Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że zamierza wyemitować oraz wprowadzić na giełdę akcje. W ramach tego procesu ponosić będzie wydatki m.in. na przygotowanie prospektu emisyjnego, doradztwo prawne i finansowe, koszty administracyjne (druk, publikacja i dystrybucja prospektu emisyjnego), koszty obsługi prawnej (opłaty notarialne, sądowe, skarbowe) oraz koszty ogłoszeń wymaganych przepisami prawa i koszty promocji oferty publicznej. Zapytał, czy wymienione wydatki, mające wpływ na rozwój działalności podatnika i w konsekwencji na wysokość uzyskiwanych przychodów mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. W ocenie podatnika odpowiedź na to pytanie jest twierdząca.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Powołał się na treść art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.¹ stwierdzając, że nie będą kosztami uzyskania przychodów koszty związane z utworzeniem lub powiększeniem kapitału zakładowego. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p. do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego.

WSA w Poznaniu uchylił zaskarżoną interpretację. W uzasadnieniu odwołał się do uchwały składu siedmiu sędziów NSA z dnia 24 stycznia 2011 roku, sygn. akt II FPS 6/10, w której NSA uznał, że tylko wydatki związane z emisją nowych akcji, bez których nie jest możliwe podwyższenie przez spółkę akcyjną kapitału zakładowego, nie są kosztami uzyskania przychodów, stosownie do reguł wyrażonych w treści art. 12 ust. 4 pkt 4 i art. 7 ust. 1 i 2 w zw. z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. WSA w Poznaniu w pełni podzielił stanowisko zajęte przez NSA w powyższej uchwale prezentując analogiczną argumentację prawną.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Tylko niektóre wydatki związane z emisją akcji mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.”

Komentarz
Prezentowany wyrok jest jednym z pierwszych wydanych po podjęciu przez NSA uchwały w sprawie II FPS 6/10. W uchwale tej NSA dokonał podziału wydatków związanych z emisją akcji na wydatki bezpośrednio i koniecznie związane z emisją oraz te wykazujące związek jedynie pośredni. Do pierwszej grupy wydatków – niezaliczanych do kosztów uzyskania przychodów – kwalifikują się wydatki m.in. na opłaty notarialne, sądowe, opłaty za publikację, podatek od czynności cywilnoprawnych, opłaty na rzecz GPW i KDPW. W ramach drugiej grupy wydatków – stanowiących koszty podatkowe – wymienić można natomiast wydatki na poszukiwanie inwestorów, obsługę i prowadzenie oferty publicznej, usługi doradcze.

Wskazana uchwała NSA została przyjęta przez podatników w dość mieszany sposób. Z jednej strony bowiem zyskali oni uprawnienie do zaliczania do kosztów części wydatków związanych z emisją akcji (wydatków pośrednich), lecz z drugiej strony w stosunku do pozostałych ponoszonych w związku z tym kosztów (bezpośrednich) – często przewyższających wysokością koszty pośrednie – prawa takiego ich pozbawiono.

Jak widać na przykładzie prezentowanego wyroku wojewódzkie sądy administracyjne bez większych zastrzeżeń przyjmują argumentację sformułowaną przez NSA. W praktyce omawiane zagadnienie na chwilę obecną należy więc uznać za przesądzone. Podatnikom pozostaje zatem zastosować się do wykładni prawa dokonanej przez NSA oraz podzielanej – jak widać – przez pozostałe składy orzekające sądów administracyjnych, co wiąże się z koniecznością wydzielenia w ramach wydatków ponoszonych na emisję akcji tych, które dotyczą czynności jedynie „pośrednio” związanych z tym procesem.

1) Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.)