Usługi transportu sanitarnego i podobne – zakres zwolnienia z VAT

Organ podatkowy odpowiadając na pytanie podatnika w zakresie właściwej stawki VAT jaka powinna mieć zastosowanie do opodatkowania usług przewozu pacjentów na specjalistyczne badania, dializy, rehabilitacje, (wykonywane w do pracowni diagnostycznej lub na oddziale szpitalnym), uznał, że zastosowanie zwolnienia z opodatkowania może mieć miejsce tylko gdy usługi są wykonywane pojazdami specjalnie do tego celu przeznaczonymi.
Faktem jest, że ustawa o VAT wskazując w art. 43 ust 1 pkt. 20, że usługi transportu sanitarnego podlegają zwolnieniu z opodatkowania, nie definiuje tych usług.
Wobec powyższego w poszukiwaniu takiej definicji należy sięgnąć do art. 5 pkt 33a oraz art. 161b ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – transportem sanitarnym jest przewóz osób albo materiałów biologicznych i materiałów wykorzystywanych do udzielania świadczeń zdrowotnych, wymagających specjalnych warunków transportu, który powinien być wykonywany specjalistycznymi pojazdami.
Warto jednak wskazać, że usługi transportu pacjentów czy materiału biologicznego, wykonywane pojazdami innymi niż specjalne – w sytuacjach gdy jest to z przyczyn medycznych możliwe – mogą – przy spełnieniu określonych przesłanek – korzystać ze zwolnienia z VAT na mocy innych przepisów ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust 1 pkt. 18 ustawy o VAT zwolnieniu z opodatkowania podlegają bowiem usługi ściśle związane z usługami w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze.

Jeżeli zatem usługa przewozu pacjentów/materiałów jest wykonywana pojazdem, który nie może by uznany za specjalistyczny, a jednocześnie usługa taka jest wykonywana przez podmiot leczniczy – możliwe jest korzystanie ze zwolnienia, jeżeli między takim transportem a usługą w zakresie opieki medycznej zachodzi ścisły związek (który w większości przypadków jest łatwy do wykazania).

Dowożenie lżej chorych pacjentów na dializy czy rehabilitację bez wykorzystania specjalnych pojazdów może zatem również korzystać ze zwolnienia z opodatkowania, gdy wykonywane jest przez podmiot leczniczy posiadający własną flotę. Zastosowanie zwolnienie a będzie więc korzystne w przypadku świadczenia usług pomiędzy różnymi podmiotami leczniczymi (np. posiadającymi flotę pojazdów i korzystającymi z usług zewnętrznych). W takiej sytuacji usługi nie będą obciążone podatkiem co do zasady nieodliczalnym przez nabywcę.

Warto zwrócić uwagę, iż w innej interpretacji Minister Finansów zapytany przez podatnika o możliwość zastosowania zwolnienia do usług transportu sanitarnego wykonywanego na podstawie art. 30 ustawy o działalności leczniczej – czyli przewóz  pacjenta małoletniego lub osoby niezdolnej do samodzielnej egzystencji na zlecenie lekarza w przypadku gdy przedstawiciel ustawowy pacjenta (np. rodzic małoletniego) nie odbiera pacjenta ze szpitala w wyznaczonym terminie do miejsca zamieszkania pacjenta. Przewóz wykonywany jest przez Pogotowie Ratunkowe na rzecz szpitala, który następnie refakturuje usługę na rzecz gminy.

Mimo, że taki przewóz jest przez ustawę o działalności leczniczej nazywany „transportem sanitarnym” i – ponieważ wykonywany jest pojazdami Pogotowia Ratunkowego – mógłby podlegać zwolnieniu z VAT na mocy art. 43 ust 1 pkt. 20, organ podatkowy uznał, że tego rodzaju usługa stanowi usługę pomocniczą do usług opieki medycznej i podlega opodatkowaniu na mocy art. 43 ust. 1 pkt. 18 ustawy o VAT (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 17 lipca 2012 r. sygn. IBPP3/443-383/12/EJ).

Definicja montażu i instalacji wyrobu medycznego

Zgodnie z interpretacja Ministra Finansów z 26 września 2012 r. sygn. ITPP2/443-817/12/RS montaż wyrobu medycznego obejmuje m.in. połączenie okablowania, wykonanie ustawień sieciowych, przymocowanie urządzeń do ścian nośnych, montaż listew naściennych, paneli sufitowych skrzynek lub szaf teletechnicznych, natomiast instalacja obejmuje zmontowanie urządzenia, podłączenie go do mediów, sprawdzenie działania, wykonanie niezbędnej dokumentacji kontraktowej i powykonawczej.
Po wydaniu przez Ministra Finansów 30 marca 2012 r. interpretacji ogólnej dotyczącej opodatkowania VAT prac adaptacyjnych towarzyszących dostawie wyrobu medycznego oraz po wydaniu przez NSA wyroków dotyczących tego zagadnienia pojawiło się zagadnienie interpretacji pojęcia „instalacji” oraz „montażu” sprzętu medycznego. Skoro bowiem Minister Finansów oraz sądy administracyjne zezwalają na stosowanie obniżonej stawki do opodatkowania „montażu i instalacji” sprzętu, jednocześnie nakazując stosowanie stawki podstawowej do opodatkowania prac adaptacyjnych, warto określić zakres usług, do których opodatkowania zastosowanie znajdzie obniżona stawka VAT.

Wskazówek w tym zakresie nie daje jednak ani interpretacja ogólna, ani orzeczenia NSA.
Wykładni wskazanych pojęć dokonał we wskazanej  interpretacji z 26 września 2012 r. uznając, że prace takie jak:

  • rozpakowanie towaru z palety,
  • weryfikacja kompletności dostawy i jej zgodności z wymaganiami umowy,
  • zmontowanie urządzenia (dodanie oddzielnie spakowanego lub dostarczonego wyposażenia),
  • zainstalowanie oprogramowania,
  • podłączenie urządzenia do mediów,
  • sprawdzenie działania,
  • szkolenie personelu,
  • wykonanie niezbędnej dokumentacji kontraktowej i powykonawczej;

składają się na usługę instalacji sprzętu medycznego, która podlega opodatkowaniu według obniżonej stawki VAT.

Usługi montażowe korzystające z preferencji podatkowej obejmują:

  • połączenie urządzeń tego samego typu w system (połączenie okablowania, wykonanie ustawień sieciowych),
  • przymocowanie urządzeń do ścian nośnych, szyn, kolumn i paneli,
  • montaż listew naściennych, paneli sufitowych skrzynek lub szaf teletechnicznych.

Dodatkowo organ podatkowy stwierdził, iż transport i rozładunek sprzętu, prace projektowe związane z montażem oraz sporządzenie dokumentacji technicznej również podlegają opodatkowaniu 8% stawką VAT Próbę zdefiniowania zakresu stosowania obniżonej stawki do prac instalacyjnych i montażowych towarzyszących dostawie wyrobu medycznego należy ocenić pozytywnie. Szkoda jednocześnie, że Ministra Finansów – za pośrednictwem innych ośrodków wyznaczonych do wydawania interpretacji podatkowych nie zawsze uznaje za podlegające opodatkowaniu według obniżonej stawki poszczególne świadczenia, które w omawianej interpretacji składają się na czynności montażu czy instalacji.

Dodaj komentarz