Zwrot akcyzy z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy samochodu osobowego – wyrok WSA w Gdańsku z dnia 28 kwietnia 2011 r., sygn. akt I SA/Gd 164/11

Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
Podatnik zwrócił się z wnioskiem o zwrot akcyzy w związku z dokonaniem dostawy wewnątrzwspólnotowej samochodu osobowego. Wyjaśnił, że w związku z dokonaną transakcją na podstawie art. 107 u.p.a.1 przysługuje mu zwrot podatku akcyzowego zapłaconego na terytorium kraju w związku ze zbywanym samochodem.

Organy podatkowe odmówiły zwrotu akcyzy. Stwierdziły, że podatnik rzeczywiście sprzedał samochód firmie mającej siedzibę w Niemczech, lecz pojazd ten został odebrany przez nabywcę w siedzibie podatnika i następnie przetransportowany przez nabywcę do Niemiec. Skoro zatem to nabywca przetransportował samochód poza granice Polski, to nie miała miejsca wewnątrzwspólnotowa dostawa tego samochodu przez podatnika w rozumieniu art. 107 u.p.a. W konsekwencji podatnik nie ma prawa do zwrotu akcyzy na podstawie tego przepisu.

WSA w Gdańsku uchylił wydane w sprawie decyzje. W ocenie Sądu nie do zaakceptowania jest stanowisko organów podatkowych, które opierając się wyłącznie na wykładni gramatycznej art. 107 u.p.a. wywiodły, że przepis ten ma zastosowanie jedynie wówczas, gdy występuje dostawa wewnątrzwspólnotowa bezpośrednia, tj. gdy to podmiot żądający zwrotu akcyzy dokonuje tej dostawy. WSA wskazał, że w art. 107 u.p.a. ustawodawca dał podatnikom możliwość ubiegania się o zwrot akcyzy w sytuacji dokonania WDT z uwagi na to, że wywóz samochodu poza terytorium kraju do innego państwa członkowskiego oznacza, że miejsce jego konsumpcji znajduje się poza granicami Polski. Akcyza, jako podatek konsumpcyjny, jest podatkiem pośrednim co oznacza, że faktycznym podmiotem ponoszącym ciężar opodatkowania jest ostateczny konsument, a nie podmiot, który jedynie formalnie był zobowiązany do naliczenia i zapłaty podatku. Zdaniem Sądu wykładnia celowościowa ww. przepisu sprzeciwia się temu, aby ograniczyć jego zastosowanie i obciążyć taki formalnie zobowiązany podmiot obowiązkiem ostatecznej zapłaty akcyzy w kraju, gdzie nie miała miejsca konsumpcja, skoro bezsporne jest, że faktycznie nastąpiło przemieszczenie samochodu do innego państwa członkowskiego.

Teza
Z uzasadnienia omawianego wyroku wyprowadzić można następującą tezę:
„Wykładnia celowościowa art. 107 u.p.a. prowadzi do wniosku, że przepis ten ma zastosowanie zarówno w przypadku dokonania przez podatnika dostawy wewnątrzwspólnotowej bezpośredniej, tj. gdy podatnik osobiście wywozi samochód poza granice kraju jak i w przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej pośredniej, tj. gdy sprzedany przez podatnika samochód zostaje wywieziony do innego państwa członkowskiego przez nabywcę tego pojazdu.”

Komentarz

W prezentowanym wyroku WSA, dokonując prowspólnotowej wykładni przepisów u.p.a., doszedł do wniosku, że zwrot akcyzy w związku z dokonaną wewnątrzwspólnotową dostawą samochodu osobowego przysługuje podatnikowi niezależnie od tego, czy to on osobiście wywozi pojazd poza granice kraju, czy też czyni to już sam nabywca po odebraniu samochodu od sprzedawcy. Istotne jest w takiej sytuacji przede wszystkim to, czy zostały spełnione wszystkie warunki zwrotu wynikające z art. 107 u.p.a., w szczególności warunek rzeczywistego wywiezienia samochodu do innego państwa członkowskiego.

Omawiany wyrok wpisuje się w dotychczasową linię orzeczniczą, prezentowaną szczególnie na gruncie podatku od towarów i usług, która skutki dokonania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (w niniejszej sprawie była to możliwość żądania przez podatnika zwrotu akcyzy) nakazuje uzależniać przede wszystkim od wykazania rzeczywistego przemieszczenia towarów do innego państwa członkowskiego, a nie spełnienia określonych wymogów formalnych. Taka argumentacja była jedną z podstaw m.in. wyroku WSA w Łodzi z dnia 4 stycznia 2011 roku, sygn. akt I SA/Łd 1287/10 czy też uchwały NSA z dnia 11 października 2010 roku, sygn. akt I FPS 1/10.

Biorąc pod uwagę stanowisko WSA w Gdańsku, podatnicy dokonujący wewnątrzwspólnotowych dostaw samochodów mogą występować z żądaniem zwrotu akcyzy uiszczonej w Polsce w związku z tymi pojazdami niezależnie od tego, w jaki sposób samochody te zostały wywiezione do innego państwa członkowskiego. Taka sytuacja daje zatem podatnikom większe możliwości w zakresie kształtowania stosunków umownych z kontrahentami. Bez ryzyka utraty prawa do zwrotu akcyzy mogą oni bowiem umawiać się zarówno na osobiste dostarczenie pojazdów do odbiorcy zagranicznego, jak też przyjąć, że wywozu takiego dokona już bezpośrednio nabywca.

\"\"

\"\"
1) Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2011 roku Nr 108, poz. 626 ze zm.)

Dodaj komentarz