Stan faktyczny oraz stanowisko NSA
We wniosku o wydanie interpretacji podatnik wskazał, że dokonał podziału posiadanych nieruchomości gruntowych na mniejsze działki w celu ich odsprzedaży. Dla obszaru, na którym znajduje się przedmiotowa nieruchomość nie uchwalono miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W rejestrze gruntów nieruchomość widnieje jako grunty rolne, natomiast z uchwalonego przez radę gminy studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego teren, na którym znajduje się działka jest terenem zabudowy mieszkaniowo-usługowej. Dla działki nie wydano decyzji o warunkach zabudowy. Przed sprzedażą nieruchomości podatnik nie zamierza wykonywać żadnych czynności zmierzających do dostosowania działki do celów budowlanych. W tym stanie faktycznym zadano pytanie, czy sprzedaż gruntów ujętych w rejestrze gruntów jako użytki rolne, położonych na terenach dla których nie istnieje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, a które w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego przeznaczono do zabudowy mieszkaniowo-usługowej podlega zwolnieniu z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 9 u.p.t.u.¹ W ocenie podatnika w sytuacji braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla danego obszaru, decydująca powinna być kwalifikacja w rejestrze gruntów, zgodnie z którym grunty, które będące przedmiotem zapytania są użytkami rolnymi. W związku z powyższym w opinii podatnika sprzedaż takich gruntów objęta jest zwolnieniem od podatku od towarów i usług bez względu na osobę sprzedającego.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Wyjaśnił, że w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz w sytuacji, gdy nie wydano decyzji o warunkach zabudowy, decyduje przeznaczenie terenu określone w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Ustalenia studium są bowiem wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych. Skoro zaś w świetle wydanego studium działki opisane we wniosku są przeznaczone pod zabudowę, to planowana dostawa nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa art. 43 ust. 1 pkt 9 u.p.t.u.

WSA w Bydgoszczy podzielił stanowisko Ministra Finansów. Wyrok ten nie znalazł jednakże akceptacji NSA, który stwierdził, że wobec braku ustawowej definicji terenów, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 u.p.t.u., należy sięgnąć do dyrektywy interpretacyjnej związanej z wykładnią systemową zewnętrzną, w tym do art. 21 ust. 1 ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne, zgodnie z którym podstawę planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. Przepis ten stanowi zatem, że podstawę m.in. wymiaru podatków i świadczeń stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. Dla podstawy wymiaru każdego podatku, w tym podatku od towarów i usług, wiążące są więc dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków, a nie w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„W świetle art. 43 ust. 1 pkt 9 u.p.t.u. przy zastosowaniu art. 21 ust. 1 prawa geodezyjnego i kartograficznego w sytuacji braku planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla klasyfikacji terenu niezabudowanego wiążące są zapisy ewidencji gruntów i budynków, a nie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.”

Komentarz
Podstawy kwalifikacji gruntów dla potrzeb opodatkowania VAT, w sytuacji braku planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, były przedmiotem wyroku składu siedmiu sędziów NSA z dnia 17 stycznia 2011 roku, sygn. akt I FPS 8/10. W wyroku tym NSA rozstrzygnął rozbieżności, które pojawiały się w orzecznictwie sądów wojewódzkich w tym zakresie opowiadając się za przyznaniem prymatu zapisom zawartym w ewidencji gruntów i budynków. Zakwestionował w ten sposób ten kierunek orzecznictwa, który w powyższej sytuacji nakazywał uwzględnienie nie tyle zapisów ewidencji gruntów i budynków, co postanowień studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy.

Jak widać na omawianym przykładzie powyższe stanowisko NSA jest podtrzymywane w kolejnych orzeczeniach sądowych. Oprócz prezentowanego wyroku podobnie orzekł m.in. WSA w Gdańsku w wyroku z dnia 8 czerwca 2011 roku, sygn. akt I SA/Gd 353/11. W obydwu tych orzeczeniach Sądy oparły swoje rozstrzygnięcie właśnie na wspomnianym wyroku powiększonego składu NSA. Taka sytuacja pozwala sądzić, że omawiana kwestia nie powinna już budzić większych wątpliwości interpretacyjnych oraz rozbieżności pomiędzy podatnikami a organami skarbowymi. Jeżeli jednakże rozbieżności takie powstaną, podatnicy mogą liczyć na korzystne dla siebie stanowisko sądu.

1) Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.)