 r. nr IPPP1-443-300/10-6/IGo czy też z dnia 14 kwietnia 2010 r. nr IPPP2/443-1721/08-7/AZ/KOM. Jednocześnie – co również godne uwagi, gdyż nie zdarza się organom zbyt często – w interpretacjach tych Minister Finansów w swojej argumentacji wprost odwołuje się do korzystnych dla podatników wyroków sądów administracyjnych. Widać więc, iż jednolita linia orzecznicza w omawianym zakresie w końcu przynosi pozytywne efekty w postaci zmiany stanowiska organów podatkowych.

Prezentowane orzeczenie jest ciekawe również z tego względu, iż wskazuje przykładową sytuację, w której nieodpłatne przekazanie towarów nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT. Wyrok ten jest niewątpliwie interesujący dla wszystkich podatników prowadzących działalność w sektorze motoryzacyjnym lub maszynowym, którzy w toku prowadzonej działalności dostarczają części zamienne swoim kontrahentom. Pokazuje on także sposób działań marketingowych, które – bez negatywnych konsekwencji w zakresie VAT – podatnicy tacy mogą wprowadzić w celu ukształtowania pozytywnego wizerunku firmy na rynku oraz wśród aktualnych klientów.