Sprawa, jaką rozstrzygał organ podatkowy, dotyczyła kwestii opłat sankcyjnych z tytułu nielegalnego poboru gazu. W opinii podatnika – spółki prowadzącej działalność w zakresie eksploatacji systemu gazowniczego, opłaty, którymi obligatoryjnie obciążane są podmioty nielegalnie pobierające gaz, rekompensują straty poniesione z tego tytułu przez podatnika i mają charakter odszkodowawczy. W swojej argumentacji podatnik odwołał się do art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przysługujące na podstawie ustawy Prawo energetyczne odszkodowanie nie należy do kategorii wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów, gdyż nielegalny pobór gazu ze swej istoty dokonywany jest bez zgody właściciela. Oznacza to, że nie jest on wynikiem przeniesienia prawa do rozporządzenia towarem np. poprzez zawarcie umowy, a więc osoba, która nielegalnie pobiera gaz nigdy takiego prawa nie nabywa. Ze strony podatnika nie występuje również świadczenie usług. Dodatkowo, podatnik podkreślał, że skoro nielegalny pobór gazu, będący zwykłą kradzieżą towarów, nie jest przedmiotem prawnie skutecznej umowy, to zakładając nawet, iż nielegalny pobór gazu mógłby zostać uznany za dostawę towarów – z czym podatnik się nie zgadzał – to na mocy art. 6 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług nie powinien i tak podlegać opodatkowaniu. Tym samym, nie można obejmować tych opłat reżimem przepisów ustawy o VAT.

Początkowo organ podatkowy odrzucił powyższą argumentację wydając interpretację niekorzystną dla podatnika, uznając że opłaty za nielegalny pobór gazu powinny podlegać opodatkowaniu VAT. Było to stanowisko, które przez długi czas, w odniesieniu do opłat z tytułu nielegalnego poboru gazu i energii elektrycznej, było powszechnie przyjmowane przez organy podatkowe. Tytułem przykładu można przywołać chociażby interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 22 stycznia 2008 r., nr IBPP2/443-210/07/BM. Ostatecznie jednak, w przedmiotowej sprawie, w związku z korzystnymi dla podatnika rozstrzygnięciami sądów administracyjnych (wyrok WSA w Poznaniu z dnia 15 maja 2009 r. sygn. akt I SA/Po 308/09 oraz wyrok NSA z dnia 16 września 2010 r. sygn. akt I FSK 1543/09), organ podatkowy przyznał podatnikowi rację.

Powyższa interpretacja zdaje się potwierdzać, iż stanowisko podatników, zgodnie z którym opłaty z tytułu nielegalnego poboru gazu czy energii elektrycznej nie podlegają opodatkowaniu VAT, staje się akceptowane przez organy podatkowe. Nie powinno to budzić wątpliwości nie tylko ze względu na trafność argumentacji podnoszonej przez podatników, ale także ze względu na fakt, iż pogląd ten jest częstokroć przyjmowany przez sądy administracyjne, o czym świadczyć może chociażby orzeczenie NSA z dnia 25 sierpnia 2010 r., sygn. akt I FSK 1259/09. W orzeczeniu tym wyraźnie stwierdzono, że tego typu opłaty nie pociągają za sobą żadnych skutków w VAT, w związku z tym podatek VAT nie powinien być od nich naliczany. W opinii sądu, aby można było mówić o podlegającej opodatkowaniu dostawie towarów musi istnieć po stronie dostawcy działanie wskazujące na jego wolę przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Powyższe nie ma miejsca w przypadku nielegalnego poboru gazu, gdyż podatnik nie przekazuje prawa do rozporządzania paliwem gazowym jak właściciel, a odbiorca nie nabywa tego prawa. NSA trafnie zwrócił uwagę na wyrok ETS z dnia 14 lipca 2005 r. w sprawie C-435/03 British American Tobacco International Ltd, Newman Shipping & Agency Company NV przeciwko Belgische Staat, w którym to wyroku stwierdzono, iż „kradzież towarów czyni podmiot, który się jej dopuszcza, jedynie ich posiadaczem. Skutkiem kradzieży nie jest uzyskanie przez sprawcę uprawnienia do rozporządzania towarami jak właściciel. A zatem kradzież nie może być uznana za zdarzenie powodujące przeniesienie praw z poszkodowanego na sprawcę w rozumieniu powołanego wyżej przepisu dyrektywy [art. 5 ust. 1 VI Dyrektywy- przyp. aut.]”. W opinii sądu, wskazana ocena jest spójna z kwalifikacją wykluczającą tego typu czynność z zakresu działania ustawy o VAT .

Konkludując, powyższe pozwala sądzić, iż kwestia opłat z tytułu nielegalnego poboru gazu i energii elektrycznej na gruncie VAT przestanie w końcu być przedmiotem sporów między podatnikami a organami podatkowymi.