Zasady opodatkowania stron umowy leasingu podatkiem dochodowym od osób prawnych reguluje rozdział 4a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych („ustawa o pdop”). Przepisy nie odnoszą się jednak bezpośrednio do kwestii opłat dodatkowych pobieranych przy tego typu umowach. W szczególności, brakuje zasad określających właściwy moment zaliczenia opłat dodatkowych do kosztów uzyskania przychodów. Analizując tę kwestię należy więc odnieść się do ogólnych zasad rozliczania kosztów.

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o pdop koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Opłata wstępna uznawana jest, podobnie jak raty leasingowe, za koszty pośrednie prowadzonej działalności. W związku z tym, ma do niej zastosowanie przywołany art. 15 ust. 4d ustawy o pdop.

Kwestią sporną, mającą wpływ na moment ujęcia w kosztach opłaty wstępnej jest ustalenie, czy opłata wstępna odnosi się do całego okresu trwania umowy leasingowej, czy też stanowi wydatek jednorazowo warunkujący zawarcie umowy leasingu. W pierwszym przypadku wydatek powinien być ujmowany w kosztach uzyskania przychodów proporcjonalnie, przez cały okres trwania umowy leasingu, zaś w drugim przypadku, obciąża koszty jednorazowo, w momencie jego poniesienia.

Z biznesowego punktu widzenia, opłata wstępna warunkuje samo rozpoczęcie realizacji umowy leasingu i nie ma związku z poszczególnymi ratami leasingowymi. Zarówno okres umowy leasingu, jak i wysokość poszczególnych rat zależą od wielu innych czynników niż tylko wysokość opłaty wstępnej. Nie ma zatem bezpośredniego związku między opłatą wstępną a ratami leasingowymi. W konsekwencji, opłata wstępna powinna być ujmowana w kosztach jednorazowo w momencie jej poniesienia (ujęcia jako koszt w księgach rachunkowych).

Jednak większość organów podatkowych nie zgadza się z takim poglądem uznając, że rata wstępna, jest kosztem uzyskania przychodu odnoszącym się do całego okresu, na jaki zawarto umowę leasingu. Władze skarbowe argumentują, że jeżeli uiszczenie opłaty wstępnej jest warunkiem koniecznym realizacji umowy (czyli jej skuteczności) to należy przyjąć, iż jest to koszt odnoszący się do całej umowy. W związku z tym, jeżeli okres leasingowania przekracza rok podatkowy, opłata wstępna powinna być rozliczana jako koszt uzyskania przychodów proporcjonalnie, przez cały okres trwania umowy.

Stanowisko organów podatkowych dziwi w świetle licznych wyroków sądów administracyjnych, które jednoznacznie wskazują, że opłata wstępna jest opłatą samoistną, bezzwrotną i niezależną od pozostałych rat leasingowych, uiszczanych w okresie trwania umowy leasingu, wobec czego odnosi się ją jednorazowo w koszty w dacie poniesienia.