Podmioty te często tworzą rozbudowane struktury organizacyjne, które w teorii zarządzania nazwane byłby koncernami lub holdingami. W przypadku jednostek sektora finansów publicznych nie stosuje się jednak standardowego podejścia do zarządzania ugrupowaniami kapitałowymi. Różnorodność zadań oraz rozbudowane struktury w różnych sytuacjach wymuszają jednak częste zmiany co może wiązać się z likwidacją niektórych jednostek. Często w przypadku likwidacji jednostki nie jest możliwa natychmiastowa sprzedaż całego majątku. Dodatkowo mienie zlikwidowanych jednostek może być wykorzystane w działalności innych jednostek lub nowotworzonych spółek kapitałowych tworzonych przez np. jednostki samorządu terytorialnego.
W procesie likwidacji podległych jednostek w księgach jednostki nadrzędnej muszą zostać zastosowane dwa konta. Pierwszym z nich jest konto 015 — „Mienie zlikwidowanych jednostek”, które służy do ewidencji wartości majątku przejętego po zlikwidowanej jednostki. W komentarzu do planu kont przewidziane jest uproszczenie, które polega na zastąpieniu ewidencji analitycznej bilansem zlikwidowanej jednostki. Nie jest to rozwiązanie, które dostarcza wyczerpującej informacji na temat faktycznego stanu majątku, gdyż niektóre składniki dotychczas użytkowane przez zlikwidowaną jednostkę mogły być całkowicie umorzone, natomiast po przejęciu nadal wykazują pewną niezerową wartość. Rozwiązaniem tego problemu jest zapis pozwalający na ewidencję pozabilansową jako ewidencję analityczną do omawianego konta.
Zgodnie z ustawą o rachunkowości przejęty majątek należy doprowadzić do „wiarygodnej” wartości co powoduje konieczność dodatkowych zapisów księgowych. Dokonanie rzetelnej wyceny przejętego majątku ma bardzo ważne znaczenie w przypadku zamiaru sprzedaży tegoż majątku. Wiarygodna wycena ma jeszcze większe znaczenie w przypadku zamiaru wniesienia przejętego majątku jako aport do tworzonej spółki kapitałowej. Plan kont przewiduje w tym przypadku zapisy (zarówno zwiększające jak i zmniejszające) związane z korektą wyceny na koncie 015 — „Mienie zlikwidowanych jednostek”.
Drugim ważnym kontem jest Konto 855 — „Fundusz mienia zlikwidowanych jednostek”, które zostanie omówione w następnym artykule cyklu „Rachunkowość budżetowa”.
Podstawa prawna:
Ustawa z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej
zobacz również:
