Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
We wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że otrzymał zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Zgodnie z zezwoleniem obowiązany jest ponieść wydatki inwestycyjne oraz zatrudnić nowych pracowników. Inwestycja określona w zezwoleniu ma na celu zwiększenie zdolności produkcyjnych i unowocześnienie linii produkcyjnych. Przed uzyskaniem zezwolenia podatnik wytworzył określoną ilość wyrobów, które zostaną sprzedane już po uzyskaniu zezwolenia. Podatnik zadał pytanie, czy sformułowanie „poniesienie wydatków” w rozumieniu § 6 rozporządzenia w sprawie pomocy publicznej¹ uprawniające podatnika do zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 34 u.p.d.o.p.² oznacza poniesienie wydatków zgodnie z metodą memoriałową (z momentem zaksięgowania kosztów w wysokości określonej w zezwoleniu) czy zgodnie z metodą kasową (z momentem rzeczywistego wydania sumy pieniędzy w wysokości określonej w zezwoleniu). Zdaniem podatnika może on rozpocząć korzystanie z ww. zwolnienia w momencie poniesienia wydatków zgodnie z metodą memoriałową, niezależnie od terminu rzeczywistego poniesienia wydatków.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. W ocenie organu dla skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 34 u.p.d.o.p., którego wartość oraz okres obowiązywania uzależnione są od wielkości poniesionych przez podatnika wydatków kwalifikowanych jako koszty inwestycji, to „poniesienie” wydatków musi oznaczać faktyczne poniesienie wydatków zgodnie z metodą kasową a nie samą deklarację o zamiarze ich poniesienia, czy też zobowiązanie do poniesienia ich w przyszłości. Dla obliczenia wielkości zwolnienia podatkowego nie jest wystarczające jedynie zarachowanie wydatku bez jego faktycznego poniesienia.

WSA w Łodzi podzielił argumentację organu. Wskazał, że użycie przez ustawodawcę w § 6 rozporządzenia w sprawie pomocy publicznej sformułowania „koszty poniesione” potwierdza wymóg, aby obciążenie tymi kosztami zostało faktycznie zrealizowane. Chodzi tu więc o koszty poniesione w sposób definitywny, faktycznie wydatkowane. Stanowisko to znajduje także potwierdzenie w regułach wykładni celowościowej. Z przepisów rozporządzenia w sprawie pomocy publicznej wynika, iż zwolnienie określone w art. 17 ust. 1 pkt 34 u.p.d.o.p. ma na celu zachętę do inwestowania na szczególnych terenach kraju, poprzez udzielenie ulg w postaci częściowej refundacji poniesionych wydatków. Chodzi zatem o wydatki inwestycyjne, które zostały poniesione przez dany podmiot w określonym czasie, objętym zezwoleniem na prowadzenie działalności na terenie danej strefy. Ograniczenie czasowe jak również fakt pośredniego zwrotu poniesionych wydatków inwestycyjnych wskazuje na to, że chodzi tu o wartości, które zostały przez przedsiębiorcę faktycznie wydatkowane.

Teza
Z uzasadnienia omawianego wyroku wyprowadzić można następującą tezę:
„Dla skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 34 u.p.d.o.p. konieczne jest faktycznie poniesienie przez podatnika wydatków inwestycyjnych związanych z działalnością prowadzoną na terenie specjalnej strefy ekonomicznej.”

Komentarz
Prezentowane orzeczenie jest istotne dla tych wszystkich podatników, którzy prowadzą lub też rozważają prowadzenie działalności gospodarczej na terenach specjalnych stref ekonomicznych chcąc skorzystać z przywilejów podatkowych z tym związanych.. Stanowisko WSA w Łodzi dostarcza cennych wskazówek, które podatnicy ci powinni uwzględnić przy ocenie opłacalności inwestycji w ten rodzaj działalności.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie był zakres zastosowania zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. Przepis ten przewiduje zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych dochodów osiąganych z działalności gospodarczej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie odpowiedniego zezwolenia. Sposób określania wielkości pomocy publicznej udzielanej w formie tego zwolnienia uzależniony został jednocześnie od wysokości poniesionych przez podatnika na terenie danej strefy ekonomicznej wydatków inwestycyjnych lub też wydatków na stworzenie nowych miejsc pracy.

WSA w Łodzi stanął na stanowisku, iż wysokość dopuszczalnego zwolnienia powinna być określana na podstawie faktycznie poniesionych przez podatnika wydatków, a nie jedynie na podstawie deklarowanych przez niego kwot, które zamierza wydatkować w przyszłości. Taki pogląd Sądu oznacza w praktyce, iż dla skorzystania z przedmiotowego zwolnienia podatnicy najpierw muszą zainwestować określone środki finansowe na terenie specjalnej strefy ekonomicznej, a dopiero później czerpać korzyści z zastosowania zwolnienia. Nie jest natomiast dopuszczalna sytuacja, w której podatnik faktycznie korzysta z omawianego zwolnienia, a ewentualne wydatki inwestycyjne deklaruje ponieść dopiero w przyszłości.

Stanowisko Sądu jest jednocześnie zbieżne ze wskazanym w przepisach rozporządzenia w sprawie pomocy publicznej terminem powstania prawa do zwolnienia. Zgodnie bowiem z § 5 ust. 1 i 2 tego rozporządzenia zwolnienie z podatku dochodowego przysługuje począwszy od miesiąca, w którym przedsiębiorca poniósł wydatki inwestycyjne lub też rozpoczął ponoszenie kosztów pracy związanych z tworzeniem nowych miejsc pracy. Takie ukształtowanie początkowego terminu skorzystania ze zwolnienia dodatkowo potwierdza, iż podatnik może to zwolnienie zastosować dopiero po faktycznym poniesieniu pierwszych wydatków inwestycyjnych.

1) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2008 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenach specjalnych stref ekonomicznych (Dz. U. Nr 232, poz. 1548)
2) Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 roku Nr 54, poz. 654 ze zm.)