Wycena wartości niematerialnych i prawnych w księgach jednostek sektora finansów publicznych nie jest czynnością trudną. Ustawa o rachunkowości dedykuje w tym przypadku dwie kluczowe metody: cena nabycia oraz koszt wytworzenia. Podstawową metodą wyceny jest oczywiście cena nabycia, gdyż jednostki budżetowe najczęściej nabywają wartości niematerialne i prawne od podmiotów zewnętrznych.
Cena nabycia składnika wartości niematerialnych i prawnych zawiera kilka różnych elementów. Najważniejszym z nich jest cena zakupu wykazywana najczęściej na fakturze od dostawcy. Jednak nie zawsze dostawca jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą więc w takim przypadku ceną zakupu jest cena wynikająca z umowy zawartej z twórcą np. oprogramowania. Cenę nabycia w stosunku do ceny zakupu podwyższają również wszelkie dodatkowe opłaty związane z zakupem np. opłaty administracyjne, a także koszty związane z instalacją oraz parametryzacją np. oprogramowania. Koszty te mogą przejawiać się w postaci np. dodatkowych wynagrodzeń dla pracowników w ramach tzw. umów cywilno – prawnych.
Koszt wytworzenia stosowany jest natomiast wyłącznie do wartości wytworzonym we własnym zakresie czyli najczęściej przez własnych pracowników, którzy mogą brać udział w tzw. pracach badawczo – rozwojowych, które zakończone zostały sukcesem. W przypadku, gdy jednostka ponosi nakłady na przyszłe wartości niematerialne i prawne w przypadku prac badawczo – rozwojowych zakończonych bez efektu użyteczności (czyli bez możliwości wdrożenia do użytkowania) składników takich nie należy wykazywać jako składników aktywów. W takim przypadku wszelkie nakłady nie przynoszące efektu stają się kosztem jednostki w momencie powzięcia decyzji o braku efektu przydatności takich prac.
Na koszt wytworzenia zakończonych prac badawczo rozwojowych składać się będą następujące elementy:
- wynagrodzenia pracowników biorących udział w pracach oraz narzuty na te wynagrodzenia,
- amortyzacja sprzętu wykorzystywanego wyłącznie do wskazanych prac,
- zużycie materiałów,
- koszty usług podmiotów zewnętrznych np. konsultantów,
- różne pozostałe koszty rodzajowe, które mogą być przypisane wprost do wskazanych prac.
Podstawa prawna:
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej
zobacz również:
