Bardzo często mamy do czynienia z taką sytuacją, gdy jednostka gospodarcza prowadząca sprzedaż mieszaną buduje budynek administracyjny. Wtedy najczęściej należy uznać, iż będzie on pośrednio związany ze sprzedażą towarów oraz usług opodatkowanych i zwolnionych. Oznacza to, iż w przypadku ponoszenia nakładów na wytworzenie tego przyszłego środka trwałego jednostce przysługuje tylko prawo do częściowego odliczania podatku VAT naliczonego.

Podatek VAT podlega odliczeniu na bieżąco – wg zasad ogólnych określonych w art. 86 ust. 10-11 oraz pośrednio art. 87 ust. 3 ustawy o VAT  – w okresie otrzymania dokumentu dającego prawo dokonać odliczenia lub jednym z dwóch następnych okresów rozliczeniowych w VAT. Tak też jest w przypadku ponoszenia nakładów na wytworzenie środka trwałego.

Przykład
Spółka Druczek buduje budynek administracyjny. Udział  sprzedaży opodatkowanej za 2008 rok wynosił 60% zatem w 2009 roku od zakupów towarów i usług służących wytworzeniu tego budynku spółka odliczy 60% VAT.
Jeśli rzeczywista struktura obrotów za 2009 rok wskaże udział sprzedaży opodatkowanej 70% to w trakcie 2010r. spółka będzie odliczała 70% podatku VAT.

Podatek VAT więc od dokonywanych zakupów inwestycyjnych rozliczany jest wstępnie na zasadach analogicznych do pozostałych zakupów.

Natomiast korekta odliczonego VAT będzie dokonywana od roku, w którym środek trwały został oddany do użytkowania. Oczywiście czas rozliczania tej korekty będzie zależał od  wartości początkowej środka trwałego oraz od tego czy jest to nieruchomość, czy też inny środek trwały. Korekta wtedy będzie  dokonywana jest jednorazowo, lub przez okres pięciu – albo dziesięciu lat.

Przykład
Zakładając że spółka Druczek odda w 2010 roku  budynek do użytkowania, korekta po raz pierwszy będzie dokonana w rozliczeniu za I okres rozliczeniowy 2011r. Wtedy zostanie skonfrontowana rzeczywista struktura obrotów za 2010 rok z:

• VAT-em odliczonym w 2009 r. wg struktury 60%
• VAT-em odliczonym w 2010 wg struktury 70%.

Kwotę korekty należy wtedy ująć zapisem:
1.    Zwiększenie kwoty VAT naliczonego jeśli wzrósł udział obrotu opodatkowanego w stosunku do planowanej struktury

• Wn Rozrachunki z Urzędem Skarbowym z tytułu VAT
• Ma Pozostałe przychody operacyjne

2.     Zmniejszenie kwoty VAT naliczonego jeśli spadł udział obrotu opodatkowanego w stosunku do planowanej struktury

• Wn Pozostałe koszty operacyjne
• Ma Rozrachunki z Urzędem Skarbowym z tytułu VAT

zobacz również:

• Ujęcie skutków rocznej korekty podatku VAT naliczonego w księgach rachunkowych
• Korekta dotycząca środków trwałych, część 2
• Korekta dotycząca środków trwałych, część 3
• Korekta dotycząca pozostałych zakupów, część 4
  
• Ujęcie skutków rocznej korekty podatku VAT naliczonego w księgach rachunkowych, część 5
• Rozliczenie nakładów na budowę środków trwałych – Ujęcie skutków rocznej korekty podatku VAT naliczonego w księgach rachunkowych, część 6