Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
W uzasadnieniu wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wyjaśnił, że prowadzi sprzedaż detaliczną w sklepach należących do sieci hipermarketów i supermarketów. Podejmuje różnego rodzaju działania promocyjne i reklamowe zmierzające do zwiększenia sprzedaży. Jedną z form tych działań stanowi adresowany do pracowników program lojalnościowy, który umożliwia uzyskanie rabatu w wysokości 5% wartości zakupów. Podatnik zamierza objąć powyższym programem także pracowników kontrahenta. W związku z tak przedstawionym stanem faktycznym podatnik spytał, czy rabaty udzielane w ramach powyższego programu pracownikom podatnika oraz jego kontrahenta podlegają opodatkowaniu jako częściowo nieodpłatne świadczenie, od których powinna zostać pobrana zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych. W ocenie podatnika udzielone pracownikom rabaty nie podlegają opodatkowaniu jako częściowo nieodpłatne świadczenie. Skoro bowiem w ramach programu nie ma nadzwyczajnie wysokich rabatów w stosunku do rabatów oferowanych w ramach innych cyklicznie organizowanych promocji (adresowanych do różnych grup klientów), samo wydzielenie programu poprzez stworzenie zamkniętej grupy uczestników (pracownicy) nie może powodować dla nich dodatkowego obciążenia podatkowego.

Ze stanowiskiem podatnika nie zgodził się Minister Finansów, który uznał, że wartość otrzymanego przez pracownika rabatu stanowić będzie dla niego przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f.¹  Dla pracowników kontrahenta podatnika wartość rabatu stanowić będzie natomiast przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 u..p.d.o.f.

Pogląd Ministra Finansów nie znalazł jednak akceptacji Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zdaniem Sądu zasadniczą okolicznością w rozpatrywanej sprawie jest to, iż analogiczne programy rabatowe są organizowane stale jako handlowe narzędzie zwiększenia obrotu, zaś kryterium podmiotowe, według którego programy te są konstruowane (określenie jego adresatów) następuje jedynie w wyniku oszacowania skuteczności programu. Przedmiotowy program adresowany do pracowników nie różni się niczym od innych programów realizowanych przez podatnika i skierowanych do klientów, bowiem zasadnicza cecha tych programów, tj. wysokość proponowanego rabatu, pozostaje taka sama. W konsekwencji, zdaniem Sądu, nie można uznać, iż opisany przez podatnika program rabatowy został skierowany wyłącznie do indywidualnie określonego adresata ze względu na jego szczególną i niepowtarzalną cechę. Tym samym skorzystanie z programu nie spowoduje powstania przychodu zarówno u pracowników podatnika jak i pracowników jego kontrahenta.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Skorzystanie przez pracownika z rabatu oferowanego mu przez pracodawcę w ramach programu lojalnościowego, jeżeli z analogicznych przywilejów mogą skorzystać również w ramach podobnych programów inni klienci i grupy odbiorców, nie spowoduje u tego pracownika powstania przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym.”

Komentarz
Niewątpliwie prezentowany wyrok WSA jest korzystny dla pracowników korzystających z rabatów oferowanych przez pracodawcę. Należy jednak pamiętać, iż powyższe stanowisko znajdzie zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy z programu lojalnościowego oferującego określone przywileje (np. rabaty) może skorzystać nieograniczony krąg odbiorców. Jeżeli natomiast dany program będzie skierowany wyłącznie do pracowników, a jednocześnie podobne programy nie będą funkcjonowały w odniesieniu do pozostałych grup klientów, trzeba liczyć się z ryzykiem uznania przez organy podatkowe, iż udzielone pracownikom rabaty stanowią ich przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Formułując powyższe stanowisko Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zastosował korzystną dla podatników interpretację, zgodnie z którą możliwość uzyskania rabatu przez innych klientów nie musi koniecznie wynikać z tego samego programu lojalnościowego. Wystarczy jedynie, aby podobne rabaty były udzielane również innym grupom odbiorców w ramach odrębnych programów lojalnościowych. O tym, czy dane świadczenie stanowi przychód ze stosunku pracy decyduje zatem to, czy określone świadczenie może otrzymać wyłącznie pracownik, czy również inna osoba nie związana tego rodzaju stosunkiem prawnym (musi wystąpić związek prawny lub faktyczny danego świadczenia z istniejącym stosunkiem pracy).

Pogląd, iż rabaty udzielane nieograniczonemu kręgowi odbiorców nie stanowią przychodu znajduje potwierdzenie w szeregu stanowisk organów podatkowych. Dla przykładu w interpretacji indywidualnej z dnia 19 lutego 2009 r. nr ITPB2/415-1093/08/TJ Minister Finansów uznał, że „jeżeli w rzeczywistości grono beneficjentów – podmiotów korzystających z rabatów nie będzie ograniczone wyłącznie do pracowników Spółki, to przychód w rozumieniu u.p.d.o.f. u uczestników programu nie powstanie”. Podobne stanowisko znaleźć można także w interpretacji indywidualnej Ministra Finansów z dnia 21 września 2009 r. nr IPPB2/415-430/09/AS2 czy też z dnia 18 listopada 2009 r. nr ITPB2/415-711/09/IB.

1) Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.)