Orientacja na ryzyko w badaniu sprawozdań finansowych, część 3

Biegły rewident identyfikuje i ocenia ryzyko istotnego zniekształcenia na dwóch płaszczyznach: na poziomie sprawozdania finansowego oraz na poziomie grup transakcji, sald kont księgowych i ujawnień informacji. Czyli przedmiotem zainteresowania biegłego rewidenta będzie między innymi weryfikacja istnienia przesłanek świadczących np. o zawyżeniu wartości majątku, zawyżeniu kwot wykazanych jako należności jednostki, jak również zaniżeniu wartości zobowiązań i rezerw (np. na świadczenia pracownicze), zawyżeniu wykazanych przychodów i zaniżeniu kosztów działalności. Ponadto biegły rewident weryfikuje prawidłowość ujawnień informacji takich jak przesłanki wskazujące na możliwość zaniechania całości lub części działalności czy też wartość zobowiązań warunkowych, gwarancji i zabezpieczeń na majątku jednostki.
Podczas procesu oceny zidentyfikowanych ryzyk biegły rewident rozważa między innymi:

  • czy ryzyko jest wynikiem oszustwa i/lub świadomego naruszenia prawa;
  • czy ryzyko jest związane ze zmianami w otoczeniu makroekonomicznym jednostki;
  • czy ryzyko wynika ze zmian w aktach prawnych dotyczących rachunkowości bądź w polityce rachunkowości;
  • złożoność transakcji, której ryzyko dotyczy;
  • czy ryzyko dotyczy transakcji z podmiotami powiązanymi;
  • stopień zależności ujawnień w sprawozdaniu finansowym od osobistych preferencji zarządu, właścicieli, itp., zwłaszcza w zakresie wyceny tych pozycji sprawozdania finansowego, z którymi wiąże się niepewność co do poprawności wyceny dokonanej przez jednostkę;
  • czy ryzyko dotyczy nietypowych, ale znaczących transakcji.

W związku z koniecznością identyfikacji oraz oceny prawdopodobieństwa wystąpienia, charakteru i istotności ryzyka istotnego zniekształcenia związanego z działalnością jednostki, przedmiotem zainteresowania biegłego rewidenta będą zarówno zapisy i dokumenty księgowe, jak i umowy handlowe, umowy pożyczek i kredytów, umowy dotyczące leasingów, dzierżaw i innych umów o podobnym charakterze, uchwały zarządu, uchwały udziałowców i akcjonariuszy, porozumienia umowne, wyroki sądowe i inne. Ponadto biegły rewident zbada system kontroli wewnętrznej wdrożony w jednostce na wszystkich etapach jej funkcjonowania, system obiegu informacji i dokumentów, a także system informatyczny i ochrony danych. Formą weryfikacji przez biegłego rewidenta informacji otrzymanych od badanego podmiotu są również zapytania skierowane do zarządu bądź do osób odpowiedzialnych za funkcjonowanie poszczególnych działów jednostki, np. działu sprzedaży, zakupów, itp. Należy jednak pamiętać, że przedmiotem badania biegłego rewidenta nie są zagadnienia podatkowe. Może on jedynie zidentyfikować podstawowe ryzyka związane z rozliczeniami podatkowymi, nie ma jednak obowiązku przeprowadzania audytu podatkowego.

W przypadku zidentyfikowania istotnych ryzyk zniekształcenia, biegły rewident informuje o nich zarząd, a w sytuacji gdy za powstanie nieprawidłowości odpowiedzialny jest zarząd jednostki, biegły rewident zwraca się w tej sprawie do rady nadzorczej lub właścicieli. Natomiast jeśli zostały stwierdzone naruszenia prawa, biegły rewident informuje właściwe organy.
Opinia biegłego rewidenta stanowi podstawę do podejmowania decyzji przez różne podmioty związane z badaną jednostką: banki, inwestorów, właścicieli, kontrahentów, itp. Dlatego niezwykle ważne jest, aby biegły rewident trafnie ocenił sytuację finansową i majątkową jednostki oraz zidentyfikował istotne zniekształcenia w jej sprawozdaniu finansowym, a także – ryzyka związane z działalnością badanego podmiotu.

Dodaj komentarz