Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że ze zrealizowanego w poprzednim roku podatkowym zysku netto wypłaca nagrody pieniężne dla pracowników. Od nagród tych pobierane są i odprowadzane zaliczki na podatek dochodowy, składki na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, zgodnie z odrębnymi regulacjami w tym zakresie (przy czym odpowiednia część składek jest naliczana od wypłaconej nagrody i część tę finansuje pracodawca, część zaś składek oraz zaliczka na PIT finansowana jest przez pracownika i podlega potrąceniu z wypłaconej nagrody). Podatnik zapytał, czy ma prawo zaliczyć wartość brutto nagród rocznych przekazywanych na rzecz pracowników (tj. bez części składek na ubezpieczenia społeczne i inne fundusze celowe finansowanych przez pracodawcę) do podatkowych kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym, w którym nagrody te są wypłacane. W ocenie podatnika odpowiedź na to pytanie jest twierdząca.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Stwierdził, że nie każde świadczenie na rzecz pracownika, które stanowi dla niego przychód, może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów pracodawcy. Pracodawca może bowiem zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów tylko te wydatki na rzecz pracowników, które pozostają w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i uzyskiwanymi przychodami, a jednocześnie wydatki te nie mogą znajdować się w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów wymienionych w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.  W ocenie organu wypłacane przez podatnika nagrody nie spełniają wszystkich przesłanek do zakwalifikowania ich do kosztów uzyskania przychodów. Wypłaty te stanowią element podziału wypracowanego przez podatnika zysku netto i nie mają charakteru kosztowego. Nie będą więc stanowić kosztów podatkowych, gdyż ich źródłem jest zysk. Konsekwencją nieuznania za koszt podatkowy wypłat z zysku netto jest także brak możliwości uznania za taki koszt związanych z tymi wypłatami składek na ubezpieczenia społeczne i inne fundusze celowe finansowanych przez pracodawcę.

WSA w Warszawie uchylił zaskarżoną interpretację. Sąd zauważył, że mimo tego, że wypłacane przez podatnika na rzecz pracowników świadczenia nazywane są nagrodami, to w istocie jest to wynagrodzenie pracowników. Wydatki na ten cel powinny zatem zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ – stanowiąc dla pracowników dodatkowy czynnik motywacyjny – wiążą się z prowadzoną przez podatnika działalnością i osiąganymi przychodami, a jednocześnie nie są wymienione w katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. Nagroda udzielana pracownikowi działa na niego motywująco, co wpływa niewątpliwie na jego zaangażowanie w pracy i w konsekwencji ma wpływ na przychody pracodawcy. Bez znaczenia jest to, że nagroda taka jest wypłacana po ustaleniu zysku netto. Pracownik, mając świadomość, że taka nagroda będzie wypłacana, jeżeli będzie zysk, dąży do tego, aby przyczynić się do osiągnięcia jak największego zysku przez pracodawcę.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Wypłata nagrody dla pracownika z zysku netto osiągniętego przez pracodawcę będzie dla pracodawcy kosztem uzyskania przychodów, ponieważ ma związek z przychodami i nie jest zawarta w katalogu wyłączeń zawartym w art. 16 u.p.d.o.p. Nie będą natomiast kosztem uzyskania przychodów, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 40 u.p.d.o.p, składki na ubezpieczenie społeczne oraz na Fundusz Pracy i na inne fundusze celowe utworzone na podstawie odrębnych ustaw – od nagród i premii wypłacanych w gotówce lub w papierach wartościowych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym.”

Komentarz
Prezentowany wyrok należy uznać za korzystny dla podatników. Jednocześnie wykładnia przepisów u.p.d.o.p. dokonana przez Sąd ma znaczenie dla zdecydowanej większości pracodawców. Aktualnie dość powszechne jest bowiem wypłacanie pracownikom wszelakiego rodzaju nagród, których głównym celem jest zmotywowanie pracowników do skutecznej i wydajnej pracy.

WSA stanął na stanowisku, że kwoty wypłaconych nagród – niezależnie od tego czy ich źródłem jest zysk wypracowany w poprzednim roku przez pracodawcę czy też nie – stanowią koszty uzyskania przychodów. Kosztami takimi są także składki na ubezpieczenia społeczne, FP i FGŚP w części finansowanej przez pracowników, tj. w kwocie potrącanej przez pracodawcę z wypłaconej nagrody. Do składek tych nie znajdzie bowiem zastosowania ograniczenie wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 40 u.p.d.o.p. Co istotne, wyrażając powyższy pogląd Sąd zakwestionował stanowisko Ministra Finansów, że wypłaty nagród z zysku powinno traktować się analogicznie co wypłaty dywidendy wspólnikom spółki.

W omawianej kwestii organy podatkowe jak dotychczas nie prezentowały jednolitego stanowiska. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 20 stycznia 2010 roku nr ILPB3/423-989/09-2/DS Minister Finansów opowiedział się za brakiem możliwości zaliczenia nagród wypłaconych z zysku do kosztów uzyskania przychodów. Odmiennie uznał natomiast w interpretacji indywidualnej z dnia 30 grudnia 2008 roku nr IPPB3/423-1081/08-6/DG oraz z dnia 15 grudnia 2008 roku nr ILPB3/423-361/08-2/MM).

Również orzecznictwo sądowe nie jest w powyższym zakresie jednolite. Stanowisko podobne do tego zaprezentowanego w omawianym wyroku zajął WSA  Gliwicach w wyroku z dnia 5 lipca 2010 roku, sygn. akt I SA/GL 287/10. Odmiennie orzekł natomiast WSA w Warszawie w wyroku z dnia 28 października 2010 roku, sygn. akt III SA/Wa 160/10 kwestionując możliwość zaliczenia do kosztów nagród wypłaconych z zysku spółki.

W konsekwencji powyższego podatnicy powinni z dużą ostrożnością podchodzić do możliwości zaliczenia nagród wypłaconych z zysku do kosztów podatkowych. Jeżeli tak uczynią powinni natomiast liczyć się z możliwością zakwestionowania tego sposobu postępowania przez organy skarbowe.