Przedsiębiorcy w ramach działań intensyfikujących sprzedaż, oferują swoim kontrahentom obniżki cen w formie rabatów z tytułu wcześniejszej zapłaty, zwane skontami. Przepisy podatkowe nie definiują pojęcia skonta. Tym samym właściwym postępowaniem jest odwołanie się do definicji słownikowej skonta. Jak czytamy w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008), przez skonto rozumie się „procentowe zmniejszenie sumy należności, przyznawane nabywcy towaru na warunkach kredytowych w razie zapłaty należności gotówką przed umówionym terminem”.
Jak wynika z przywołanej definicji, istota skonta polega na jego zawieszającym charakterze. Zauważmy, iż kupujący nabywa prawo do skonta dopiero po ziszczeniu się określonego warunku, tj. zapłaty należności w ustalonym terminie.
Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania jest co do zasady wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Co istotne w myśl art. 29a ust. 7 pkt 1-2 podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot: stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty oraz udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży.
W praktyce przy rozliczaniu skonta wątpliwości budzi kwestia czy ziszczenie się warunku uprawniającego kupującego do otrzymania rabatu, powoduje po stronie sprzedawcy obowiązek wystawienia faktury korygującej, czy też skonto może zostać uwzględnione w fakturze pierwotnej.
Zauważmy, że w momencie wystawienia faktury z tytułu sprzedaży nie wiadomo czy rabat ten zostanie udzielony. Jego przyznanie uzależnione jest od zapłaty w określonym terminie. W chwili wystawienia faktury nie można zakładać, że nabywca ureguluje płatność w ustalonym terminie i tym samym uzyska rabat. Zatem nie można uwzględnić skonta w podstawie opodatkowania przy wystawianiu faktury pierwotnej. W takim wypadku należy wystawić fakturę korygującą. Mamy tutaj bowiem do czynienia z rabatem potransakcyjnym. Zapłata w terminie, a więc spełnienie warunków do skonta, sprawia, że ma ono charakter definitywny. Dopiero wtedy można mówić o udzieleniu rabatu. W świetle zaś z art. 106j ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1 – podatnik wystawia fakturę korygującą.
Stanowiska takie wyraził m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 22 lutego 2018 r. , syg. III SA/Wa 475/17, w którym wskazano: „W analizowanej sprawie rabat z tytułu wcześniejszej zapłaty (skonto) ma charakter warunkowy. Jest on przyznawany pod warunkiem zawieszającym – dopiero z chwilą ziszczenia się warunku – w razie wcześniejszej zapłaty. Tym samym jeśli faktura zostanie wystawiona przed spełnieniem przez nabywcę warunków uprawniających do skonta (co ma miejsce w analizowanym przypadku), wówczas nie może ono zostać uwzględnione w momencie wystawienia faktury. Na tym etapie nie wiadomo bowiem czy rabat ten faktycznie zostanie przyznany, czy też nie. Powyższe znajduje potwierdzenie w treści art. 106e ust. 1, art. 106j ust. 1 oraz art. 29a ust. 7 pkt 1 u.p.t.u. Zatem, w świetle obowiązujących przepisów nie można uwzględniać skonta od razu w podstawie opodatkowania pierwotnie wystawionej faktury. Dopiero bowiem z chwilą zrealizowania skonta przez kontrahenta (ziszczenia się warunku) staje się ono prawnie skuteczne i tym samym wpływa na podstawę opodatkowania. W konsekwencji czego należy wystawić fakturę korygującą in minus do faktury wcześniej wystawionej na rzecz danego klienta (nabywcy).”
Na zakończenie należy nadmienić, iż dla obniżenia podstawy opodatkowania w przypadku wystawienia faktury korygującej potwierdzającej udzielenie skonta, podatnik nie musi dysponować potwierdzeniem odbioru faktury korygującej przez nabywcę. W niniejszym przypadku nie znajduje zastosowania art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, obligujący do posiadania ww. potwierdzenia. Podstawę opodatkowania o wartość udzielonego skonta należy obniżyć w momencie wystawienia faktury korygującej in minus.
Małgorzata Breda, Dyrektor Działu Podatkowego, ADN Podatki Sp. z o.o.
