Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
1) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
4) umowy dożywocia,
5) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
6) ustanowienie hipoteki,
7) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
8) umowy depozytu nieprawidłowego,
9) umowy spółki.
Czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy p PCC z wyłączeniem umów spółki i ich zmiany podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się na terytorium RP lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium RP albo rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku, gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP.
Określenie, czy rzecz znajduje się na terytorium RP, nie nastręcza trudności w przypadku, gdy rzeczą tą jest nieruchomość lub są nią prawa majątkowe związane z nieruchomością. W odniesieniu do rzeczy ruchomych, określenie, czy rzecz znajduje się na terytorium RP, czy też poza nim, powinna być dokonywana na dzień powstania obowiązku podatkowego, tj. przede wszystkim na dzień dokonania czynności cywilnoprawnej.
W odniesieniu do praw majątkowych, szczególne znaczenie ma sprzedaż wierzytelności. Zgodnie z art. 454 § 1 KC miejsce spełnienia świadczenia powinno być oznaczone w treści stosunku prawnego, kreującego obowiązek spełnienia danego świadczenia, lub powinno wynikać z właściwości zobowiązania. Jeżeli zatem w umowie wskazano, że świadczenie pieniężne ma być spełnione na rachunek bankowy prowadzony na terytorium RP, wierzytelność, której treścią jest prawo wierzyciela do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na wskazany w umowie rachunek bankowy, podlega wykonaniu na terytorium RP. W przypadku zaś, gdy świadczenie pieniężne ma być spełnione na rachunek bankowy prowadzony poza terytorium RP, wierzytelność, z której wynika obowiązek spełnienia tego świadczenia, jest wykonywana poza terytorium RP. Sprzedaż wierzytelności nie wpływa na określone umową miejsce spełnienia świadczenia. W przypadku, gdy miejsce świadczenia nie zostało oznaczone lub nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia. Oznacza to, że wierzytelność będzie podlegała wykonaniu na terytorium RP, gdy nabywca tej wierzytelności, w chwili powstania obowiązku podatkowego – w szczególności w chwili dokonania czynności cywilnoprawnej, będzie miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP. Biorąc bowiem pod uwagę układ stosunków pomiędzy zbywcą wierzytelności a jej nabywcą oraz przyjmując, że świadczenie pieniężne wynikające z wierzytelności, stanowiącej przedmiot czynności cywilnoprawnej, będzie dokonane na rzecz nabywcy, dłużnik będzie miał obowiązek spełnić świadczenie w miejscu zamieszkania lub siedzibie nabywcy tej wierzytelności.
