Istotnymi pojęciami rachunkowości zabezpieczeń są pozycja zabezpieczana i instrument zabezpieczający.

Pozycja zabezpieczana to aktywa, zobowiązania (w tym także uprawdopodobnione przyszłe zobowiązanie) lub planowana transakcja, z którymi wiąże się ryzyko zmiany wartości godziwej albo przyszłych przepływów pieniężnych oczekiwanych przez jednostkę.
Pozycję zabezpieczaną mogą stanowić pojedyncze aktywa lub zobowiązania (zarówno finansowe, jak i niefinansowe), bądź też planowana transakcja, a także ich większa grupa, pod warunkiem jednak że z każdym ze składników tej grupy wiąże się określone ryzyko o podobnej charakterystyce poddane zabezpieczeniu.  Istotną kwestią będzie w tym przypadku identyfikacja czynników ryzyka związanych z potencjalnymi pozycjami zabezpieczanymi. Ocena ekspozycji na ryzyko powinna dotyczyć danej transakcji zabezpieczającej. W przypadku aktywów lub zobowiązań finansowych zabezpieczenie może dotyczyć tylko jednego z czynników ryzyka, zagrażającego zmianami wartości godziwej lub przepływów pieniężnych, pod warunkiem że efektywność zabezpieczenia takiego czynnika ryzyka może być wiarygodnie zmierzona. W przypadku aktywów i pasywów niebędących instrumentami finansowymi zabezpieczenie powinno nastąpić łącznie przed wszystkimi rodzajami ryzyka. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy zabezpieczenie tych składników nastąpi przed ryzkiem zmiany kursu walut. W takiej sytuacji dany składnik można uznać za  pozycję zabezpieczaną, mimo zabezpieczenia tylko przed jednym czynnikiem ryzyka.
Pozycją zabezpieczaną nie mogą być:

 – instrumenty pochodne,
– aktywa finansowe zaliczane do utrzymywanych do terminu wymagalności – jeżeli celem zabezpieczenia miałoby być ryzyko zmiany stopy procentowej,
– aktywa wyceniane metodą praw własności – jeżeli celem miałoby być zabezpieczenie wartości godziwej,
– uprawdopodobnione przyszłe zobowiązanie do przejęcia innej jednostki w wyniku łączenia się spółek handlowych, z wyjątkiem zabezpieczania ryzyka zmiany kursu walut związanego z tą transakcją.

Instrument zabezpieczający to wyznaczony instrument pochodny, jeżeli jego wartość godziwą można wiarygodnie ustalić. Instrumentów zabezpieczających nie mogą jednak stanowić wystawione przez jednostkę opcje. Wynika to z faktu, że nie są one instrumentami symetrycznymi, a zatem nie dają zabezpieczenia przed ryzykiem wpływającym na zysk lub stratę. Wyjątkiem od tej zasady są opcje, które wystawiono w celu zamknięcia pozycji nabytych opcji, w tym wbudowanych w inny instrument finansowy.
Instrumentem zabezpieczającym mogą być także aktywa finansowe lub zobowiązania finansowe, niebędące instrumentami pochodnymi, ale wyłącznie wtedy, gdy służą zabezpieczeniu ryzyka zmiany kursów walut, zaś ich wartość godziwą można wiarygodnie ustalić.

Instrumentem zabezpieczającym nie mogą być jednak aktywa lub zobowiązania, jeżeli miałyby one służyć zabezpieczeniu przejściowo – przez pewien okres ich posiadania przez jednostkę.