Podróżny niemający stałego miejsca zamieszkania na terytorium UE może żądać zwrotu podatku VAT z tytułu nabycia towarów, które w stanie nienaruszonym są przez niego zabierane w drogę powrotną do domu. Regulacje dotyczące procedury zwrotu podatku VAT podróżnym, zwanej powszechnie systemem „TAX FREE”, zostały zawarte w Rozdziale 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, a także rozporządzeniach wykonawczych do ustawy. Warunkiem otrzymania zwrotu podatku jest spełnienie kilku ustawowych wymogów. Pamiętać również należy, że nierezydent może wnioskować o zwrot VAT tylko w przypadku zakupu dokonanego u określonej kategorii sprzedawców.

Nie każdy sprzedawca uczestnikiem systemu TAX FREE

Aby podróżny mógł ubiegać się o zwrot podatku VAT musi nabyć towary u sprzedawcy spełniającego wymogi zawarte w art. 127 ustawy VAT. W świetle wskazanej regulacji, sprzedawca:

• musi być zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT lub podatku od wartości dodanej (w przypadku zakupu na terenie innego kraju członkowskiego)
• musi prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących
• zawrzeć umowę z firmą prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie zwrotu podatku podróżnym chyba, że jest on uprawniony do samodzielnego zwrotu na rzecz nierezydentów
• nie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT ze względu na wysokość obrotu (art. 113 ustawy VAT)

Ponadto ustawa nakłada na sprzedawcę dodatkowe obowiązki m.in. konieczność poinformowania naczelnika urzędu skarbowego o fakcie uczestnictwa w systemie TAX FREE. Co więcej, podróżny musi mieć zapewnioną pisemną informację o zasadach zwrotu podatku w czterech językach: polskim, angielskim, niemieckim i rosyjskim. Każdy punkt handlowy, w którym zakup umożliwia zwrot podatku musi być oznaczony znakiem „ZWROT VAT dla podróżnych TAX FREE for tourists”.

O ile wymogi wymienione w pkt 1 i 2 są oczywiste, warto przyjrzeć się kwestii wypłaty środków pieniężnych na rzecz podróżnego. Jak wspomniano w pkt 3 płatności może dokonać sam sprzedawca lub też firma prowadząca działalność gospodarczą w zakresie zwrotu należności podróżnym. Zastosowanie pierwszej opcji uzależnione jest od obrotu sprzedawcy za poprzedni rok podatkowy. Sprzedawca może dokonać samodzielnie zwrotu podatku podróżnemu gdy:

• jego obrotu za poprzedni rok podatkowy przekroczyły kwotę 400.000 zł
• zwrot podatku dotyczy towarów nabytych przez podróżnego u tego sprzedawcy.

W innych przypadkach sprzedawca musi zawrzeć umowę z podmiotem zewnętrznym, który uzyskał zaświadczenie wystawione przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej uprawniające do prowadzenia działalności w zakresie zwrotu VAT na rzecz podróżnych. Wspomniane zaświadczenie wydawane jest na okres 2 lat pod warunkiem spełnienia wymogów zawartych w art. 127 ust. 8.

Warunki ubiegania się o zwrot

Zwrot podatku może być dokonany, jeżeli podróżny wywiózł zakupiony towar poza terytorium Unii Europejskiej nie później niż w ostatnim dniu trzeciego miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonał zakupu. Przykładowo, w przypadku dokonania zakupu w dniu 30 maja, towar w stanie niezmienionym musi opuścić terytorium UE do końca sierpnia.  Jakie dokumenty musi posiadać podróżny aby ubiegać się o zwrot? Pierwszym z nich jest dokument wydany przez sprzedawcę, na którym właściwy miejscowo urząd celno – skarbowy potwierdzi wywóz towarów. Zgodnie z treścią art. 130 ustawy VAT, minister finansów  w rozporządzeniu z dnia 28 marca 2011 r. określił niezbędne dane jakie musi zawierać powyższy dokument. W myśl § 4 rozporządzenia elementy niezbędne to m.in.:

• napis: „ZWROT VAT DLA PODRÓŻNYCH”, a pod nim: „TAX FREE FOR TOURISTS”
• dane identyfikacyjne sprzedawcy
• dane podróżnego (w tym numer paszportu lub innego dokumentu umożliwiającego jego identyfikacje)
• miejscowość i datę sprzedaży
• nazwę i ilości sprzedanego towaru, a także kwotę podatku VAT
• wybór formy zwrotu podatku (gotówkowo, bezgotówkowo)

Do dokumentu powinien być dołączony wystawiony przez sprzedawcę paragon z kasy rejestrującej. W trakcie odprawy dokonywanej w związku z opuszczaniem terytorium UE, podróżny winien okazać dokument wraz z paragonem funkcjonariuszowi celno – skarbowemu. Ten z kolei, po dokonaniu weryfikacji danych osobowych podróżnego, a także stwierdzeniu zgodności wywożonego towaru z paragonem i wspomnianym dokumentem, potwierdza wywóz towarów poprzez naniesienie pieczęci na dokument.

Rozliczenie podatku w ramach TAX FREE

Podmiot dokonujący sprzedaży na rzecz podróżnego, ma prawo do zastosowania stawki 0% w przypadku gdy:

• uprzednio powiadomił NUS o dokonywaniu transakcji w systemie TAX FREE, a także o miejscu, gdzie podróżny dokonujący u niego zakupu towarów może odebrać podatek, oraz z kim ma zawartą umowę o zwrot podatku (w przypadku gdy nie dokonuje zwrotu osobiście),
• przed upływem terminu do złożenia deklaracji za dany okres otrzymał dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium UE, podstemplowany przez właściwy organ celno – skarbowy,
• posiada dokumenty potwierdzające dokonanie zwrotu kwoty tego podatku – w przypadku gdy zwrot podatku został dokonany w formie polecenia przelewu, czeku rozrachunkowego lub karty płatniczej

W przypadku gdy podatnik otrzyma potwierdzenie wywozu towaru po upływie terminu na złożenie deklaracji za dany okres, jednak nie później niż po upływie 10 miesięcy licząc od końca miesiąca  w którym dokonano dostawy, przysługuje mu prawo do korekty kwoty podatku należnego. Korekty dokonuje w takim przypadku na bieżąco, za okres w którym otrzymał stosowny dokument.

Zmiany w limicie sprzedaży uprawniającej do zwrotu podatku

Z dniem 1 sierpnia 2017 r. wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Finansów i Rozwoju z dnia 23 czerwca 2017 r. w sprawie minimalnej łącznej wartości zakupów, przy której podróżny może żądać zwrotu podatku od towarów i usług. Minimalna łączna wartość zakupów wraz z podatkiem od towarów i usług wynikająca z dokumentu wystawionego przez sprzedawcę, przy której podróżny może żądać zwrotu VAT zapłaconego przy nabyciu przez niego towarów, wyniesie 200 zł. Ustalenie kwoty limitu na poziomie 200zł jest powrotem do regulacji sprzed dnia 1 czerwca 2016 r. W chwili obecnej, do dnia wejścia w życie nowego rozporządzenia, limit ten wynosi 300zł. Nowa regulacja ma zastosowanie do zakupów dokonanych po dniu 1 sierpnia 2017 r.

Autor: Kamil Jagodziński, doradca podatkowy, ADN Podatki Sp. z o.o.