Działalność gospodarcza na Słowacji

Wykorzystywana do niedawna klauzula tax sparing, znajdująca się w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania ze Słowacją czyniła ten kraj interesującym dla polskich rezydentów podatkowych.
Działalność gospodarcza na Słowacji – formy
Przed dokonaniem analizy słowackiego systemu podatkowego należy zwrócić uwagę na formy prowadzenia działalności gospodarczej, które co do zasady, nie różnią się od form znanym nam w Polsce.
Zgodnie z przepisami słowackiego KSH (słow. Obchodný zakonnik) działalność gospodarczą na Słowacji można prowadzić oprócz indywidualnej działalności gospodarczej również w formie spółek, podzielonych podobnie jak to jest na gruncie polskich przepisów, na:

a) Osobowe:
– Spółka jawna (słow. skrót v.o.s.).
– Spółka komandytowa (słow. skrót k.s.).
b) Akcyjne:
– Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (słow. skrót s.r.o.).
– Spółka akcyjna (słow. skrót a.s.).

Pierwsza ze spółek osobowych, spółka jawna (słow. skrót v.o.s.) tworzona jest przez przynajmniej dwóch wspólników występujących pod jedną nazwą handlową oraz odpowiadających całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki wspólnie i niepodzielnie. Spółkę jawną może reprezentować każdy ze wspólników, na zasadach uzgodnionych w umowie spółki.
Kolejną spółką osobową jest spółka komandytowa (słow. skrót k.s.), w której co najmniej jeden wspólnik (komandytariusz) odpowiada za zobowiązania spółki do wysokości swojego wkładu, i co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz) całym swoim majątkiem. Do prowadzenia spraw handlowych spółki upoważnieni są wyłącznie komplementariusze, którzy są równocześnie jej organami statutowymi, a w pozostałych sprawach decyzje podejmowane są wspólnie przez komplementariuszy i komandytariuszy większością głosów, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej.
Słowacka spółka z o.o. (słow. skrót s.r.o.) jako spółka akcyjna posiada kapitał zakładowy (co najmniej 5.000,00 euro) wniesiony przez maksymalnie 50 wspólników lub minimalnie 1 wspólnika (wysokość wkładu każdego wspólnika musi wynosić minimum 750,00 euro). Spółka za zobowiązania odpowiada całym swoim majątkiem, a organami spółki jest walne zgromadzenie wspólników, przedstawiciele i rada nadzorcza.
Ostatnia ze form prowadzenia działalności na Słowacji – kapitałowa Spółka akcyjna (słow. skrót a.s.) założona przynajmniej przez jednego założyciela (o ile jest on osobą prawną – w przeciwnym wypadku niezbędni są dwa założyciele). Kapitał zakładowy słowackiej S.A. w kwocie nie niższej niż 25.000,00 euro, podzielony jest na określoną liczbę akcji o określonej wartości nominalnej a spółka odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem. Organami spółki jest walne zgromadzenie akcjonariuszy, zarząd i rada nadzorcza.
Mając na uwadze powyższe krótkie charakterystyki spółek poprzez, które można prowadzić działalność gospodarczą na Słowacji należy zauważyć, iż nie różnią się one w znaczny sposób z formami prowadzenia działalności z jakimi mamy do czynienia w Polsce.
Podstawy systemu podatkowego Słowacji
Nawet po wstępnej analizie przepisów słowackiego prawa podatkowego można stwierdzić, iż podstawowe regulacje i zasady, poza nielicznymi wyjątkami, są zbliżone do tych obowiązujących w Polsce.

System podatkowy obowiązujący u naszych południowych sąsiadów składa się z:

1) Podatku dochodowego uregulowanego w ustawie nr 595/2003.
2) Podatku od wartości dodanej (VAT) uregulowanego w ustawie nr 222/2004.
3) Podatku lokalnego uregulowanego w ustawie nr 582/2004.
4) Podatku akcyzowego uregulowanego osobno dla:
– Wina w ustawie nr 104/2004.
– Piwa w ustawie nr 107/2004.
– Wyrobów tytoniowych w ustawie nr 106/2004.
– Spirytusu w ustawie nr 105/2004.
– Oleju mineralnego w ustawie 98/2004.
– Energii elektrycznej, węgla i gazu ziemnego w ustawie 609/2007.

Podatek dochodowy na Słowacji
Przedmiotem opodatkowania podatek dochodowy na Słowacji są dochody osób fizycznych i osób prawnych oraz sposób płacenia i poboru podatku. Interesującym rozwiązaniem słowackiego systemu podatkowego była również stała (do 31 grudnia 2012 r.) stawka podatku dla wszystkich rodzajów przychodów – 19 % co miało duże znaczenie w porównaniu z polskimi progami podatkowymi w PIT. Co istotne, ww. stawka była taka sama dla osób fizycznych (slow. Živnostenský zákon) i osób prawnych (slow. Obchodný zákonník).
Od 2013 r. stawka podatku dochodowego od osób prawnych wynosi 23 %, natomiast stawka podatku dochodowego od osób fizycznych uzależniona jest podobnie jak w Polsce od skali podatkowej i wynosi 19 % w przypadku, gdy dochód osoby fizyczne  nie przekroczył kwoty 35.022,00 euro a po przekroczeniu  limitu kwotowego 25 %.

Zgodnie z przepisami o podatku chodowym, podatnikiem o nieograniczonym obowiązku podatkowym na terenie Słowacji jest:

a) osoba fizyczna mająca stale przebywająca albo zazwyczaj przebywająca na terytorium Republiki Słowackiej (tzn. osoba nie mająca stałego pobytu, ale przebywająca przynajmniej 183 dni na terytorium Republiki Słowackiej w danym roku kalendarzowym, w sposób ciągły albo w kilku okresach; do takiego okresu zaliczany jest każdy, nawet zaczęty dzień pobytu),
b) osoba prawna, mająca na terytorium Republiki Słowackiej siedzibę albo miejsce rzeczywistego zarządzania (tzn. miejsce, gdzie są podejmowane decyzje o charakterze kierowniczym i gospodarczym organów statutowych   i organów nadzorczych osoby prawnej, nawet jeśli adres tego miejsca nie jest wpisany do słowackiego Rejestru Handlowego).

[page_break]

Ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terenie Słowacji (opodatkowane są zatem tylko dochody osiągnięte w tym kraju) podlegają:

a) osoba fizyczna niemająca stałego miejsca pobytu ani zazwyczaj nie przebywająca na terytorium Republiki Słowackiej),
b) osoba fizyczna zazwyczaj przebywająca na terytorium Republiki Słowackiej jedynie w celu studiowania  albo leczenia, albo przekraczająca granice Republiki Słowackiej codziennie lub  w uzgodnionych okresach czasowych tylko w celu podejmowania pracy zarobkowej, której miejsce wykonywania leży na terytorium Republiki Słowackiej,
c) osoba prawna niemająca siedziby na terenie Słowacji.

Przychodami z działalności gospodarczej, które podlegają opodatkowaniu na Słowacji są:

a) przychody z produkcji rolniczej, działalności w ramach gospodarki leśnej i wodnej,
b) przychody z tytułu prowadzenia działalności na podstawie wpisu do Rejestru Działalności Gospodarczej,
c) przychody z tytułu prowadzenia działalności na podstawie odrębnych przepisów  (np. przychody lekarzy, audytorów, notariuszy itp.),
d) przychody wspólników spółki cywilnej oraz  komplementariuszy spółki komandytowej.

Słowackie przepisy wskazują jednocześnie, że przychody z innej działalności zarobkowej prowadzonej na własny rachunek powstają:

a) z tytułu korzystania albo z udzielenia praw własności przemysłowej lub intelektualnej wraz z prawami autorskimi i prawami związanymi z prawem autorskim, włącznie z przychodami z tytułu wydawania, kopiowania i dystrybucji dzieł literackich i innych na koszt własny,
b) z działalności, które nie są prowadzone ani na podstawie wpisu do Rejestru Działalności Gospodarczej ani na podstawie wpisu do Rejestru Handlowego – chodzi o przychody syndyków masy upadłościowej, sportowców zawodowych, asystentów osobistych, przychodów ekspertów i tłumaczy z tytułu działalności według odrębnego przepisu,
c) z działalności pośredników według odrębnych przepisów, która nie jest prowadzona na podstawie wpisu do Rejestru Działalności Gospodarczej.

Na Słowacji przychodem z działalności gospodarczej albo z innej działalności zarobkowej prowadzonej na własny rachunek jest także przychód z tytułu jakiegokolwiek sprzedaży majątku przedsiębiorstwa podatnika, odsetki z środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bieżących, z których korzysta się w związku z uzyskiwaniem przychodu z tytułu działalności gospodarczej oraz z innej działalności zarobkowej prowadzonej na własny rachunek, jak również przychód z tytułu sprzedaży przedsiębiorstwa albo jego części na podstawie umowy o sprzedaży przedsiębiorstwa, a także wartość podarowanego dłużnikowi długu albo jego części, który ma związek i jest wynikiem obrotu jego majątkiem jako przedsiębiorstwa.

Podatek dochodowy na Słowacji zawiera podobne mechanizmy jak jego odpowiedniki w Polsce (CIT i PIT) w zakresie kosztów uzyskania przychodów (wydatek stanowi KUP jedynie w przypadku, gdy jest bezpośrednio związany z opodatkowanym przychodem oraz został zaewidencjonowany), kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (np. organicznie wysokości wydatków podlegających zaliczeniu do KUP z tytułu podróży służbowej), straty podatkowej (można ją rozliczyć w terminie 5 bezpośrednio następujących po sobie okresów opodatkowania po spełnieniu dodatkowych, ściśle określonych warunków), zmiany roku podatkowego z roku kalendarzowego na rok gospodarczy (§41 ustawy), przekazania 2 % darowizny na rzecz tzw. organizacji non-profit.
W tym miejscu dodatkowo należy podkreślić, iż podmioty gospodarcze na Słowacji, podobnie jak w Polsce (jednakże z licznymi uproszczeniami w stosunku do przedsiębiorców polskich), podczas dokonywania transakcji z podmiotami powiązanymi (zależnymi ekonomicznie, personalnie bądź w inny sposób) muszą stosować zasadę niezależności (odpowiednik polskiej regulacji w zakresie cen transferowych z tą różnicą, iż na Słowacji dla określenia powiązania, limit udziału w drugim podmiocie pośrednio bądź bezpośrednio wynosi ponad 25 % a w Polsce jedynie 5 %).

Podatek VAT na Słowacji

Od 1 maja 2004 r. regulacje dotyczące podatku VAT na Słowacji zostały dostosowane do regulacji UE w związku z czym zasady poboru i opodatkowania są zbliżone do regulacji obowiązujących polskich podatników VAT.
Podatnikami podatku VAT na Słowacji są wszystkie osoby samodzielnie wykonujące działalność gospodarczą (tj. zarówno osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą jaki i osoby prawne). Przedmiotem opodatkowania VAT na terenie Słowacji jest dostawa towarów oraz świadczenie usług, jak również transakcje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów
Podobnie jak podwyższona od 2013 r. stawka podatku dochodowego, do 31 grudnia 2012 r. na Słowacji obowiązywała stawka podatku VAT 19 % z zastrzeżeniem, że w stosunku do niektórych towarów (m.in. książek) stosowano obniżoną stawkę w wysokości 10 %.
[page_break]
Od 2013 r. podstawowa stawka VAT na terenie Słowacji wynosi 20 % z zastrzeżeniem, że w stosunku do m. in. dostawy książek, produktów leczniczych oraz medycznych obniżono stawkę do 10 % a w stosunku do transportu publicznego, imprez kulturalnych, czy też określonych rodzajów wydawnictw jedynie 6 %.
Słowackie, podobnie jak polskie przepisy przewidują zwolnienie z opodatkowania VAT, które dotyczy świadczenia usług finansowych, ubezpieczeniowych, edukacyjnych, czy też pocztowych.

W tym miejscu należy wskazać, iż przepisy słowackie, mimo braku siedziby działalności gospodarczej na terenie Słowacji będą wymagały od podmiotów zagranicznych rejestracji na terenie tego kraju w następujących przypadkach:

– dokonywania na terenie Słowacji dostaw oraz nabyć wewnątrzwspólnotowych,
– sprzedaży towarów na terenie Słowacji,
– posiadania na terenie Słowacji magazynów konsygnacyjnych,
– sprzedaży biletów wstępu na imprezy organizowane na terenie Słowacji.

Podatki lokalne na Słowacji
Podatki lokalne zostały uregulowane w ustawie o podatkach lokalnych i opłatach miejscowych od odpadów komunalnych i drobnych odpadów budowlanych a ich przedmiotem są podatku pozostające w gestii gminy bądź jednostki administracyjnej wyższego stopnia (słow. skrót – VÚC – odpowiednik polskiego województwa).

Do grona podatków lokalnych należy zatem podatek od nieruchomości, od psa, za korzystanie z terenów publicznych, klimatyzacyjny, od automatów samosprzedających, od automatów nie hazardowych, za wjazd i pozostawienie pojazdu motorowego w historycznej części miasta oraz podatek od obiektów energetyki jądrowej. Gmina może nałożyć jednocześnie lokalną opłatę za komunalne odpady i drobne budowlane odpady a VÚC podatek od pojazdów motorowych.
Podatkom lokalnym podlegają zarówno osoby fizyczne jak i osoby prawne z uwagi na fakt, iż dotyczą spraw związanych z ,,życiem codziennym” Słowaków. Według danych Centrum Doradztwa i Kształcenia w Żylinie, najczęściej pobieranym podatkiem lokalnym w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej jest podatek od pojazdów motorowych, płacony w miejscu rejestracji pojazdu.
Podatek akcyzowy
W przeciwieństwie do polskiego rozwiązania ustawy o podatku akcyzowym (jedna ustawa regulująca wszystkie towary podlagające opodatkowaniu), Słowacja wprowadziła  kilkanaście ustaw o podatku akcyzowym, każdorazowo określających sposób i zasady opodatkowania konkretnych towarów.
Administracją podatkową w zakresie podatku akcyzowego (podobnie jak w Polsce) zajmują się urzędy celne właściwe według miejsca siedziby lub zamieszkania.
Podsumowanie
Polski przedsiębiorca rozważający możliwość prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Słowacji musi pamiętać o zapoznaniu się oprócz wskazanych w niniejszym artykule ustaw podatkowych o dodatkowe regulacje dotyczące działalności gospodarczej – m.in. odpowiednik polskiego KSH – Kodeks Handlowy (słow. Obchodný zakonnik), ustawę o Działalności Gospodarczej (słow. Živnostenský zákon), Kodeks Pracy (słow. Zákonník prace), ponieważ przepisy podatkowe stanowią jedynie małą częścią ogółu legislatywy dotyczącej podmiotów gospodarczych na Słowacji.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *