Zasady wszczęcia oraz prowadzenia kontroli skarbowej

Celem kontroli skarbowej, na podstawie art. 1 ustawy o kontroli skarbowej jest m.in. ochrona interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa oraz zapewnienie skuteczności wykonywania zobowiązań podatkowych i innych należności stanowiących dochód budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych.

Postępowanie kontrolne w kontroli skarbowej zmierza przede wszystkim do ustalenia, czy też wykrycia stanu faktycznego w zakresie objętym kontrolą. Dokładna znajomość stanu faktycznego jest niezbędna dla wykonania zadań kontroli skarbowej, polegających m.in. na kontroli rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania i prawidłowości obliczania i wpłacania podatków, ujawnianiu i kontroli niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej, a także dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów oraz kontroli źródeł pochodzenia majątku w przypadku niezgłoszenia do opodatkowania działalności gospodarczej, a także dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów1.

Organami kontroli skarbowej są:

  • minister właściwy do spraw finansów publicznych jako naczelny organ kontroli skarbowej;
  • Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej jako organ wyższego stopnia nad dyrektorami urzędów kontroli skarbowej;
  • dyrektor urzędu kontroli skarbowej.

Dyrektor urzędu kontroli skarbowej kieruje pracą urzędu kontroli skarbowej, a w szczególności m.in. upoważnia inspektorów i pracowników do przeprowadzania czynności kontrolnych2.

Kontrola skarbowa

Zgodnie z art. 4 ustawy o kontroli skarbowej, podlegają jej:

  • zobowiązani do świadczeń pieniężnych na rzecz Skarbu Państwa lub państwowych funduszy celowych;
  • wydatkujący, przekazujący i otrzymujący środki publiczne oraz środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej i międzynarodowych instytucji finansowych;
  • zobowiązani do wywiązywania się z warunków finansowania pomocy ze środków publiczne oraz środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej i międzynarodowych instytucji finansowych;
  • władający i zarządzający mieniem państwowym;
  • spółki z udziałem Skarbu Państwa, podmioty wykorzystujące mienie przekazane przez Skarb Państwa oraz sprywatyzowane mienie Skarbu Państwa;
  • beneficjenci poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa oraz podmioty, za które Skarb Państwa poręczył lub gwarantował;
  • osoby zatrudnione lub pełniące służbę w jednostkach organizacyjnych administracji celnej, podatkowej oraz kontroli skarbowej podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w tym w urzędzie obsługującym tego ministra, zobowiązane do składania oświadczeń o stanie majątkowym;
  • podmiot przekazujący środki własne do budżetu Unii Europejskiej.

Kontroli skarbowej podlegają także płatnicy i inkasenci podatków i innych należności pieniężnych budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych.

Wszczęcie postępowania kontrolnego następuje wyłącznie z urzędu w formie postanowienia. Datą jego wszczęcia jest dzień doręczenia kontrolowanemu postanowienia o wszczęciu postępowania kontrolnego3. Organy kontroli karbowej, co do zasady, zobowiązane są do zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia postępowania kontrolnego. Postępowanie kontrolne wszczyna się nie wcześniej niż 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dnia od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia postępowania kontrolnego4.

Postępowanie kontrole kończy się wydaniem decyzji lub wynikiem kontroli.

Czynności wykonywane w ramach postępowania kontrolnego

W toku postępowania kontrolnego inspektorzy kontroli skarbowej mogą przeprowadzić kontrolę podatkową.
Kontrola podatkowa dokonywana jest na podstawie imiennego upoważnienia udzielonego przez organ kontroli skarbowej5.
Organ kontroli skarbowej nie ma dodatkowego obowiązku zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej6. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli podatkowej wydawane jest  przez dyrektora urzędu kontroli skarbowej lub Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej i powinno zawierać następujące elementy:

  1. wskazanie podstawy prawnej;
  2. oznaczenie organu kontroli;
  3. datę i miejsce wystawienia;
  4. imię i nazwisko inspektora, imiona i nazwiska pracowników wykonujących czynności kontrolne, a także inne osoby wymienione w ustawie o kontroli skarbowej w zakresie realizacji wspólnych programów finansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej;
  5. numer legitymacji służbowej inspektora i upoważnionych pracowników;
  6. oznaczenie kontrolowanego;
  7. wskazanie daty rozpoczęcia kontroli i przewidywanego terminu jej zakończenia;
  8. zakres kontroli;
  9. podpis osoby udzielającej upoważnienia, z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji;
  10. pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego.

Czynności kontrolne przeprowadza inspektor wraz z upoważnionymi pracownikami, po okazaniu legitymacji służbowych i znaków identyfikacyjnych.

\"\"

1) Art. 2 ustawy o kontroli skarbowej;
2) Art. 11 ust 2 pkt 3 ustawy o kontroli skarbowej;
3) Art. 13 ust 1 i ust 3 ustawy uks;
4) Art. 282b ordynacji podatkowej;
5) Art. 13 ust. 3  ustawy uks;
6) Art. 13 ust 5 ustawy uks

Dodaj komentarz