Stan faktyczny oraz stanowisko NSA
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że w przypadku, gdy jego udziałowcy podejmą uchwałę o podziale zysku i wypłacie dywidendy, będzie musiał zaciągnąć na ten cel kredyt. Zapytał, czy wydatek w postaci kredytu na wypłatę dywidendy jest wydatkiem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej i w związku z tym, czy odsetki od tego kredytu, naliczone i zapłacone, stanowić będą koszt uzyskania przychodów. W ocenie podatnika wypłata dywidendy jest ściśle związana z działalnością gospodarczą, ponieważ celem działalności jest uzyskanie dochodu. Dlatego też, wydatki związane z zaciągnięciem kredytu na wypłatę dywidendy stanowić będą koszt uzyskania przychodów.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Wyjaśnił, że wypłaty dywidendy nie można uznać za koszt poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. W konsekwencji, również wydatki związane z kredytem zaciągniętym na jej wypłatę nie stanowią kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.¹

WSA we Wrocławiu oraz NSA podzieliły stanowisko prezentowane w sprawie przez podatnika. NSA zauważył, że zaciągnięcie przez spółkę kredytu na wypłatę dywidendy należy taktować jako wydatek związany z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., bowiem osiąganie zysku jest zarówno podstawowym celem funkcjonowania spółki akcyjnej, jak i wspólników, których kapitał zaangażowany jest w funkcjonowanie spółki i osiąganie przez nią przychodów. Co więcej, zaciągnięty przez spółkę kredyt na wypłatę dywidendy w takim przypadku nie tylko zabezpieczy źródło przychodów jakim jest działalność gospodarcza, jak i zapobiegnie utracie płynności finansowej. Sąd dodał, że wycofywanie już zaangażowanych w działalność gospodarczą środków finansowych tylko po to by zapewnić je na przyszłą wypłatę dywidendy byłoby działaniem nieracjonalnym i w dodatku prowadziłoby do strat związanych z karami umownymi, odszkodowaniami, itp. Podobnie nieracjonalnymi z gospodarczego punktu widzenia byłyby takie działania spółki, które polegałyby na nieangażowaniu własnego kapitału w działalność gospodarczą tylko po to by zapewnić środki finansowe na przyszłą wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy, a której termin wypłaty jest nieznany.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Zaciągnięcie przez spółkę kredytu na wypłatę dywidendy należy taktować jako wydatek związany z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., bowiem osiąganie zysku jest zarówno podstawowym celem funkcjonowania spółki akcyjnej, jak i wspólników, których kapitał zaangażowany jest w funkcjonowanie spółki i osiąganie przez nią przychodów.”

Komentarz
Kwalifikacja kosztów związanych z kredytem zaciągniętym na wypłatę dywidendy jako kosztów uzyskania przychodów budziła szereg rozbieżności w stanowiskach organów podatkowych oraz sądów administracyjnych. Rozbieżności były na tyle znaczące, że zagadnienie to zostało przedstawione do rozstrzygnięcia składowi powiększonemu Naczelnego Sądu Administracyjnego. W uchwale z dnia 12 grudnia 2011 roku, sygn. akt II FPS 2/11 uznano, że „odsetki oraz inne wydatki związane z kredytem zaciągniętym przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością na wypłatę dywidendy należnej jej udziałowcom, zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., nie są kosztem uzyskania przychodów tej spółki.”

W prezentowanym wyroku NSA nieoczekiwanie zmienił stanowisko i uznał, że koszty kredytu przeznaczonego na wypłatę dywidendy mogą jednak zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Takie rozstrzygnięcie należy niewątpliwie ocenić jako niezwykle korzystne dla podatników. Trzeba jednocześnie mieć na względzie, że omawiany wyrok stanowi cały czas jednostkowy wyłom w linii orzeczniczej ukształtowanej wspomnianą uchwałą NSA. Czas pokaże, czy także inne składy orzekające NSA zdecydują się na podtrzymanie wskazanej korzystnej dla podatników wykładni przepisów u.p.d.o.p.

1) Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.)