Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą świadcząc usługi szkoleniowe. Nie posiada statusu jednostki oświatowej, ani akredytacji Ministerstwa Edukacji Narodowej do prowadzenia konkretnych szkoleń. Działalność prowadzi na podstawie wpisu do rejestru instytucji szkoleniowych, prowadzonego przez wojewódzki urząd pracy. Szkolenia są prowadzone w formach i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, w szczególności w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr 31, poz. 216). Klientem podatnika z reguły są urzędy pracy, a szkolenie jest finansowane ze środków publicznych i dotyczy przygotowania osób bezrobotnych do podjęcia i prowadzenia działalności gospodarczej. Integralną częścią szkolenia jest również udostępnienie sali szkoleniowej, dostarczenie materiałów szkoleniowych oraz catering dla uczestników. Podatnik zapytał, czy do organizowanych przez niego szkoleń oraz związanych z nimi usług należy stosować zwolnienie z VAT przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a) u.p.t.u.  W ocenie podatnika świadczy on usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, które podlegają zwolnieniu z podatku określonemu w ww. przepisie.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Stwierdził, że z uwagi na to, że przedsiębiorstwo podatnika nie jest jednostką objętą systemem oświaty, ww. usługi nie będą korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 u.p.t.u. Organ uznał również – opierając się na treści art. 14 rozporządzenia Rady (WE) nr 1777/2005 z dnia 17 października 2005 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 77/388/EWG w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – że usługi będące przedmiotem zapytania nie mieszczą się w zakresie usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. Definicja takich usług zawarta w ww. rozporządzeniu kładzie nacisk na „bezpośredni” związek nauczania z daną branżą lub zawodem, co narzuca stosowanie specyficznego programu nauczania dla skonkretyzowanego odbiorcy. W przypadku usług świadczonych przez podatnika nie występuje taka sytuacja, gdyż dotyczą one ogólnego przygotowania osób do prowadzenia własnej działalności. Adresat ww. usług nie jest w żaden sposób sprecyzowany pod kątem merytorycznej lub praktycznej wiedzy, której przyswojenie może prowadzić do uzyskania konkretnego zawodu lub rozwijania merytorycznych kwalifikacji w posiadanym zawodzie. Taka kwalifikacja prawnopodatkowa sprawia, że brak jest również podstaw do zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 u.p.t.u.

WSA w Gdańsku uchylił zaskarżoną interpretację. Wyjaśnił, że wiedzę uzyskiwaną na kursie przygotowującym do rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej można uznać za uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy dla celów zawodowych, co jest wystarczające dla możliwości zwolnienia usługi z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 u.p.t.u. Efektem świadczonej usługi może być rozwój merytorycznych kwalifikacji w posiadanym zawodzie. Poszerzenie i uaktualnienie wiedzy prawno–ekonomicznej, przykładowo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, może pozostawać w związku z wcześniej wykonywanym czy wyuczonym zawodem, może dotyczyć ludzi tak z wykształceniem ekonomicznym, jak i osób z wykształceniem np. budowlanym, które oprócz umiejętności wykonawczych na budowie poszerzyłyby wiedzę na temat procesów organizacyjnych i uwarunkowań prawno–ekonomicznych wykonywanej profesji, a w konsekwencji umożliwić podjęcie własnej działalności gospodarczej w posiadanym zawodzie.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Szkolenia, których celem jest przygotowanie uczestników do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 u.p.t.u. i mogą podlegać zwolnieniu z opodatkowania określonemu w ww. przepisie.”

Komentarz
Prezentowany wyrok powinien zainteresować przede wszystkim firmy prowadzące różnego rodzaju działalność szkoleniową. Stanowisko Sądu pokazuje bowiem, że dla możliwości zastosowania zwolnienia z VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 u.p.t.u. nie jest bezwzględnie konieczne, aby usługi szkoleniowe przygotowywały do wykonywania określonego zawodu. Wystarczające w tym zakresie jest już to, aby dany typ szkolenia mógł przyczynić się do rozwinięcia umiejętności zawodowych uczestników. Omawianym zwolnieniem mogą zatem zostać objęte również usługi szkoleniowe o bardziej ogólnym charakterze, nie związane ściśle z konkretnym zawodem.

Co istotne, stanowisko zajęte przez WSA w Gdańsku znajduje potwierdzenie w szeregu interpretacji Ministra Finansów, który akceptował objęcie zwolnieniem z podatku także usług, które można określić jako ogólnorozwojowe. W tym zakresie można przykładowo wskazać na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 22 czerwca 2011 roku nr ITPP1/443–2/11–5/ALN odnoszącą się do usług szkolenia biznesowego czy też interpretację indywidualną z dnia 12 września 2011 roku nr IBPP1/443–997/11/LG.

Należy jednocześnie pamiętać, że art. 43 ust. 1 pkt 29 u.p.t.u. obejmuje zwolnieniem usługi szkolenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego pod warunkiem, iż spełniają one jeden z warunków opisanych w tym przepisie, tj. prowadzone są w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub świadczone są przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty – wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją bądź też finansowane w całości ze środków publicznych. Brak spełnienia jednej z ww. przesłanek uniemożliwia objęcie danych usług szkoleniowych omawianym zwolnieniem.

1) Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.)