1) czynności stanowiących działalność maklerską,
2) związanych z rynkiem finansowym czynności niestanowiących działalności maklerskiej,
3) innych czynności związanych z obsługą klientów lub dostępem do rachunków prowadzonych dla klientów,
w ramach pozostawania tej osoby w stosunku pracy, zlecenia lub w innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z firmą inwestycyjną.
Przez wykonywanie zawodu maklera lub doradcy rozumie się również prowadzenie spraw spółki przez komplementariusza lub wspólnika w spółce osobowej będącej domem maklerskim, a także:
1) pozostawanie maklera lub doradcy w stosunku pracy, zlecenia lub w innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z bankiem powierniczym przy wykonywaniu lub nadzorowaniu wykonywania czynności prowadzenia rachunków papierów wartościowych;
2) pozostawanie maklera lub doradcy w stosunku pracy, zlecenia lub w innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z podmiotem, który jest obowiązany do zatrudniania maklerów lub doradców na podstawie odrębnych przepisów prawa przy wykonywaniu lub nadzorowaniu wykonywania czynności określonych w tych przepisach;
3) wykonywanie przez maklera lub doradcę czynności, o których mowa w art. 79 ust. 2 ustawy o obrocie.
Ograniczenia prowadzenia działalności maklera znajdują się w Ustawie o obrocie, która w art. 126 stanowi, iż makler i doradca, wykonując swój zawód, są obowiązani działać zgodnie z przepisami prawa i zasadami uczciwego obrotu oraz mieć na względzie słuszne interesy klientów.
Ograniczenia i obostrzenia prawne, o których mowa powyżej na poziomie przepisów powszechnie obowiązujących formułuje Ustawa o obrocie. Z kolei zasady przewidziane dla praktyki maklerskiej zostały zgromadzone w dokumencie wydanym przez Izbę Domów Maklerskich po postacią Kodeksu Dobrej Praktyki Domów Maklerskich.
1) Tajemnica zawodowa;
Makler jest ustawowo zobowiązany do zachowania tajemnicy zawodowej (art. 148 ust 1 pkt 1 Ustawy o obrocie). Pojęcie tajemnicy zawodowej obejmuje informację uzyskaną, w związku z podejmowanymi czynnościami służbowymi w ramach pozostawania w stosunku pracy, zlecenia lub w innym stosunku prawnym o podobnym charakterze, dotyczącą chronionych prawem interesów podmiotów dokonujących czynności związanych z obrotem instrumentami finansowymi, lub innych czynności w ramach regulowanej ustawą działalności objętej nadzorem Komisji lub zagranicznego organu nadzoru, jak również dotyczącą czynności podejmowanych w ramach wykonywania tego nadzoru, w szczególności informację zawierającą:
1) dane osobowe strony umowy lub innej czynności prawnej;
2) treść umowy lub przedmiot czynności prawnej;
3) dane o sytuacji majątkowej strony umowy, w tym oznaczenie rachunku papierów wartościowych, innego rachunku, na którym zapisywane są instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi, lub rachunku pieniężnego służącego do obsługi tych rachunków, liczbę i oznaczenie instrumentów finansowych, oraz wartość środków zgromadzonych na tych rachunkach.
Wyłączenia od zakazu ujawniania m.in. przez maklera tajemnicy zawodowej zostały wyczerpująco wymienione w ustawie o obrocie, jednakże nie mają wprost zastosowania w stanie faktycznym, o którym mowa powyżej, stanowiącym przedmiot niniejszej opinii.
Dodatkowo obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej przez maklera będącego jednocześnie pracownikiem Domu Maklerskiego wynika z § 19 Kodeksu dobrej praktyki, który stanowi, iż pracownik domu maklerskiego nie może udzielać osobom trzecim informacji stanowiących tajemnicę zawodową oraz informacji o klientach, z wyjątkiem sytuacji określonych przez prawo. Należy podkreślić, iż zasada zachowania tajemnicy obowiązuje pracownika także po ustaniu zatrudnienia w Domu Maklerskim.
[page_break]
Kodeks dobrej praktyki powyższe zasady formuje wprost jedynie do pracowników domu maklerskiego, literalne brzmienie wskazanej zasady nie obejmuje związania przedmiotową normą maklerów świadczących swoje usługi na podstawie stosunku cywilnoprawnego. Jednakże wykładnia systemowa, jak i funkcjonalna omawianych norm może prowadzić do wniosku, iż omawiane reguły mają również zastosowanie na zasadach analogii do maklerów związanych z domem maklerskim stosunkiem cywilnoprawnym.
