Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
Podatnik zwrócił się do organów podatkowych z wnioskiem o zwrot podatku od towarów i usług w przyspieszonym terminie 25 dni.

Organy podatkowe, po przeprowadzeniu kontroli, odmówiły zwrotu VAT. Argumentowały, że podatnik nie spełnił wszystkich warunków otrzymania takiego zwrotu wynikających z art. 87 ust. 6 u.p.t.u.¹

W związku z powyższym podatnik zdecydował się skierować skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego, w której podniósł m.in., że od niezwróconej w żądanym terminie (25 dni) kwoty VAT powinien otrzymać odsetki za zwłokę.

WSA w Rzeszowie uchylił zaskarżone decyzje, nie podzielając jednakże argumentacji podatnika odnośnie prawa do otrzymania odsetek od nieterminowego zwrotu VAT. Wskazał, że podstawą do żądania odsetek od nieterminowego zwrotu jest art. 87 ust. 7 u.p.t.u. Przepis ten jednak nie odnosi się do przyspieszonego, 25-dniowego terminu zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 6 u.p.t.u. W ocenie Sądu jeżeli ustawodawca chciałby umożliwić podatnikom żądanie odsetek w przypadku przekroczenia 25-dniowego terminu zwrotu VAT, to ująłby to wprost w treści art. 87 ust. 7 u.p.t.u., czego jednak nie uczynił. WSA stwierdził, że w przypadku przekroczenia przez organy wskazanego terminu zwrotu, podatnik może wnieść do sądu administracyjnego skargę na bezczynność w tym zakresie, a po uzyskaniu korzystnego wyroku sądu wystąpić wobec skarbu państwa z roszczeniem odszkodowawczym.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Przekroczenie przez organy podatkowe przyspieszonego, 25-dniowego terminu zwrotu VAT, o którym mowa w art. 87 ust. 6 u.p.t.u. nie daje podatnikowi prawa do żądania odsetek za opóźniony zwrot podatku.”

Komentarz
W art. 87 ust. 6 u.p.t.u. przewidziano możliwość wnioskowania przez podatnika – przy spełnieniu określonych warunków – o przyspieszony zwrot różnicy podatku VAT w terminie 25 dni. Przepis ten budził wątpliwości w zakresie ewentualnych konsekwencji niedokonania przez organy takiego zwrotu w ww. terminie w sytuacji, gdy odmowa zwrotu okaże się być bezzasadna.

W prezentowanym wyroku WSA uznał, że w powyższej sytuacji podatnik nie ma możliwości otrzymania odsetek za nieterminowy zwrot podatku. Podstawą rozstrzygnięcia Sądu była konstatacja, iż art. 87 ust. 7 u.p.t.u., który reguluje uprawnienie podatników do oprocentowania nadpłaty powstałej na skutek braku zwrotu podatku w określonym terminie, nie odnosi się wprost do przekroczenia terminu 25-dniowego. W ocenie Sądu dopiero niedokonanie zwrotu w terminie 60 lub 180 dni od dnia złożenia rozliczenia powoduje możliwość żądania przez podatnika oprocentowania od niezwróconych terminowo kwot.

Stanowisko Sądu, choć oparte o literalne brzmienie przepisów u.p.t.u., może budzić wątpliwości, gdyż prowadzi do niczym nie uzasadnionego zróżnicowania sytuacji podatników występujących w zwrot VAT w terminie przyspieszonym oraz tych, którzy zwrotu takiego oczekują w terminie podstawowym. Co więcej, taka sytuacja w zdecydowanie gorszym położeniu stawia pierwszą z tych grup, praktycznie uniemożliwiając im uzyskanie jakiejkolwiek rekompensaty za naruszenie prawa do otrzymania szybszego zwrotu podatku.

Zasadnicze zastrzeżenia natury praktycznej budzi także konstatacja Sądu, iż brak możliwości otrzymania oprocentowania od nieterminowego zwrotu VAT w przyspieszonym terminie nie narusza praw podatnika, gdyż jest on uprawniony do wniesienia skargi na bezczynność organu w tym zakresie, a następnie – po potwierdzeniu bezczynności organy przez Sąd – do żądania odszkodowania. Uwadze WSA umknęło jednakże, że zanim taka ewentualna skarga na bezczynność trafi do właściwego Sądu różnica VAT może zostać już dawno zostać zwrócona na konto podatnika. W takiej sytuacji Sąd, do którego wpłynie skarga na bezczynność, z uwagi na bezprzedmiotowość sprawy, umorzy postępowanie, a zatem takie orzeczenie w żadnym zakresie nie będzie gwarantować ochrony interesów podatnika.

1) Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.)