Na gruncie nowych przepisów – po stronie szkół i ośrodków nauki jazdy –  powstały wątpliwości dotyczące możliwości korzystania ze zwolnienia od VAT w odniesieniu do prowadzonych przez nie kursów, a w szczególności zakresu tego zwolnienia.
Wskazać zatem należy, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt  29 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011r. zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT podlegają usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 tej ustawy:

a) prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub
b) świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty – wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub
c) finansowane w całości ze środków publicznych

– oraz świadczenie usług i dostawa towarów ściśle z tymi usługami związane (o ile spełnienie są określone warunki).
Zwolnieniu od VAT na podstawie powołanego przepisu podlegają usługi, których istotą jest kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie zawodowe pod warunkiem, że w odniesieniu do tych usług spełniony jest co najmniej jeden warunek wymieniony pod literą a) – c). Podkreślić zatem należy, że szkolenie osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy, jak też szkolenie w zakresie doskonalenia techniki jazdy jest ściśle uregulowane w przepisach ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.) oraz w przepisach wykonawczych do tej ustawy. Stąd należy uznać, że w przypadku kursów prawa jazdy (doskonalenia techniki jazdy), przepisy te są odrębnymi przepisami, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 lit a) ustawy o VAT.

Usługi kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zawodowego.

Przepisy o VAT nie definiują pojęcia kształcenia zawodowego czy przekwalifikowania zawodowego, stąd należy odwołać się do znaczenia tych pojęć określonego w słowniku języka polskiego.

Zgodnie z internetową wersją Słownika języka polskiego PWN¹:

• kształcić to przekazywać komuś wiedzę, umiejętności; czynić starania, aby ktoś zdobywał wiedzę, rozwijał umiejętności; rozwijać cechy charakteru, natomiast przekwalifikować to zmienić czyjeś kwalifikacje,
• przekwalifikować się to zmienić swoje kwalifikacje zawodowe na inne,
• zawodowy to związany z jakimś zawodem, przygotowujący do zawodu, wykonywany jako zawód.

W uzasadnieniu do projektu omawianej nowelizacji ustawy o VAT wskazano przykładowo, iż w ramach usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego będą mieściły się usługi polegające na nauce zawodu, m.in. staże lekarskie. Szkoleniami, które będą się mieściły w pojęciu kształcenia zawodowego oraz przekwalifikowania zawodowego będą te szkolenia, których celem jest uzyskanie kwalifikacji niezbędnych do wykonywania danego zawodu. Stąd należy przyjąć, że kursy  mające na celu uzyskanie prawa jazdy kategorii C, C+E, C1, C1+E, D, D+E, D1, D1+E, które są niezbędne do wykonywania zawodu kierowcy będą się mieściły w pojęciu usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. W przypadku kategorii B mogą powstać pewne wątpliwości, czy szkolenia mające na celu uzyskanie prawa jazdy tej kategorii stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. Prawo jazdy tej kategorii jest bowiem często wykorzystywane do celów prywatnych.

[page_break]
W ocenie autorki usługi szkolenia osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy kategorii B – z uwagi na fakt, iż jest to obecnie jeden z podstawowych wymogów, jakie stawia się kandydatom do pracy na różne stanowiska – należałoby uznać za usługi kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zawodowego. Wymóg posiadania prawa jazdy kategorii B dotyczy bowiem nie tylko zawodu taksówkarza taksówki osobowej, czy osoby zatrudnionej w charakterze np. kierowcy prezesa spółki, ale też wielu innych zawodów, jak np. przedstawiciel handlowy. Analogiczne stanowisko wyraził w odpowiedzi na interpelację poselską nr 19325 podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów – Maciej Grabowski, wskazując, co następuje: „Również usługi szkolenia osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy kategorii B z uwagi na fakt, iż jest to obecnie jeden z podstawowych wymogów, jakie stawia się kandydatom do pracy na różne stanowiska, należy uznać za kształcenie zawodowe”.

W ocenie autorki istnieją również podstawy do uznania, że usługi szkoleniowe obejmujące doskonalenie techniki jazdy w zakresie wyżej wymienionych kategorii praw jazdy są usługami kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. Skoro, za kształcenie zawodowe (przekwalifikowanie zawodowe) można uznać odbycie kursu, który pozwoli uzyskać prawo jazdy jednej z wyzej wymienionych kategorii, w tym kategorii B uprawniające do prowadzenia samochodów osobowych, co jest niezbędnym wymogiem w wielu zawodach, to konsekwentnie za szkolenie zawodowe należałoby również uznać odbycie kursu, który pozwoli przypomnieć lub udoskonalić posiadane kwalifikacje zawodowe. Posiadanie określonych kwalifikacji zawodowych jest bowiem stanem obiektywnym, a nie stanem formalnym. Wymogiem niezbędnym w wielu zawodach jest nie tylko posiadanie prawa jazdy kategorii B, ale przede wszystkim realna umiejętność bezpiecznej jazdy samochodem osobowym. Jako dodatkowy argument przemawiający za słusznością powyższej tezy można wskazać, że z cytowanej wyżej definicji „kształcenia” zamieszczonej w internetowym wydaniu słownika języka polskiego PWN wynika, iż kształcenie może polegać nie tylko na przekazywaniu komuś umiejętności, ale także na czynieniu starań, aby ktoś rozwijał posiadane już umiejętności.

Podkreślić należy, że organy podatkowe nie są związane wypowiedzią podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów udzieloną w odpowiedzi na interpelację poselską, stąd nie można całkowicie wykluczyć przyjęcia przez organy podatkowe interpretacji odmiennej od przedstawionej w tej wypowiedzi, w szczególności w odniesieniu do kursów prawa jazdy kategorii B. Jednocześnie zauważyć należy, że w wypowiedzi tej nie odniesiono się wprost do kursów doskonalenia techniki jazdy. Stąd też – dla bezpieczeństwa podatkowego – wskazane byłoby występowanie przez podatników organizujących kursy prawa jazdy w zakresie kategorii B (kursy doskonalenia techniki jazdy) z wnioskiem o interpretację przepisów prawa podatkowego. Powołana wypowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów może być istotnym argumentem w przypadku złożenia przez podatnika wniosku o interpretację przepisów prawa podatkowego. Przygotowując wniosek o interpretację należy pamiętać nie tylko o przedstawieniu argumentów, wskazujących, że kurs prawa jazdy (doskonalenia techniki jazdy) jest usługą kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego , ale też o wykazaniu spełniania co najmniej jednego z warunków wymienionych w pod literą a) – c) w art. 43 ust. 1 pkt  29 ustawy o VAT.

Należy ponadto zwrócić uwagę, że w powołanej wypowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów wskazano wprost, że – co do zasady – nie można za kształcenie zawodowe uznać szkolenia osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy kategorii A. Wypowiedz ta może wpłynąć na sposób interpretacji przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Jednak w ocenie autorki, w niektórych przypadkach, również szkolenia w zakresie prawa jazdy kategorii A mogłyby być uznane za usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego.  Posiadanie prawa jazdy kategorii A może być niezbędnym wymogiem, do wykonywania zawodu np. dostawcy pizzy, czy kuriera. Stąd również i w zakresie kursów prawa jazdy kategorii A warto rozważyć wystąpienie z wnioskiem o interpretację przepisów prawa podatkowego.