Jakie zmiany wprowadza nowelizacja ustawy Prawo o stowarzyszeniach? – część 1

Nowelizacja wprowadza zmiany dotyczące stowarzyszeń rejestrowanych w KRS oraz stowarzyszeń zwykłych. Poniżej omówienie kilku z wprowadzanych zmian, dotyczących stowarzyszeń rejestrowanych.
1) Liczba osób potrzebnych do założenia stowarzyszenia
Nowelizacja wprowadza minimalną liczbę 7 osób, które są potrzebne do założenia stowarzyszenia, zamiast dotychczasowych 15. Uznano, iż regulacja, uznająca 15 osób  za minimalną ilość członków stowarzyszenia, w kontekście licznych stowarzyszeń, które właśnie taką ilość członków posiadają, a faktycznie aktywnie działa w nich nie więcej niż połowa osób, nie ma wystarczającego uzasadnienia (J. Przewłocka, P. Adamiak, J. Herbst, Podstawowe fakty o organizacjach pozarządowych, Warszawa 2013, s.65 i n., za: Uzasadnienie do projektu ustawy, Druk nr 3019). Początkowo planowano obniżyć liczbę osób do 9, jednak po przeprowadzeniu konsultacji społecznych uznano, że 7 to liczba wystarczająco duża, aby zagwarantować, że ciągle będzie możliwość wybrania osób do organów stowarzyszenia.2) Zatrudnianie członków stowarzyszenia,  w tym członków zarządu
Choć stowarzyszenia nie miały zakazu zatrudniania swoich członków, to art. 2 ust. 3 ustawy prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. 1989 nr 20 poz. 104 z późn. zm.) mówiący, iż „stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej członków, do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników”, ze względu na położenie nacisku na pracę społeczną członków i brak jednoznacznego wskazania, że członek może być także pracownikiem, budził co do tej możliwości liczne wątpliwości, zarówno wśród samych stowarzyszeń, jak i w praktyce sądów. Nowelizacja jednoznacznie dopuszcza taką praktykę, stanowiąc, iż „do prowadzenia swoich spraw stowarzyszenie może zatrudniać pracowników, w tym swoich członków” (art. 2 ust. 3 nowego brzmienia ustawy).Jednocześnie nowelizacja dopuszcza możliwość otrzymywania przez członków zarządu „wynagrodzenia za czynności wykonywane w związku z pełnioną funkcją”, pod warunkiem zapisania tego w statucie stowarzyszenia (art. 10 ust. 5a). Dotychczas było możliwe zatrudnienie członka zarządu na umowę o pracę czy inny rodzaj umowy, natomiast należało zadbać o to, aby  jego obowiązki pracownicze nie pokrywały się z jego obowiązkami jako członka zarządu. Na przykład, zakres obowiązków w jego umowie o pracę mógł obejmować zadania związane z  realizacją jakiegoś projektu, który prowadziło stowarzyszenie. Natomiast, zgodnie z rozwiązaniem proponowanym w nowelizacji, to ograniczenie ma przestać istnieć.

3) Brak kontroli organu nadzorującego w postępowaniu o wpis stowarzyszenia do KRS
Zgodnie z nowelizacją, organ nadzoru nie będzie już otrzymywał od sądu rejestrowego odpisu wniosku o rejestrację stowarzyszenia, nie będzie więc miał także możliwości wypowiedzenia się w sprawie wniosku przed rejestracją, tak jak miał do tej pory. Zgodnie z nowym art.16 ust.4 ustawy, organ nadzorujący będzie otrzymywał postanowienie o wpisie, już po rozpoznaniu sprawy przez sąd, razem ze statutem, listą członków założycieli i podjętymi uchwałami. Celem tej zmiany jest przyśpieszenie i uproszczenie procedury rejestracji.

4) Brak opłat sądowych za wpis stowarzyszenia do KRS, jak i  za zmianę wpisu
Do tej pory wniosek o wpis stowarzyszenia do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji  społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej zwolniony był od opłat sądowych, natomiast nowelizacja jasno przewiduje, że nie tylko wpis, ale także zmiana tego wpisu, a więc np. wniosek o wpis zmiany statutu czy zmiany składu organów, składany przez stowarzyszenie, które nie prowadzi działalności gospodarczej, będzie zwolniony od opłaty sądowej (art.17 ust.3 nowego brzmienia ustawy).

 Autor: Adrianna Kowalska, radca prawny, LL.M.

Dodaj komentarz