We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że posiada nieprzedawnioną wierzytelność, która została zarachowana jako przychód należny. W celu odzyskania możliwie najwyższej wartości wierzytelności podatnik poszukuje najlepszych ofert jej sprzedaży. Cena rynkowa przedmiotowych wierzytelności wynosić może kilka procent ich wartości nominalnej. W tym stanie faktycznym podatnik zapytał, czy strata na sprzedaży wierzytelności własnej stanowiąca różnicę pomiędzy ceną nominalną wierzytelności (ceną sprzedaży brutto), a ceną zbycia wierzytelności stanowić będzie koszt uzyskania przychodu. W ocenie podatnika strata taka będzie kwalifikowana jako koszt podatkowy. Wniosek taki wynika wprost z brzmienia art. 16 ust. 1 pkt 39 u.p.d.o.p.1, który stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio, na podstawie art. 12 ust. 3, została zarachowana jako przychód należny.
Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Stwierdził, że w przypadku odpłatnego zbycia wierzytelności uprzednio zaliczonych do przychodów należnych, podatnik może uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów – zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 w związku z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. – jedynie stratę powstałą w wyniku tej transakcji. Stratą taką jest natomiast różnica między ceną określoną w zawartej umowie sprzedaży (ceną sprzedaży), a kwotą zaliczoną uprzednio do przychodów należnych (wartością netto wierzytelności – bez podatku VAT).
WSA w Gliwicach uchylił zaskarżoną interpretację. Wyjaśnił, że z art. 16 ust. 1 pkt 39 u.p.d.o.p. wynika generalna reguła, iż straty z odpłatnego zbycia wierzytelności nie stanowią kosztu podatkowego, a także, iż na zasadzie wyjątku, ograniczenie to nie ma zastosowania do strat z odpłatnego zbycia wierzytelności zarachowanej uprzednio do przychodów należnych na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy. Dla oceny kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia wierzytelności własnej (uprzednio zarachowanej do przychodów należnych) nie ma znaczenia, że wierzytelność ta uprzednio zarachowana została w kwocie netto. W ocenie Sądu kosztem uzyskania przychodów jest wierzytelność obejmująca całą kwotę należności, o tę bowiem kwotę podatnik zbywając wierzytelność w celu uzyskania przychodów uszczupli swój majątek, a takiej kwoty mógł żądać od swojego dłużnika. Tym samym stanowisko zajęte przez organ interpretacyjny zmierzające do ograniczenia wysokości możliwej do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty do różnicy między ceną określoną w zawartej umowie sprzedaży (cena sprzedaży), a kwotą zaliczoną do przychodów należnych (wartością netto wierzytelności), nie jest uzasadniona.
Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 u.p.d.o.p. strata na sprzedaży wierzytelności własnej stanowiąca różnicę pomiędzy ceną nominalną wierzytelności (ceną sprzedaży brutto), a ceną zbycia wierzytelności stanowić będzie koszt uzyskania przychodu.”
Komentarz
Prezentowany wyrok WSA w Gliwicach należy ocenić pozytywnie. Zawiera on bowiem korzystne dla podatników stanowisko w kwestii sposobu obliczania straty zaliczanej do kosztów uzyskania przychodów i wynikającej ze sprzedaży przez podatników wierzytelności zaliczonych wcześniej do kosztów uzyskania przychodów.
Zgodnie z poglądem Sądu stratą, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 39 u.p.d.o.p., jest różnica pomiędzy ceną nominalną zbywanej wierzytelności (ceną brutto uwzględniającą podatek VAT) a rzeczywistą ceną, za którą wierzytelność została zbyta. Bez znaczenia w tym zakresie pozostaje natomiast to, czy wcześniej podatnik zarachował taką wierzytelność do przychodów należnych w kwocie netto (bez VAT) czy w kwocie brutto (z VAT).
Stanowisko wyrażone w omawianym wyroku znajduje oparcie w innych orzeczeniach sądów administracyjnych. W podobnym tonie wypowiedział się m.in. NSA w wyroku z dnia 22 marca 2011 roku, sygn. akt II FSK 1948/09 oraz WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia 11 czerwca 2010 roku, sygn. akt I SA/Wr 279/10). Okoliczność ta dodatkowo wzmacnia wymowę argumentów sformułowanych przez WSA w Gliwicach i stanowi dla podatników kolejne potwierdzenie, w jaki sposób prawidłowo powinno się ustalać stratę na zbyciu wierzytelności zaliczonych do przychodów należnych.