Kiedy należy odliczać VAT za pomocą współczynnika sprzedaży
Pamiętać należy, że przy nabyciu towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika zarówno do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, jest on zobowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego, związanych z każdym rodzajem działalności (art. 90 ust. 1 ustawy o VAT). W sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, część kwoty podatku naliczonego podlegającego odliczeniu należy ustalić na podstawie tzw. proporcji. Co oznacza, iż podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
W myśl art. 90 ust. 3 ustawy o VAT proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo. Podstawą obliczenia proporcji jest roczny obrót z tytułu danego rodzaju czynności. Jednocześnie art. 90 w stosunku do regulacji dotyczących proporcji posługuje się pojęciem „rok podatkowy”, co może sugerować, że w takich przypadkach podatnicy rozliczający się na potrzeby podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy inny niż kalendarzowy, również na potrzeby podatku od towarów i usług stosują proporcję obliczoną na podstawie „rocznych” obrotów uzyskanych w ich roku podatkowym (czyli innym niż kalendarzowy). Należy jednak mieć na uwadze, iż w myśl art. 11 Ordynacji podatkowej rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że ustawa podatkowa stanowi inaczej. Tym samym z racji tego, iż ustawa o VAT nie posługuje się pojęciem roku podatkowego innego niż kalendarzowy, dla obliczenia wskaźnika proporcji należy przyjąć obrotu z całości roku kalendarzowego.
Proporcję, o której mowa w art. 90 ustawy o VAT ustala się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.
Zmiana w przepisach
Dotychczasowe przepisy pozwalały na pewne uproszczenia w przypadku gdy proporcja sprzedaży nie przekraczała 2%, bądź wynosiła więcej niż 98%. Bowiem stosownie do treści art. 90 ust. 10 ustawy o VAT, w wersji obowiązującej do 1 kwietnia 2011 r., podatnicy nie posiadali obowiązku odliczania podatku naliczonego w oparciu o współczynnik sprzedaży w przypadku, gdy proporcja przekroczyła 98 % lub gdy nie przekroczyła 2 %. W pierwszej ze wskazanych sytuacji, podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości, natomiast w drugim przypadku podatnik tracił w całości prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Natomiast w świetle przepisów obowiązujących od 1 kwietnia 2011 r. podatnik ma prawo uznać, że proporcja wynosiła 100%, jeżeli przekroczyła 98% (w praktyce zatem wynosiła 99% po zaokrągleniu) oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 500 zł. Z kolei jeżeli proporcja sprzedaży nie przekroczyła 2%, podatnik może przyjąć, że nie ma w ogóle prawa do odliczenia podatku VAT, bądź odliczyć podatek w oparciu o rzeczywisty współczynnik sprzedaży…
