Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że zamierza zawrzeć umowę spółki komandytowo-akcyjnej. Zapytał, co będzie stanowić podstawę opodatkowania w podatku od czynności cywilnoprawnych od tego typu umowy: czy będzie to wartość wkładów czy też wartość kapitału zakładowego. Przedstawiając własne stanowisko podatnik stwierdził, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.c.c.¹ podstawą opodatkowania przy umowie spółki stanowi wartość wkładów do spółki osobowej albo wartość kapitału zakładowego. Przepis ten należy rozumieć w ten sposób, że podstawa opodatkowania w przedmiotowej sprawie powinna być obliczona tylko od jednej z wymienionych kategorii. Jednocześnie, skoro ustawodawca wyraźnie sprecyzował, iż podstawą opodatkowania przy umowie spółki jest wartość wkładów do spółki osobowej, a spółka komandytowo-akcyjna jest właśnie taką spółką, to podstawą opodatkowania w sprawie będzie wartość wkładów wnoszonych do spółki. Bez znaczenia pozostaje w tym zakresie to, iż spółka komandytowo-akcyjna posiada również kapitał zakładowy.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Odwołał się do przepisów kodeksu spółek handlowych regulujących funkcjonowanie spółki komandytowo-akcyjnej oraz wskazał, że spółka ta jest co prawda spółką osobową, ale jednocześnie w jej przypadku występuje pojęcie kapitału zakładowego. Majątek spółki komandytowo-akcyjnej stanowią zarówno wkłady wnoszone przez komplementariuszy jak i wkłady wnoszone przez akcjonariuszy, przy czym te drugie tworzą kapitał zakładowy. Komplementariusz również może wnieść wkład na kapitał zakładowy uzyskując wówczas status akcjonariusza. Stąd podstawą opodatkowania będzie suma wszystkich wkładów w spółce osobowej – zarówno tych tworzących kapitał zakładowy jak i pozostałych. W konkluzji Minister stwierdził, że podstawą opodatkowania PCC z tytułu zawarcia umowy spółki komandytowo-akcyjnej będzie suma wartości wkładów komplementariuszy i wysokości kapitału zakładowego.

WSA w Łodzi uchylił zaskarżoną interpretację. Sąd podzielił stanowisko podatnika, iż podstawą opodatkowania PCC przy umowie spółki komandytowo-akcyjnej nie może być, tak jak twierdzi organ, suma wartości wkładów oraz kapitału zakładowego. W ocenie WSA skoro ustawodawca w odniesieniu do spółki osobowej przewidział, iż podstawą opodatkowania przy umowie takiej spółki jest wartość wkładów, to reguła ta znajdzie zastosowanie również przy umowie spółki komandytowo-akcyjnej, która również jest spółką osobową. Zdaniem Sądu jeżeli zamiarem ustawodawcy byłoby ustalenie podstawy opodatkowania przy spółce komandytowo-akcyjnej jako sumy wkładów oraz kapitału zakładowego, to z pewnością dałby temu wyraz w treści przepisów u.p.c.c. Aktualne ich brzmienie nie daje jednak podstaw do przyjęcia takiej wykładni.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Podstawą opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku zawarcia umowy spółki komandytowo-akcyjnej jest wartość wkładów wniesionych przez wspólników.”

Komentarz
Korzyści podatkowe oraz możliwość ograniczenia odpowiedzialności związanej z prowadzeniem spółki sprawiają, iż spółka komandytowo-akcyjna jest atrakcyjną formą prawną prowadzenia działalności gospodarczej. Jej założenie związane jest jednak z koniecznością uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

Prezentowane orzeczenie dostarcza w powyższym zakresie cennych wskazówek, w jaki sposób ustalić wysokość podstawy opodatkowania a w konsekwencji także i wysokość samego podatku. WSA w Łodzi opowiedział się za ustaleniem podstawy opodatkowania na podstawie wartość wnoszonych do spółki wkładów, a nie na podstawie wysokości ustalonego kapitału zakładowego.

Należy podkreślić, iż organy podatkowe w omawianym zakresie prezentują pogląd odmienny, zgodnie z którym podstawą opodatkowania jest zarówno wartość wkładów jak i wartość kapitału zakładowego. Poza interpretacją wydaną w prezentowanej sprawie można tu wskazać także na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 30 lipca 2010 roku nr ILPB2/436-97/10-2/MK.

W konsekwencji powyższego ustalając podstawę opodatkowania PCC przy zawiązywaniu spółki komandytowo-akcyjnej podatnicy powinni uwzględniać ryzyko związane z zastosowaniem sposobu obliczania tej wartości zaprezentowanym w omawianym wyroku. Ryzyko to może zostać zminimalizowane poprzez wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji w tym zakresie. Dla wzmocnienia zawartej w nim argumentacji zasadne jest natomiast powołanie się na prezentowany wyrok WSA w Łodzi.

1) Ustawa z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.)