Fiskusa można pytać o schematy podatkowe?!

Co z ochroną interpretacyjną?

Stosowanie przepisów dotyczących raportowania schematów podatkowych (Mandatory Disclosure of Tax Schemes – MDR) sprawia podatnikom wiele problemów, a każdy błąd stanowiący naruszenie obowiązków informacyjnych przewidzianych w Rozdziale 11a Ordynacji Podatkowej (OP), może wiązać się z odpowiedzialnością karną skarbową. W pełni zrozumiałe jest więc podejście podatników którzy szukają pomocy wnioskując o interpretacje indywidualne dotyczące niejasnych dla nich przepisów. Niestety robili to na próżno, ponieważ Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (Dyrektor KIS) konsekwentnie odmawiał wydawania interpretacji podatkowych dotyczących MDR.
Teraz sądy stanęły po stronie pytających.

Jaki jest powód tej odmowy?

Według Dyrektora KIS przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej mogą być tylko przepisy materialnego prawa podatkowego, odnoszące się wprost do zobowiązania podatkowego. Początkowo sądy przyznawały rację Dyrektorowi KIS.

Takie stanowisko potwierdził WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 5 grudnia 2019 r.(I SA/Po 825/19). Sąd wskazał m.in., że: „(…) wydanie interpretacji indywidualnej musi być uzasadnione określoną normą materialnego prawa podatkowego. W konsekwencji przewidziany przez ustawodawcę zakres i sposób realizacji ochrony prawnej związanej z zastosowaniem się do interpretacji indywidualnej odnosi się wyłącznie do interpretacji przepisów materialnego prawa podatkowego mających związek z kształtowaniem obowiązku czy zobowiązania podatkowego. Przedmiotem interpretacji indywidualnej nie mogą być zarówno przepisy prawa proceduralnego, jak i przepisy prawa materialnego nieodnoszące się wprost do zobowiązania lub skierowane do organów podatkowych.”

Kolejnym rozstrzygnięciem w którym WSA stanął po stronie Dyrektora KIS był wyrok z dnia 12 lutego 2020 r.(I SA/Op 528/19) Opolski sąd stwierdził w nim m.in., że: „Konstrukcja przepisów regulujących kwestie dotyczące interpretacji indywidualnych nie pozostawia wątpliwości, że zakres i sposób realizacji ochrony prawnej, odnosi się wyłącznie do interpretacji przepisów materialnego prawa podatkowego. Zakres przedmiotowy omawianej instytucji obejmuje przepisy materialnego prawa podatkowego, a przedmiotem interpretacji indywidualnej wydawanej w trybie art. 14b § 1 op nie mogą być przepisy niepodatkowe oraz przepisy proceduralne.”

Mając na uwadze przestawione powyżej stanowisko Dyrektora KIS oraz wtórujące mu orzecznictwo WSA, kwestia ubiegania się przez podatników o ochronę przewidzianą za sprawą instytucji interpretacji indywidualnych w zakresie dotyczącym stosowania przepisów MDR wydawała się przesądzona.

Nowa linia orzecznicza po stronie wnioskodawców

Momentem przełomowym, dającym nadzieję na korzystniejszą linię orzeczniczą był wyrok warszawskiego WSA z dnia 11 marca 2020 r. (sygn. akt III SA/Wa 2423/19), w którym to Sąd uchylił postanowienia Dyrektora KIS odnośnie odmowy wydania interpretacji indywidualnej w zakresie przepisów MDR.

Warto zwrócić uwagę na wyrok WSA w Gorzowie z dnia 8 kwietnia 2020 r. (I SA/Go 61/20). Zgodnie z tym wyrokiem, Dyrektor KIS błędnie uznał, że przepisy regulujące obowiązki w zakresie informacji o schematach podatkowych nie stanowią przepisów prawa podatkowego podlegających urzędowej wykładni w drodze interpretacji indywidualnej. Sąd zgodził się z poglądem Dyrektora KIS iż interpretacji podlegają wyłącznie przepisy materialnoprawne, nie zaś przepisy postępowania podatkowego, jednakże zdaniem Sądu: „(…) normy wynikające z przepisów określających obowiązki dotyczące raportowania o schematach podatkowych, w tym również co do obowiązku informowania wspomagającego o Numerze Schematu Podatkowego, mają charakter materialnoprawny. Sąd nie podzielił tu stanowiska przeciwnego formułowanego w orzecznictwie sądowym (zob. np. wyrok WSA w Poznaniu z 5 grudnia 2019 r. I SA/Po 825/19).”

WSA stwierdzając materialnoprawny charakter norm określających obowiązki związane z raportowaniem MDR, posłużył się wartą uwagi argumentacją:
1. „Po pierwsze: rozdział pt. „Informacje o schematach podatkowych” został umieszczony w Dziale III o.p. „Zobowiązania podatkowe”, czyli zawierającym przepisy formułujące normy o charakterze materialnoprawnym, nie natomiast wśród przepisów postępowania podatkowego (argumentum a rubrica).”
2. „Po drugie: sama treść obowiązków dotyczących informacji o schematach podatkowych posiada cechy materialnoprawne. Przepisy te określają autonomiczne – w stosunku do pozostałych przepisów o.p. oraz pozostałych ustaw podatkowych – instytucje prawne o specyficznych cechach, których wystąpienie, mówiąc w ogólności, aktualizuje obowiązki po stronie podmiotów(…)”
3. „Po trzecie: Niewywiązywanie się z obowiązku nałożonego przez ustawę jest objęcie sankcją karną na podstawie art. 80f § 3 k.k.s., nie zaś rygorem procesowym, bądź karą porządkową, co ma miejsce w przypadku naruszenia obowiązków procesowych.”

Pozostaje mieć nadzieję, że powyższe wyroki będą stanowić utrwaloną linię orzeczniczą, zgodnie z którą podatnicy będą mogli skutecznie wnosić o interpretacje podatkowe dotyczące obowiązku raportowania MDR. Możliwość ochrony interpretacyjnej jest bardzo istotna, biorąc pod uwagę wagę odpowiedzialności spoczywającej na osobach zaangażowanych w rozliczenia podatkowe jak i trudne do stosowania przepisy z zakresu MDR.

Taką konkluzję co do nowo kształtującej się linii orzeczniczej może potwierdzać wyrok warszawskiego WSA, który w wyroku z dnia 23 kwietnia 2020 r. (III SA/Wa 2395/19) w składzie odmiennym niż w ww. wyroku z dnia 11 marca, potwierdził możliwość uzyskania przez podatnika interpretacji indywidualnej dotyczącej MDR.

Autor: apl. adwokacki Jan Gołębiewski, ADN Podatki, www.adn.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *