W środę 17 marca  posłowie wysłuchają drugiego czytania, a głosowanie nad pakietem jest możliwe jeszcze podczas tego posiedzenia Sejmu.

– Polscy naukowcy mogą zmieniać rzeczywistość światowej nauki, a nawet podważać swoimi odkryciami wielkie teorie. Udowodnili to niedawno dwaj doktoranci dopisując brakujące karty teorii ewolucji – zaznacza minister nauki i szkolnictwa wyższego, prof. Barbara Kudrycka. – Ta reforma ułatwi polskim naukowcom sięganie po sukcesy w wymiarze nauki europejskiej i światowej – dodaje.

Reforma wzmocni projakościowy system finansowania nauki – niezależny Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych według transparentnych zasad oceni pracę wszystkich instytutów badawczych, te odnoszące największe sukcesy naukowe będą mogły liczyć na największe finansowe wsparcie państwa.

W efekcie reformy powstanie też niezależne od polityków Narodowe Centrum Nauki – wybitni uczeni zdecydują o rozdziale publicznych środków na badania podstawowe.

Istniejące już Narodowe Centrum Badań i Rozwoju odpowiadać będzie za kreowanie strategicznego dla rozwoju Polski programu badań, jego zadaniem będzie też włączanie podmiotów gospodarczych we współpracę z sektorem nauki (przedsiębiorcy będą mogli m.in. ubiegać się o granty badawcze w ogłaszanych konkursach bez dotychczasowej bariery dostępu, czyli 400 tys. euro przeznaczonych na badania i rozwój).

Na specjalne wsparcie będą mogli liczyć młodzi badacze. Narodowe Centrum Nauki przeznaczać będzie  minimum 20 proc. swoich środków na badania prowadzone przez początkujących naukowców.  Reforma nauki ułatwi młodym start do krajowych i międzynarodowych karier także dzięki upowszechnieniu kontraktowego zatrudniania oraz konkursów na stanowiska w nauce.

Ważnym zadaniem reformy będzie odbudowa i wzmocnienie etosu polskiej nauki – pakiet przewiduje m.in. zakaz podległości służbowej osób spokrewnionych i spowinowaconych we wszystkich naukowych instytucjach. Pozwoli to na skuteczną walkę z nepotyzmem i budowanie karier naukowych wyłącznie w oparciu o naukowe sukcesy.

Nowe prawo wzmocni też walkę z plagiatami i nieuczciwością naukową. Przy Polskiej Akademii Nauk powstanie Komisja ds. Etyki w Nauce.

W ślad za pakietem ustaw naukowych do Sejmu po przyjęciu przez Radę Ministrów trafi wkrótce pakiet projektów nowelizujących prawo o szkolnictwie wyższym. Obecny rząd podjął się bowiem pierwszej od 1989 roku niemal jednoczesnej, kompleksowej i spójnej reformy dwóch powiązanych ze sobą sektorów: nauki i szkolnictwa wyższego. To historyczna szansa, by wreszcie w pełni zintegrować oba obszary.

Reforma nauki najprawdopodobniej wejdzie w życie w nowym roku akademickim 2010/11.
MNiSW/red.