W obecnym stanie prawnym obowiązek zapłaty opłaty skarbowej na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłacie skarbowej obejmuje złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz jego odpisu, wypisu lub kopii – w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym.
Dokument potwierdzający złożenie pełnomocnictwa
Trzeba jednak zaznaczyć, że dokumentem potwierdzającym udzielenie pełnomocnictwa lub prokury może być również odpis z Krajowego Rejestru Sądowego, w który jest ujawnione umocowanie do reprezentowania spółki. Wypis, czy też odpis z KRS jest bowiem dokumentem, na mocy którego pełnomocnik (prokurent) ma możliwość skutecznego wylegitymowania się w przed obrocie gospodarczym, przed sądem, czy też organami podatkowymi. Na podobnych zasad opłacie skarbowej podlega złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie substytucji (dalszego pełnomocnictwa) udzielonego przez adwokata innemu adwokatowi bądź radcy prawnemu.
Nie podlegają opłacie skarbowej pełnomocnictwa złożone ustnie do protokołu, gdyż stosownie do wykładni literalnej analizowanych przepisów do zaistnienia obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej konieczne jest fizyczne złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury.
Jedno pełnomocnictwo a kilku pełnomocników oraz kilka spraw podatkowych
W obecnym stanie prawnym w sytuacji gdy w jednym dokumencie ustanowiono kilku pełnomocnictw opłata skarbowa jest należna od każdego stosunku pełnomocnictwa (prokury). Trzeba jednak pamiętać, że do każdej sprawy powinno zostać złożone odrębne pełnomocnictwo. Stosownie do art. 137 § 3 Ordynacji podatkowej pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny, a także doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Organ podatkowy może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony.
Dołączenie do akt oryginału lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa jest obowiązkiem pełnomocnika. W aktach sprawy zawsze musi znajdować się bowiem dokument, z którego wynika umocowanie do działania, w konkretnej sprawie, w imieniu strony. Z treści pełnomocnictwa powinien jasno wynikać jego zakres, tzn. jakich czynności, w jakim postępowaniu, przed jakim organem może dokonywać pełnomocnik w imieniu swojego mocodawcy. W pełnomocnictwie należy także wskazać, czy obejmuje ono wszelkie czynności procesowe, czy też tylko niektóre z nich, a ponadto określić, czy dotyczy całego postępowania, czy też tylko określonego etapu.
[page_break]
Obowiązek złożenia pełnomocnictwa do akt sprawy, o którym mowa w powołanym przepisie art. 137 § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, oznacza, że osoba, która zamierza występować w postępowaniu jako pełnomocnik strony, musi złożyć do akt konkretnej sprawy pełnomocnictwo lub jego odpis. Tym samym nie jest możliwe złożenie jednego pełnomocnictwa, które swoim zakresem będzie obejmowało łącznie trzy sprawy podatkowe, jak wskazano w niniejszym pytaniu.
Pełnomocnictwo musi być złożone do konkretnej sprawy
Na ten sposób wykładni przepisów Ordynacji wskazuje orzecznictwo sadów administracyjnych. W orzecznictwie sądowym utrwalił się pogląd, który odpowiada stanowisku wyrażonemu przez Naczelny Sad Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 11 kwietnia 2008 r., sygn. akt II FSK 128/08, w którym sąd stwierdził, że brzmienie art. 137 § 3 zdanie pierwsze Ordynacji podatkowej nie pozostawia wątpliwości, iż pełnomocnik, chcąc występować w postępowaniu w takim charakterze, jest zobligowany do przedłożenia do akt konkretnej sprawy dokumentu potwierdzającego umocowanie do działania w cudzym imieniu i wyznaczającego jego zakres. Bez względu na zakres udzielonego pełnomocnictwa to pełnomocnik decyduje o tym, czy będzie zastępował stronę w zakresie, w jakim został umocowany. Tym samym złożenie dokumentu pełnomocnictwa do akt jednej z kilku spraw prowadzonych przez ten sam organ podatkowy, nawet gdy będzie to pełnomocnictwo ogólne, nie zwalnia pełnomocnika z obowiązku załączenia oryginału lub poświadczonej urzędowo kopii takiego dokumentu do akt kolejnej sprawy. Podobny pogląd wyrażony został w wyroku NSA z dnia 24 października 2007 r., sygn. akt II FSK 1217/06.
Podkreślić trzeba, że kolejnym warunkiem koniecznym do zaistnienia obowiązku uregulowania opłaty od złożenia dokumentu potwierdzającego stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz jego odpisu, wypisu lub kopii jest udzielenie pełnomocnictwa lub prokury w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że pod pojęciem postępowania w sprawie z zakresu administracji publicznej należy rozumieć każde ogólne postępowanie administracyjne lub szczególne postępowanie, np. podatkowe prowadzone przed organami administracji publicznej, które jest rozstrzygane w drodze władztwa administracyjnoprawnego. Natomiast pod pojęciem postępowania sądowego należy rozumieć postępowanie prowadzone przed organami wymiaru sprawiedliwości.
Podmiot zobowiązany do zapłaty opłaty skarbowej
Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej ciąży na osobach fizycznych, osobach prawnych i jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej w przypadku złożenia dokumentu, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 – na mocodawcy, pełnomocniku, przedsiębiorcy lub prokurencie. Obowiązek podatkowy powstaje od złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz od jego odpisu, wypisu lub kopii z chwilą złożenia dokumentu w organie administracji publicznej, sądzie lub podmiocie, o którym mowa w art. 1 ust. 2 ustawy.
Wysokość opłaty skarbowej z tytułu złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz od jego odpisu, wypisu lub kopii wynosi 17 zł.
