Stan faktyczny oraz stanowisko NSA
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że nabywa dla swoich pracowników karty Multisport. Podatnik otrzymuje na siebie jedną fakturę VAT w miesiącu, która obejmuje koszt dostępu jego pracowników do programu. Na tej podstawie wystawiane są karty. Nie są one dostępne na rynku detalicznym i dlatego podatnik pośredniczy w ich nabyciu. Koszt uczestnictwa pokrywają pracownicy. Z tytułu pośredniczenia podatnik nie otrzymuje wynagrodzenia. W tym stanie faktycznym zadano pytanie, czy koszty poniesione „w imieniu i na rzecz innej osoby” na podstawie faktury wystawionej na podatnika (od których nie odliczył podatku VAT , których nie ujął w kosztach uzyskania przychodu i które zaewidencjonował na odrębnym koncie księgowym) mogą być przeniesione przez podatnika na tą inną osobę za pomocą noty księgowej. W ocenie podatnika taki sposób postępowania jest dopuszczalny.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Stwierdził, że kwoty otrzymane przez podatnika od pracowników z tytułu udostępnienia kart nie można uznać za zwrot wydatków, o którym mowa jest w szczególności w art. 79 lit. c) Dyrektywy 2006/112. Jest to bowiem zapłata z tytułu świadczenia „odsprzedaży usługi”, która na wcześniejszym etapie obciążała podatnika względem świadczenia organizatora programu. Podlega ona zatem udokumentowaniu fakturą VAT.

WSA w Gdańsku oraz NSA podtrzymały stanowisko wyrażone przez organ. NSA wskazał, że podatnik nie mógł nabywać kart Multisport w imieniu pracowników, gdyż jak wskazano karty te nie są powszechnie dostępne na rynku. W istocie podatnik nabywał te karty we własnym imieniu, a dopiero potem następowała ich dalsza odsprzedaż na rzecz pracowników. Nie można więc zgodzić się ze stanowiskiem podatnika, że kwoty otrzymane od pracowników z tytułu udostępnienia kart Multisport należy uznać za zwrot wydatków w rozumieniu art. 79 lit. c) Dyrektywy 2006/112. NSA podkreślił, że z punktu widzenia powyższej regulacji kluczowe jest występowanie w imieniu klienta, na rzecz którego bezpośrednio wystawiana jest faktura, o ile wydatek powinien być w ten sposób udokumentowany (nie zaś na podatnika, który nie występuje w tym zakresie we własnym imieniu jako nabywca, lecz jedynie reguluje płatność za nabywcę). Jeśli podatnik działa we własnym imieniu, lecz na rachunek klienta, art. 79 lit. c) Dyrektywy 2006/112 nie znajdzie zastosowania. Odwołując się do art. 30 ust. 3 ustawy o VAT NSA zauważył zatem, że w przypadku, gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten nabył i wyświadczył te usługi. Oznacza to, że podmiot „refakturujący” daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przerzucenie kosztów na inną osobę, nie może być zatem w żaden inny sposób potraktowane niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Konsekwencją natomiast uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Kwoty otrzymane przez podatnika od pracowników z tytułu udostępnienia kart uprawniających do zajęć sportowych nie można uznać za zwrot wydatków, o którym mowa jest w szczególności w art. 79 lit. c) Dyrektywy 2006/112. Jest to bowiem zapłata z tytułu świadczenia „odsprzedaży usługi”, która na wcześniejszym etapie obciążała podatnika względem świadczenia organizatora programu. Podlega ona zatem udokumentowaniu fakturą VAT.”

Komentarz
W ostatnim czasie niezwykle popularne stało się udostępnianie przez pracodawców pracownikom możliwości nabycia kart (abonamentów), uprawniających do uczestnictwa w różnego rodzaju zajęciach sportowych. Z reguły wartość takiej karty (abonamentu) jest przez pracowników opłacana na rzecz pracodawcy lub potrącana z wynagrodzenia.

Jak się okazuje, powyższy schemat wywołuje jednak określone skutki dla pracodawcy w zakresie rozliczania VAT. Zgodnie ze stanowiskiem NSA z tytułu przekazywania kart na rzecz pracowników pracodawca powinien rozliczyć należny VAT oraz dodatkowo wystawić fakturę. Sąd uznał bowiem, że zastosowanie w takim przypadku znajdzie art. 30 ust. 3 ustawy o VAT, z którego wynika, iż jeżeli podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.