Na podstawie potwierdzeń sald, a także badając konkretne dokumenty źródłowe jakimi są m.in. faktury zakupu oraz sprzedaży, biegły rewident ustala czy badana Spółka dokonała prawidłowej periodyzacji (zachowała zasadę memoriału). Polega ona na ujęciu należności oraz zobowiązań według wartości ustalonej przy ich powstaniu we właściwych okresach. Szczególny nacisk kładzie się tu na przełom roku, to znaczy czy przychody i koszty dotyczące roku bieżącego nie zostały ujęte w roku następnym lub też na odwrót.

Ponadto na podstawie wyżej wymienionych dokumentów źródłowych biegły rewident dokonuje oceny prawidłowości wyceny. Badanie to przebiega dwutorowo. Po pierwsze bada się czy jednostka dokonała wyceny istniejących należności oraz zobowiązań z zachowaniem zasady ostrożności. Procedura ta odnosi się nie tylko do pozycji bilansowej, ale także do rachunku zysków i strat. Objawia się ona naliczeniem i ujęciem odsetek od należności oraz zobowiązań przeterminowanych oraz utworzeniem odpisów aktualizujących wartość należności, których ściągalność jest zagrożona. Jednocześnie biegły rewident zwraca uwagę czy odpisy aktualizujące nie są zawyżone, ponieważ może się to przyczynić do zaniżenia wyniku w roku badanym i równocześnie zawyżenia wyniku w latach następnych. Druga procedura badania prawidłowości wyceny odnosi się do należności oraz zobowiązań w walutach obcych. Zgodnie z uor Spółka na dzień bilansowy powinna wycenić należności i zobowiązania z tytułu dostaw i usług w walutach obcych po średnim kursie ustalonym przez Prezesa NBP na ostatni dzień roku obrotowego. W ramach weryfikacji wyceny należności i zobowiązań biegły rewident odnosi się także do prawidłowości ujęcia różnic kursowych z tytułu wyceny w rachunku zysków i strat.

Badanie należności oraz zobowiązań z tytułu dostaw i usług polega także na ustaleniu prawidłowości ewidencji operacji tego typu. Księgi powinny umożliwiać podział należności według tytułu ich powstawania oraz z podziałem na poszczególnych kontrahentów. Ponadto istotna jest także możliwość dokonania wiekowania należności oraz zobowiązań. Wiekowanie to powinno dostarczać informację o  terminach zapadalności  i wymagalności poszczególnych rozrachunków.

Jak należy przygotować się do badania rozrachunków

Spółka badana w celu sprawnej współpracy z biegłym rewidentem powinna już przed rozpoczęciem badania przygotować dokumentację dotyczącą należności i zobowiązań z tytułu dostaw i usług. Przede wszystkim dotyczy to wiekowania należności i zobowiązań. Ważne jest przy tym aby to wiekowanie było zgodne z tym co wykazano w pozycji bilansowej. Ponadto powinna dopilnować prawidłowego sporządzenia inwentaryzacji. Duży procent prawidłowo potwierdzonych sald należności i zobowiązań handlowych znacznie przyśpiesza proces badania pozycji. Ma to duże znaczenie ze względu na fakt, ze badanie sprawozdania finansowego powoduje dodatkowe obciążenie służb finansowo-księgowych badanej spółki. Biegły rewident natomiast musi zbadać wszystkie obszary działalności spółki, co jest procesem czasochłonnym. W związku z powyższym obie strony, to jest biegły rewident oraz badana spółka powinny współpracować w celu jak najszybszego i sprawnego przeprowadzenia badania.