Jednocześnie wprowadzono obowiązek raportowania w Informacji Podsumowującej usług świadczonych na rzecz podatników mających siedzibę w kraju Unii Europejskiej, dla których miejscem świadczenia, zgodnie z nowymi przepisami jest kraj siedziby usługobiorcy. Ponadto zobowiązano podatników do prowadzenia odrębnej ewidencji dla tak świadczonych usług.

Co ciekawe zarówno przepis dotyczący ewidencji (art. 109 ust. 3a ustawy o VAT), jak i przepis dotyczący obowiązku uwzględniania tych usług w Informacji Podsumowującej (art. 100 ust. 11 ustawy o VAT), odwołują się do art. 19 ust. 19a ustawy o VAT określającego specyficzny moment powstania obowiązku podatkowego w imporcie usług. Powołane przepisy stanowią, że do określenie momentu powstania obowiązku podatkowego, w przypadku usług raportowanych w Informacji Podsumowującej (a więc takich świadczonych na rzecz podatników z UE, do których stosujemy art. 28a ustawy o VAT) stosuje się odpowiednio art. 19 ust. 19a i 19b ustawy o VAT. Przepisy te, odczytywane literalnie, prowadzą do wniosku, że w przypadku gdy podatnik świadczy usługi na rzecz zagranicznych kontrahentów i miejscem świadczenia tych usług jest kraj siedziby usługobiorcy, obowiązek wykazania tych usług w ewidencji, deklaracji VAT i Informacji Podsumowującej powstaje z chwilą ich wykonania (art. 19 ust. 19a ustawy o VAT). Wniosek ten wzmacnia treść  § 11 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów ws. wystawiania faktur, który również odwołuje się do art. 19 ust. 19a ustawy o VAT. W związku z tym w przypadkach gdy dla określenia obowiązku podatkowego ma zastosowanie art. 19 ust. 19a ustawy o VAT fakturę wystawia się nie później niż w momencie powstania obowiązku podatkowego. Gdyby przepis art. 19 ust. 19a ustawy o VAT stosować jedynie do importu usług odwołanie w § 11 ust. 1 Rozporządzenia ws. fakturowania byłoby zbyteczne gdyż w imporcie usług polski podatnik nie wystawia faktury a jedynie fakturę wewnętrzną. Wobec powyższego należy uznać, że art. 19 ust. 19a ustawy o VAT ma zastosowanie również w przypadku świadczenia usług na rzecz zagranicznych podatników gdyż wtedy polski podatnik jest zobowiązany do wystawienia faktury.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że obowiązek podatkowy w przypadku świadczenia tych samych usług na rzecz polskiego podatnika i na rzecz podatnika z UE będzie powstawał na odrębnych zasadach. W przypadku świadczenia na rzecz polskich podatników obowiązek podatkowy powstanie na zasadach ogólnych czyli z chwilą wykonania usługi, nie później niż w ciągu 7 dni od wykonania usługi, natomiast w przypadku świadczenia tych samych usług na rzecz podatników z UE obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wykonania tych usług.

Należy oczywiście zaznaczyć, że powyższe wnioski będą miały zastosowanie jedynie w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT (czyli zasadę ogólną dotyczącą miejsca świadczenia). Jeśli usługi są objęte którymś z wyjątków od tego przepisu (np. usługi związane z nieruchomościami, usługi krótkoterminowego najmu pojazdów), dla określenia obowiązku podatkowego stosuje się zasady ogólne, z uwzględnieniem innych wyjątków np. szczególny moment powstania obowiązku podatkowego dla usług budowlano-montażowych.

Podstawa prawna:
Art. 109 ust. 3a ustawy o podatku do towarów i usług z 11 marca 2004 r. (Dz.U. nr  54 poz. 535 ze zm.).
Art. 100 ust. 11 ustawy o podatku do towarów i usług z 11 marca 2004 r. (Dz.U. nr  54 poz. 535 ze zm.).
Art. 19 ust. 19a ustawy o podatku do towarów i usług z 11 marca 2004 r. (Dz.U. nr  54 poz. 535 ze zm.).
§ 11 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z 28 listopada 2008 r. ws. zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 212 poz. 1337 ze zm.).