Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonuje zakupu świadectw pochodzenia wytworzenia energii elektrycznej w źródłach odnawialnych od producentów takiej energii. Świadectwa te stanowią nośnik prawa majątkowego, który podlega obrotowi na giełdzie towarowej. Zakup świadectw jest dokonywany w celu wywiązania się przez podatnika z obowiązków ustawowych. W przypadku nieprzedstawienia świadectw do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki podatnik byłby obowiązany do uiszczenia określonej opłaty zastępczej w znacznej wysokości. Podatnik zapytał, czy wydatki na zakup świadectw pochodzenia energii mogą zostać zakwalifikowane jako koszty bezpośrednie związane z osiąganymi przychodami oraz zaliczone do kosztów w okresie rozliczeniowym, w którym powstał przychód z dostaw energii elektrycznej. W ocenie podatnika odpowiedź na to pytanie jest twierdząca. Koszty te powinny być wykazane w okresie, w którym wystąpił przychód ze sprzedaży energii w wysokości wartości świadectw, jakie podatnik winien przedstawić do umorzenia z tytułu dostaw energii dokonanych w danym okresie rozliczeniowym.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Zdaniem organu wydatków na nabycie praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii nie można bezpośrednio powiązać z przychodami podatnika. Mają one więc charakter pośrednich kosztów uzyskania przychodów i powinny być potrącane w dacie poniesienia.

WSA we Wrocławiu podzielił argumentację Ministra Finansów. Wskazał, że wydatków na nabycie świadectw pochodzenia energii nie można bezpośrednio łączyć z przychodami podatnika z tytułu sprzedaży energii elektrycznej. Jest wręcz odwrotnie. Sam podatnik potwierdził bowiem, że ilość kupowanych świadectw w celu ich umorzenia jest zależna od wielkości sprzedaży energii. Tak więc ilość nabywanych świadectw jest pochodną całkowitej ilości dostarczonej energii, a więc i wysokości przychodu uzyskanego ze sprzedaży energii. W ocenie Sądu więc wydatki na nabycie świadectw stanowią wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w wysokości osiąganych przez podatnika przychodów ze sprzedaży energii.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Wydatki na nabycie świadectw pochodzenia energii mają charakter pośrednich kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z art. 15 ust. 4d u.p.d.o.p.¹ powinny więc być potrącalne w dacie poniesienia.”

Komentarz
Prezentowany wyrok powinien zainteresować podatników, którzy w ramach prowadzonej działalności zajmują się wytwarzaniem energii elektrycznej lub jej obrotem biorąc udział w handlu świadectwami pochodzenia energii. Stanowisko Sądu potwierdza, iż wydatki ponoszone na zakup takich świadectw powinny być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów już w momencie ich poniesienia. Tym samym nie jest dopuszczalne odroczenie momentu wykazania tych kosztów do czasu, kiedy podatnik osiągnie związane z nimi przychody.

Podstawą orzeczenia było uznanie przez Sąd, potwierdzone stanowiskiem podatnika, iż w praktyce wydatki na nabycie świadectw pochodzenia energii, a w szczególności wysokość tych wydatków jest zdeterminowana przez wielkość sprzedaży energii. Nie jest więc tak, iż wydatki na nabycie świadectw prowadzą do osiągnięcia przychodu ze sprzedaży energii. Sytuacja jest dokładnie odwrotna, mianowicie to określony poziom przychodów z tytułu sprzedaży energii jest podstawą do poniesienia przez podatnika określonych wydatków na nabycie takiej ilości świadectw, która umożliwi mu uniknięcie obowiązku uiszczenia opłaty zastępczej.

Co warte podkreślenia, stanowisko WSA jest w omawianym zakresie zbieżne z interpretacjami wydawanymi przez organy skarbowe. Oprócz interpretacji wydanej w omawianej sprawie podobny pogląd Minister Finansów wyraził także w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lutego 2010 roku nr ITPB3/423-766b/09/MT. Powyższe oznacza, iż zasadniczo uznanie przez podatników wydatków na zakup świadectw pochodzenia energii za koszty bezpośrednio związane z przychodami potrącane w okresie, w którym osiągnięte zostały przychody najprawdopodobniej wiązać się będzie z zakwestionowaniem takiego stanowiska przez organy podatkowe, a w dalszej perspektywie także przez sąd. Przy podejmowaniu decyzji w zakresie kwalifikacji powyższych kosztów podatnicy powinni więc ocenić, czy wiążące się z tym ryzyko jest dla nich opłacalne.

1) Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.)