Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
Organy podatkowe wezwały podatnika do wyjaśnienia źródeł pochodzenia środków przeznaczonych na nabycie nieruchomości. W odpowiedzi na wezwanie podatnik wyjaśnił, że środki te pochodziły z zaciągniętej przez niego pożyczki. Dołączył także kopię umowy pożyczki.

W efekcie powyższego organ podatkowy wszczął postępowanie w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z powołaną przez podatnika umową pożyczki. Wdaną w sprawie decyzją określono wysokość zobowiązania podatkowego z tego tytułu stosując 20% stawkę podatku.

WSA w Szczecinie po rozpatrzeniu skargi podatnika skargę tę oddalił. Stwierdził, że do opodatkowania umów pożyczek ma zastosowanie 2% stawka podatkowa (art. 7 ust. 1 pkt 4 u.p.c.c.). W rozpoznawanej sprawie podatnik w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego nie złożył deklaracji oraz nie obliczył i nie wpłacił należnego od tej czynności cywilnoprawnej podatku. Wobec tego, że podatnik w postępowaniu dotyczącym nieujawnionych źródeł przychodów powołał się na fakt zaciągnięcia pożyczki, obowiązek podatkowy z tego tytułu powtórnie powstał w oparciu o reguły ustalone w art. 3 ust. 1 pkt 4 u.p.c.c. W tej sytuacji, zgodnie z art. 7 ust. 5 pkt 1 u.p.c.c., należało zatem uznać, że do zobowiązania podatkowego z tytułu zaciągniętej pożyczki znajdzie zastosowanie 20% stawka podatku. Z przytoczonego przepisu wynika, że zastosowanie podwyższonej stawki podatkowej jest możliwe w każdym czasie od momentu dokonania umowy pożyczki. Zastosowanie tej stawki podatkowej następuje w przypadku powołania się na fakt zawarcia takiej umowy przed określonym organem w toku czynności prowadzonych przez ten organ i stwierdzenia nie wypełnienia obowiązku zapłaty należnego z tego tytułu podatku we właściwym czasie.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Z art. 7 ust. 5 pkt 1 u.p.c.c. wynika, że zastosowanie podwyższonej stawki podatkowej jest możliwe w każdym czasie od momentu dokonania umowy pożyczki. Zastosowanie tej stawki podatkowej następuje w przypadku powołania się na fakt zawarcia takiej umowy przed określonym organem w toku czynności prowadzonych przez ten organ i stwierdzenia nie wypełnienia obowiązku zapłaty należnego z tego tytułu podatku we właściwym czasie.”

Komentarz
Prezentowany wyrok WSA w Szczecinie przypomina, że powołanie się przez podatnika na umowę pożyczki, od której nie zapłacono podatku od czynności cywilnoprawnych, wiąże się z koniecznością zapłaty podatku według stawki 20%. Stawka ta jest zatem dziesięciokrotnie wyższa niż podstawowa stawka podatku pobieranego od umów pożyczek, która wynosi 2% kwoty pożyczki.

Analiza prezentowanego wyroku, a konkretniej stanowiącego jego podstawę stanu faktycznego, pokazuje dodatkowo, że podatnik w omawianej sprawie powołując się na umowę pożyczki uniknął ryzyka ustalenia zobowiązania w podatku dochodowym z tytułu nieujawnionych źródeł przychodów. W przypadku, gdyby doszło do ustalenia takiego zobowiązania podatek wyniósłby 75% kwoty dochodu, a na skutek powołania się na umowę pożyczki, podatnik zobowiązany został do zapłaty kwoty znacznie niższej, tj. 20% kwoty otrzymanej pożyczki.