2) Informacje poufne;
Przepisy powszechnie obowiązujące nakładają także na maklera, w treści art. 156 ust 1 pkt. 1 lit d) ustawy o obrocie, zakaz ujawniania informacji poufnej, tj. informacji dotyczącej, bezpośrednio lub pośrednio, jednego lub kilku emitentów instrumentów finansowych, jednego lub kilku instrumentów finansowych albo nabywania lub zbywania takich instrumentów, która nie została przekazana do publicznej wiadomości, a która po takim przekazaniu mogłaby w istotny sposób wpłynąć na cenę tych instrumentów finansowych lub na cenę powiązanych z nimi pochodnych instrumentów finansowych.
3) Zakaz konkurencji;
Przepisy ustawy o obrocie nie przewidują powszechnie obowiązującego zakazu podejmowania przez maklerów działalności w konkurencyjnym podmiocie (domu maklerskim) w stosunku do tego z którym wiąże go stosunek pracy lub stosunek cywilnoprawny.
W tym temacie uregulowane znajduje się na poziomie kodeksu dobrej praktyki, który w stosunku do pracowników domu maklerskiego przewiduje w § 19 ust 6, iż pracownik domu maklerskiego (w tym także makler) nie powinien podejmować czynności, które mogłyby doprowadzić do powstania konfliktu interesów pomiędzy nim a Domem Maklerskim, w szczególności nie powinien podejmować działań konkurencyjnych wobec Domu Maklerskiego, w którym jest zatrudniony.
Analogicznie, jak to zostało opisane w pkt 1 powyżej, należy stwierdzić, iż pomimo, że Kodeks dobrej praktyki powołuje się jedynie na zasady związane z zakazem konkurencji jedynie w stosunku do pracowników, to należy wskazać, iż wykładnia systemowa oraz funkcjonalna i celowościowa prowadzą do wniosku, iż zasady te należy także stosować w stosunku do maklerów z którym dom maklerski wiąże stosunek cywilnoprawny.
Analiza powyżej wskazanego postanowienia wskazuje, iż zakaz konkurencji nie został wprowadzony, co do zasady, a jedynie w celu wykluczenia możliwości powstania konfliktu interesów pracownika i domu maklerskiego, w którym jest zatrudniony. Należy więc wskazać, iż dopuszczalne będą działania maklerów zatrudnionych w jednym domu maklerskim, w zakresie świadczenia usług na rzecz innego domu maklerskiego, jeżeli nie prowadzi to do powstania konfliktu interesów maklera z domami maklerskimi, na rzecz których świadczy on usługi. W szczególności należy wskazać, iż stosunki prawne z dwoma domami maklerskimi powinny być skonstruowane w ten sposób aby wykluczyć możliwość naruszenia interesów którejkolwiek ze stron obu stosunków prawnych, co może być przede wszystkim wyrażone w formie zgody obu domów maklerskich na wykonywanie przez maklera usług na rzecz ich obu. Czynności podejmowane w omawianym zakresie powinny dodatkowo uwzględniać słuszne interesy klienta domu maklerskiego, i nie powodować ryzyka ich naruszenia.
4) Obowiązki Domu Maklerskiego
Dom maklerski w sytuacji kiedy zatrudnia pracownika – maklera będącego jednocześnie pracownikiem innego domu maklerskiego powinien działać tak, aby nie powierzać pracownikowi obowiązków służbowych, których równoczesne wykonywanie może powodować powstanie konfliktu interesów. Ta zasada będzie miała zastosowanie także w przypadku, kiedy dom maklerski, jako pracodawca ma świadomość, iż makler wykonuje swoje usługi na rzecz innego domu maklerskiego.
Ponadto należy wskazać, iż domy maklerskie w omawianej sytuacji powinny powierzyć wykonywanie obowiązków maklerowi w ten sposób, aby nie rodziło to naruszenia przez niego przepisów powszechnie obowiązujących (w tym także o zachowaniu tajemnicy zawodowej oraz informacji poufnych), ze szczególnym uwzględnieniem słusznych interesów klienta (art. 126 Ustawy o obrocie).