W związku z powyższym poszerzony został katalog dopuszczalnych form przekształceń podmiotów prawnych, określony szczegółowo w art. 551 KSH, poprzez dodanie w jego treści § 5, w brzmieniu wskazującym, iż przedsiębiorca będący osobą fizyczną wykonujący we własnym imieniu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 02 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej, może przekształcić formę prowadzonej działalności, w jednoosobową spółkę kapitałową. Omawiane przekształcenie odbywa się według zasad określonych w przepisach KSH, a w szczególności w art. 584¹ KSH i nast., z zastrzeżeniem, że w zakresie nieuregulowanym stosuje się w sposób odpowiedni przepisy dotyczące powstania spółki przekształconej, co w niniejszym przypadku sprowadza się do zapisów regulujących powstanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Główną zasadą wynikającą z reguł Ustawy jest to, że przekształcenie dokonywane jest, zgodnie z art. 584² KSH, na zasadzie sukcesji uniwersalnej, skutkiem czego spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego, w zakresie prowadzonej przez niego uprzednio działalności gospodarczej.
Skutkiem zastosowania przez ustawodawcę w zakresie przekształcenia zasady sukcesji uniwersalnej jest to, że spółka przekształcona staje się z chwilą przekształcenia podmiotem zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przekształcanemu przed jego przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi będzie stanowiła w konkretnym przypadku inaczej. Zasada ta ulega jedynie wyłączeniu w zakresie ulg podatkowych przewidzianych w przepisach prawa podatkowego.
Instytucja przekształcenia opiera się na następujących zasadach prawnych, składających się na całokształt pojęcia „następstwa prawnego”, będącą konsekwencją założenia tożsamości prawnej podmiotu przekształcanego i przekształconego, a mianowicie:
- zasady kontynuacji podmiotowej w sferze zewnętrznej – przez co należy rozumieć ciągłość podmiotową w zakresie pozycji prawnej przedsiębiorcy przekształcanego przy jednoczesnym identyfikowaniu spółki przekształcanej jako podmiotu, będącego kontynuatorem działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę;
- zasady ciągłości majątkowej – co oznacza, iż spółka przekształcona w odniesieniu do stanu majątkowego przekształconego przedsiębiorcy nie traci żadnego ze składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa przedsiębiorcy przekształcanego;
- zasady ciągłości osobowej – tj. tożsamości wewnętrznej podmiotu przekształcanego w zakresie składu osobowego – osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą staje się jedynym wspólnikiem spółki przekształcanej.
Przekształcenie dochodzi do skutku w tzw. dniu przekształcenia, który zgodnie z ustawową definicją stworzoną w tym zakresie, pokrywa się z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru spółek – Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), przez właściwy sąd rejestrowy. Z tą samą chwilą właściwy organ ewidencyjny, w związku z przekazanym mu przez sąd rejestrowy odpisem postanowienia o wpisie do rejestru jednoosobowej spółki kapitałowej powstałej wskutek przekształcenia, z urzędu wykreśla przedsiębiorcę przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. W dniu przekształcenia następują dodatkowo skutki prawne w zakresie sytuacji prawnej przedsiębiorcy przekształcanego, który staje się z tą chwilą wspólnikiem spółki przekształconej z mocy prawa, bez potrzeby dokonywania dodatkowych czynności (jak np. wniesienia wkładu) oraz składania oświadczeń w zakresie obejmowania udziałów.
Przedsiębiorca, będący zarówno osobą fizyczną, jak i osobą prawną, na podstawie art. 43² KC działa pod firmą, ujawnioną we właściwym rejestrze. Zgodnie z zasadą kontynuacji, przy przekształceniu korpus firmy, czyli rdzeń brzmienia firmy powinien pozostać nie zmieniony. Z zasady zmianie ulega jedynie oznaczenie typu prowadzonej działalności. W przypadku przekształcenia oznaczenie podmiotu powstałego w wyniku przekształcenia powinno więc opierać się na brzmieniu firmy podmiotu przekształconego przy jednoczesnym dodaniu oznaczenia typu spółki powstałej w wyniku przekształcenia, co w niniejszym przypadku oznacza dodanie oznaczenia „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”.
Charakter firmy obranej przez przedsiębiorcę jako osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, która zgodnie z regulacją art. 434 KC powinna zawierać imię i nazwisko osoby fizycznej, może nie odpowiadać oczekiwaniom Przedsiębiorcy w stosunku do firmy spółki powstałej w drodze przekształcenia. Firmą osoby prawnej jest bowiem jej nazwa, obrana dowolnie, z jedynym zastrzeżeniem, że powinna odróżniać się dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku. W związku z powyższym została dopuszczona w ramach przekształcenia możliwość zmiany korpusu firmy przedsiębiorcy. W takim przypadku jednak spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej używanej nazwy firmy (tj. firmy przedsiębiorcy przekształcanego), obok nowej firmy (firmy spółki przekształconej), z dodaniem wyrazu „dawniej” – przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia.
Należy wskazać, iż nowa regulacja w zakresie przekształcenia przedsiębiorcy, działającego jako osoba fizyczna, prowadząca działalność gospodarczą, zawarta w KSH znacznie uprościła możliwość dokonania zmiany formy prawnej jednoosobowego Przedsiębiorcy, w jednoosobową spółkę kapitałową. Omawiana instytucja przekształcenia pozwala aktualnie na ominięcie szeregu procedur i formalności związanych na przykład z likwidacją działalności gospodarczej i tworzeniem nowej spółki kapitałowej, sprzedażą przedsiębiorstwa lub nawet wniesieniem aportu w postaci przedsiębiorstwa do spółki kapitałowej.
Obecnie obowiązujące w tym zakresie przepisy KSH, z jednej strony zapobiegają utracie przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną posiadanych koncesji czy ulg, o które już jako spółka przekształcona nie będzie musiał się ponownie ubiegać, z drugiej strony w sposób wystarczający chronią podmioty trzecie współpracujące z przedsiębiorcą w zakresie odpowiedzialności za zobowiązania zaciągnięte przez niego jako osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą.