Prowadzenie rachunkowości jednostki nie jest czynnością prostą, gdyż istnieje wiele przepisów prawnych, które często wykluczają się wzajemnie. Jednocześnie wieloletnia praktyka rachunkowości wykształciła pewne standardowe wzorce postępowania w trakcie pracy związanej zwłaszcza z księgowym ujęciem codziennej działalności jednostki. Wśród wypracowanych zasad bardzo ważną rolę odgrywa zasada ostrożnej wyceny (zwana potocznie zasadą ostrożności). Niestety nie wszystkie wypracowane przez praktykę gospodarczą standardy w zakresie zasady ostrożnej wyceny są stosowane w jednostkach sektora finansów publicznych w ten sam sposób.
Istotą wypracowania zasady ostrożnej wyceny jest przedstawienie realnego i wiarygodnego majątku oraz prawdziwych zobowiązań jednostki sporządzającej sprawozdanie finansowe. Dodatkowo ważnym aspektem zasady ostrożności jest obowiązek przedstawienia wiarygodnego (niezawyżonego) wyniku finansowego. Wśród kluczowych czynności księgowych związanych ze stosowaniem zasady ostrożnej wyceny należy wymienić:
- wykazywanie prawdziwej (niezawyżonej) wartości majątku jednostki wykazywanej w aktywach – konsekwencją tego obowiązku jest konieczność tworzenia odpisów aktualizujących należności i inne składniki majątku,
- wykazywanie wszystkich pozostałych kosztów operacyjnych oraz strat nadzwyczajnych,
- zaniechanie wykazywanie wyłącznie pewnych pozostałych kosztów operacyjnych oraz zysków nadzwyczajnych,
- tworzenie rezerw na przyszłe oszacowane zobowiązania oraz inne zagrożenia dla działalności jednostki.
Specyfika rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych wymusza pewną modyfikację dotyczącą tworzenia odpisów aktualizujących należności. Standardem w tym zakresie jest praktyka tworzenia odpisów w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, natomiast w przypadku omawianych jednostek niektóre odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących funduszy tworzonych na podstawie ustaw obciążają fundusze.
Podstawa prawna:
Ustawa z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej ze zm.
Ustawa z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej ze zm.
zobacz również:
