Zakres zmian od 1 stycznia 2011 r.
Do 31 grudnia 2010 r. zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT korzystały usługi wymienione w załączniku nr 4 poz. 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (zwanej dalej: ustawą o VAT) usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej. Wyłączeniu ze zwolnienia podlegały jedynie usługi weterynaryjne. Tym samym w stanie prawnym obowiązującym przed nowelizacją przepisów, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2011 r. usługi medyczne korzystały ze zwolnienia o charakterze przedmiotowym, gdyż nie był istotny status podmiotu świadczącego te usługi.
Natomiast na skutek zmian w przepisach, które obowiązują od 1 stycznia 2011 r. zwolnienie z opodatkowania uregulowane zostało w art. 43 ust. 1 pkt 18-19a ustawy o VAT. Na podstawie tych regulacji zwolnieniu podlegają:
- usługi opieki medycznej usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze;
- usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, świadczone na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich przedsiębiorstw, w których wykonywana jest działalność lecznicza;
- usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów:
a) lekarza i lekarza dentysty,
b) pielęgniarki i położnej,
c) medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. Nr 112, poz. 654, Nr 149, poz. 887 i Nr 174, poz. 1039),
d) psychologa.
Należy również dodać, iż na podstawie § 13 ust. 1 pkt 23-25 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 73, poz. 392) zwolnione z podatku VAT jest również:
- świadczenie usług i dostawa towarów, z wyłączeniem towarów objętych akcyzą, wykonywane przez ZOZ, w związku z organizowaniem imprez połączonych ze zbiórką pieniędzy wyłącznie na potrzeby ich działalności zwolnionej, pod warunkiem że:
a) środki pieniężne pozyskane z tych czynności zostaną przeznaczone w całości na potrzeby działalności zwolnionej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT,
b) zwolnienie z podatku nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji,
c) podmioty, o których mowa w zdaniu wstępnym, nie naruszają przepisów o zbiórkach publicznych;
- świadczenie usług w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane przez uczelnie medyczne;
- usługi turnusów rehabilitacyjnych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 214, poz. 1407, z późn. zm.11) świadczone na zasadach określonych w tej ustawie oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane przez podmioty inne niż ZOZ.
Tym samym zwolnienie dotyczące usług medycznych, z nielicznymi wyjątkami, nabrało charakteru przedmiotowo-podmiotowego. Nie jest bowiem wystarczające same świadczenie usług medycznych, konieczne z reguły jest również spełnienie przez nie określonego celu, jak również wykonywanie przez odpowiedni podmiot.