Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że dokonuje zakupu telefonów komórkowych oraz sprzętu komputerowego wykorzystywanych dla potrzeb działalności gospodarczej. Po okresie eksploatacji sprzęt ten jest przekazywany nieodpłatnie pracownikom lub innym osobom. Telefony komórkowe kupowane są przez podatnika za 1 zł. W dniu ich nieodpłatnego przekazania pracownikowi wartość, za jaką podatnik mógłby nabyć ten telefon na rynku wynosi ok. 100 zł. Sprzęt komputerowy nabywany jest natomiast za ceną ok. 2500 zł a jego wartość rynkowa w momencie przekazania pracownikom wynosi ok. 500 zł. Podatnik zapytał, czy w opisanym stanie faktycznym podstawą opodatkowania VAT powinna być kwota, za którą podatnik nabył przekazywany następnie pracownikom sprzęt komputerowy oraz telefony komórkowe. W ocenie podatnika podstawą opodatkowania, zgodnie z art. 29 ust. 10 u.p.t.u.¹, winna być cena nabycia towarów (bez podatku), określona w momencie dostawy przekazywanych towarów. Cena nabycia, o której mowa w ww. przepisie, jest to natomiast cena historyczna, za którą podatnik nabył przekazany towar.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Odwołał się do brzmienia art. 29 ust. 10 u.p.t.u., zgodnie z którym podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów. W przypadku nieodpłatnego przekazania towarów podstawą opodatkowania jest cena nabycia towaru, określona na dzień, w którym dochodzi do nieodpłatnego przekazania. Oznacza to, że cenę nabycia przekazywanych towarów „uaktualnia się” na moment dostawy. Zdaniem Ministra podstawę opodatkowania przy nieodpłatnym przekazaniu stanowi cena nabycia, z tym że jest to cena określona w dniu dostawy, czyli cena jaką zapłaciłaby w dniu nieodpłatnego przekazania podatnik za przekazywany towar, a nie cena w ujęciu historycznym, tj. cena za którą podatnik nabył przekazywany towar.

WSA w Warszawie podzielił argumentację prezentowaną przez Ministra Finansów. W ocenie Sądu analiza brzmienia art. 29 ust. 10 u.p.t.u. prowadzi do wniosku, że w przypadku nieodpłatnych przekazań towarów, o których mowa w art. 7 ust. 2 u.p.t.u. podstawę opodatkowania stanowi, bez względu na sposób wejścia w posiadanie przekazywanej rzeczy, jej wartość zaktualizowana (czyli rynkowa). Wniosek taki jest zgodny z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE, która w art. 74 wprost przewiduje, że w analizowanym przypadku (nieodpłatnego przekazania towarów) podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych lub, w przypadku braku ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie, gdy ma miejsce wykorzystanie, przekazanie lub zatrzymanie tych towarów.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Bez względu na sposób nabycia rzeczy przekazanej w trybie art. 7 ust. 2 u.p.t.u. podstawą opodatkowania jest jej wartość zaktualizowana na dzień powstania obowiązku podatkowego, tj. taka za którą podatnik w momencie powstania obowiązku podatkowego nabyłby daną rzecz na rynku.”

Komentarz
W prezentowanym wyroku WSA w Warszawie interpretując art. 29 ust. 10 u.p.t.u. dokonał jego wykładni zarówno na podstawie literalnego brzmienia przepisu, jak też stosując reguły tzw. wykładni prowspólnotowej, zmierzającej do nadania takiego znaczenia regulacjom krajowym, które zapewnią ich zgodność z odpowiednimi przepisami Dyrektywy 2006/112/WE. W tym kontekście należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu, że przyjęcie argumentacji prezentowanej w sprawie przez podatnika, zgodnie z którą podstawę opodatkowania winno się ustalać na podstawie historycznej ceny nabycia przekazywanych towarów, prowadziłoby do sprzeczności regulacji krajowych z prawem wspólnotowym. Z przepisów Dyrektywy 2006/112/WE wprost wynika bowiem, że w analizowanej sytuacji podstawę opodatkowania stanowi cena towarów określona na dzień ich przekazania.

Co warte podkreślenia, stanowisko WSA w Warszawie co do zasady wiąże się z korzystnymi konsekwencjami w zakresie rozliczeń VAT. Z reguły bowiem towar, który po określonym okresie użytkowania podatnicy przekazują na rzecz pracowników lub innych podmiotów, nabywany jest za cenę znacznie większą, niż jego wartość w momencie przekazania (w ramach użytkowania towar traci na wartości). W takiej sytuacji stanowisko Sądu umożliwia zatem opodatkowanie przekazania towarów zgodnie z ich aktualną wartością, co skutkuje obciążeniem takiej transakcji VAT w mniejszym stopniu niż miałoby to miejsce wówczas, gdyby podstawę opodatkowania należało ustalać w oparciu o rzeczywisty (historyczny) koszt nabycia towarów.

1) Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów  i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.)