Przechowywanie ksiąg podatkowych za lata, w których wykazano stratę podatkową

Okres, w jakim podatnik jest zobowiązany przechowywać księgi podatkowe i związane z ich prowadzeniem dokumenty, określa Ordynacja podatkowa (art. 86). Okres ten uzależniony jest od terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, tj. księgi podatkowe i dokumenty trzeba przechowywać do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego, chyba że ustawy podatkowe stanowią inaczej.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie określa innego terminu przechowywania ksiąg podatkowych. W związku z tym, kluczowe dla zobowiązania z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych są przepisy Ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 70 §1 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Przy założeniu, że nie zajdzie żadna z okoliczności przewidzianych w art. 70 §2 – §8 Ordynacji podatkowej skutkujących zawieszeniem lub przerwaniem biegu terminu przedawnienia, zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych przedawnia się po upływie 6 lat. Wynika to z zasad odprowadzania tego podatku oraz określonych przepisami reguł liczenia okresu przedawnienia (podatek dochodowy od osób prawnych jest podatkiem rozliczanym rocznie – do końca trzeciego miesiąca kolejnego roku, zaś 5-letni okres przedawnienia liczy się dopiero począwszy od zakończenia roku kalendarzowego, w którym to roczne rozliczenie podatku jest składane).

Okazuje się jednak, że poza przypadkami wskazanymi w art. 70 §2 – §8 Ordynacji podatkowej (powodującymi zawieszenie lub przerwanie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego), niektóre lata podatkowe nie przedawnią się po upływie 6 lat i w konsekwencji, podatnik jest zobowiązany do przechowywania ksiąg podatkowych przez dłuższy okres niż wskazane 6 lat. Dotyczy to sytuacji, gdy w danym roku podatkowym podatnik osiągnął stratę podatkową i następnie rozlicza ją pomniejszając o nią dochód w kolejnych latach podatkowych. Dłuższy okres przedawnienia nie wynika jednak wprost z przepisów, lecz z orzecznictwa sądów. Ostatnio tego typu sprawę rozstrzygał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (wyrok z 20 kwietnia 2016 r., sygn. akt I SA/Gl 1458/15).

We wspomnianym wyroku sąd uznał, że określając okres przechowywania ksiąg podatkowych i dokumentów z lat podatkowych, w których podatnik wykazał stratę podatkową, nie należy przyjmować terminu przedawnienia się hipotetycznego zobowiązania podatkowego za rok, za jaki zadeklarowana została strata. Art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej określa termin przedawnienia „zobowiązania podatkowego”. Zgodnie zaś z art. 5 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe to wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia podatku w wysokości, terminie i miejscu określonym w przepisach prawa podatkowego. A skoro tak, to określenie „zobowiązanie podatkowe” i wskazany w art. 70 § Ordynacji podatkowej termin jego przedawnienia nie ma zastosowania do straty podatkowej.

W konsekwencji, w odniesieniu do roku podatkowego, w którym wykazano stratę podatkową, nie jest istotne, kiedy przedawnia się prawo do orzekania przez organ o wysokości straty za ten rok. Istotne jest natomiast to, jak długo ta strata podatkowa może stać się elementem kalkulacyjnym zobowiązania podatkowego za lata kolejne i w ten sposób może wpływać na wysokość zobowiązania podatkowego z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych w tych kolejnych latach. Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, strata podatkowa poniesiona w danym roku może pomniejszać dochód podatkowy w kolejnych 5 latach podatkowych, przy czym wysokość obniżenia dochodu w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty. Skoro zatem strata podatkowa może wpływać na wysokość zobowiązania podatkowego w kolejnych latach, to przedawnia się ona dopiero po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upływa termin płatności podatku za rok, w którym ta strata po raz ostatni została odliczona (lub może zostać odliczona przez podatnika). Do tego czasu, podatnik jest zobowiązany przechowywać księgi podatkowe i dokumenty za lata, w który ta strata wystąpiła.

Podobnie orzekł wcześniej Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 września 2013 r. (sygn. akt II FSK 2208/12).

Dodaj komentarz