Niestety w odwrotnym przypadku, czyli recesji, większość aktywów traci swoją wartość. Ustawa o rachunkowości nakazuje szacowanie utraty wartości wszystkich zagrożonych aktywów jednak przepisy te dedykowane były podmiotom gospodarczym. W przypadku jednostek sektora finansów publicznych w zakresie aktywów trwałych przewidziano wyłącznie utratę wartości aktywów finansowych. Dodatkowo przewidziano również odpisy aktualizujące wybrane należności budżetowe.
Ministerstwo finansów przygotowuje jednak nowelizację rozporządzenia w zakresie szczególnych zasad rachunkowości, w której usankcjonowana zostanie możliwość dokonywania odpisów aktualizujących z tytułu trwałej utraty wartości aktywów trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Według projektu rozporządzenia planowane jest wprowadzenie w załączniku 3 konta „074 – odpisy aktualizujące…”, na którym ewidencja analityczna powinna być symetryczna do układu kont „011 – Środki trwałe” oraz „020 – Wartości niematerialne i prawne”.
W projekcie nie przedstawiono korespondencji kont dla operacji zawiązania i rozwiązania odpisów aktualizujących. Naczelną zasadą jest zawiązywanie odpisów w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, natomiast rozwiązywanie powinno nastąpić poprzez uznanie pozostałych przychodów operacyjnych. Jednak w przypadku projektowanego rozporządzenia nie znowelizowano komentarza do planu kont dla wskazanych pozycji. Specyfika rachunkowości budżetowej implikuje konieczność odnoszenia zmian wartości podstawowych składników aktywów trwałych bezpośrednio w korespondencji z kontem „800 – Fundusz jednostki”. W nowelizacji zawarto typowe operacje aktualizacji aktywów trwałych po obydwu stronach omawianego konta.
W projekcie rozporządzenia nie wskazano jednak zasad, jakimi należy się kierować przy szacowaniu utraty wartości wybranego składnika aktywów. Najczęściej w takich przypadkach należy stosować przepisy ogólne stosowane w praktyce podmiotów gospodarczych. Naczelną zasadą jest zestawienie wartości księgowej z tzw. wartością odzyskiwalną, w przypadku gdy ta pierwsza jest wyższa wówczas należy stwierdzić utratę wartości i zaewidencjonować odpis aktualizujący. Szacowanie wartości odzyskiwalnej następuje dwutorowo: może to być kwota, którą można uzyskać ze sprzedaży składnika pomniejszona o koszty jego zbycia lub oszacowana suma przyszłych korzyści związanych z danym składnikiem aktywów zdyskontowana o wartość pieniądza w czasie. W przypadku drugiej ze wskazanych metod trudnością może okazać się jej zastosowanie w JSFP, gdyż ściśle jest związana z szacowaniem przychodów przypisanych do danego składnika aktywów. Po wprowadzeniu w życie przepisów przedstawiony zostanie artykuł poświęcony praktycznym aspektom szacowania utraty wartości aktywów trwałych.
Podstawa prawna:
Ustawa z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej
Ustawa z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej
zobacz również:
