Należności
W ramach prowadzonej działalności jednostki gospodarcze często rezygnują z dokonywania odpisów aktualizujących należności, a w szczególności odpisów na należności przeterminowane, których ryzyko nieściągalności jest znaczne, należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub upadłości czy też należności sporne. Z drugiej strony błędem jest też tworzenie nadmiernych odpisów aktualizujących należności lub też ich rozwiązywanie pomimo faktu, iż nie ustąpiła przyczyna ich utworzenia. W praktyce zdarzają się także sytuacje, w których jednostki nie dokonały rozwiązania odpisu na należności, pomimo iż należność została spłacona.
W ramach prowadzonej działalności jednostki gospodarcze często rezygnują z dokonywania odpisów aktualizujących należności, a w szczególności odpisów na należności przeterminowane, których ryzyko nieściągalności jest znaczne, należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub upadłości czy też należności sporne. Z drugiej strony błędem jest też tworzenie nadmiernych odpisów aktualizujących należności lub też ich rozwiązywanie pomimo faktu, iż nie ustąpiła przyczyna ich utworzenia. W praktyce zdarzają się także sytuacje, w których jednostki nie dokonały rozwiązania odpisu na należności, pomimo iż należność została spłacona.
Nieprawidłowością, w ramach omawianej pozycji, jest także ujmowanie zapłaconych zaliczek jako należności handlowych. Tymczasem, w zależności od rodzaju transakcji której dotyczą, zapłacone zaliczki powinny być wykazywane jako zaliczki na wartości niematerialne i prawne, zaliczki na środki trwałe w budowie, lub też zaliczki na dostawy.
Jednocześnie jednostki gospodarcze często zapominają o dokonaniu wyceny należności wyrażonych w walutach obcych na dzień bilansowy oraz wykazują rozrachunki per saldo, tj. pomniejszają wartość należności o nadpłaty dokonane przez kontrahentów, pomimo faktu iż najczęściej dotyczą one różnych odbiorców.
Zobowiązania
W ramach zobowiązań najczęściej spotykany jest ich niewłaściwy podział, w zależności od terminu wymagalności – na część długoterminową i krótkoterminową. Niektóre spółki celowo ujmują zobowiązania jako długoterminowe dla poprawienia wskaźników płynności. Jest to jednak podejście niewłaściwe, które zniekształca obraz prezentowanych informacji.
Podobnie jak w przypadku należności i środków pieniężnych, do błędów dotyczących zobowiązań należy zaliczyć brak wyceny bilansowej rozrachunków zagranicznych, nienaliczenie odsetek od kredytów oraz przeterminowanych zobowiązań oraz wykazywanie rozrachunków per saldo, tj. pomniejszanie zobowiązań o nadpłaty dokonane na rzecz dostawców, bez względu na to czy dotyczą one jednego czy wielu kontrahentów.
Omówione powyżej błędy nie wyczerpują katalogu wszystkich możliwych nieprawidłowości jakie mogą wystąpić przy sporządzaniu bilansu jednostki gospodarczej. Mają one na celu zwrócenie uwagi na poszczególne pozycje bilansowe, w których występuje największe ryzyko popełnienia nieprawidłowości. Jednocześnie należy zauważyć, iż w celu sporządzenia bilansu przedstawiającego w sposób wiarygodny składniki majątkowe i źródła ich finansowania konieczne jest szczegółowe przeanalizowanie każdej pojedynczej pozycji bilansowej.
Rezerwy na zobowiązania
Zgodnie z zasadą ostrożności oraz współmierności przychodów i kosztów, jednostki powinny na dzień bilansowy ująć w pasywach bilansu rezerwy na istotne, pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa, przyszłe zobowiązania. Ze względu na fakt, iż wartość rezerw ustalana jest na podstawie szacunków, zdarzają się sytuacje, w których ich wartość jest niedoszacowana lub przeszacowana, a każda z tych sytuacji może zostać uznana za nieprawidłowość.
Rezerwy na zobowiązania
Zgodnie z zasadą ostrożności oraz współmierności przychodów i kosztów, jednostki powinny na dzień bilansowy ująć w pasywach bilansu rezerwy na istotne, pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa, przyszłe zobowiązania. Ze względu na fakt, iż wartość rezerw ustalana jest na podstawie szacunków, zdarzają się sytuacje, w których ich wartość jest niedoszacowana lub przeszacowana, a każda z tych sytuacji może zostać uznana za nieprawidłowość.
zobacz również:
- Najczęściej popełniane błędy przy sporządzaniu bilansu, część 1
- Najczęściej popełniane błędy przy sporządzaniu bilansu – środki trwałe, część 2
- Najczęściej popełniane błędy przy sporządzaniu bilansu – inwestycje długoterminowe, część 3
- Najczęściej popełniane błędy przy sporządzaniu bilansu – zapasy i krótkoterminowe aktywa finansowe, część 4
- Najczęściej popełniane błędy przy sporządzaniu bilansu – należności, zobowiązania i rezerwy na zobowiązania, część 5