Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
We wniosku o wydanie interpretacji podatnik (sp. z o.o.) wskazał, że jest użytkownikiem wieczystym działki gruntu zabudowanej budynkami o charakterze biurowym oraz produkcyjnym. Nieruchomość ta została nabyta w drodze transakcji opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, w odniesieniu do której podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Nieruchomość służy prowadzeniu działalności opodatkowanej VAT. Większościowy udziałowiec podatnika (spółka prawa holenderskiego) podjął decyzję o jego likwidacji. W wyniku likwidacji podatnik przeniesie na udziałowca cały swój majątek, w tym wskazaną nieruchomość. Po przeniesieniu nieruchomości będzie ona w dalszym ciągu wykorzystywana do czynności opodatkowanych. W tym stanie rzeczy podatnik zapytał, czy przekazanie udziałowcowi w wyniku postępowania likwidacyjnego całości majątku stanowi dostawę podlegającą opodatkowaniu VAT. W ocenie podatnika czynność taka nie stanowi dostawy towarów i nie podlega opodatkowaniu VAT.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Wyjaśnił, że przekazanie majątku likwidowanej spółki udziałowcowi jest odpłatną dostawą towaru, zatem czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu VAT na podstawie art. 7 ust. 2 u.p.t.u.  jako odpłatna dostawa towarów. Zdaniem organu dla rozstrzygnięcia powyższego zagadnienia nie ma znaczenia, czy przekazanie nieodpłatne należącej do spółki nieruchomości następuje w wyniku jej likwidacji. Na gruncie podatku od towarów i usług opisana czynność jest przekazaniem towaru (nieruchomości) bez wynagrodzenia, o którym mowa w art. 7 ust. 2 u.p.t.u. Przyczyna, z jakiej spółka tej czynności dokonuje nie ma wpływu na rozstrzygnięcie kwestii jej opodatkowania podatkiem VAT. Likwidacja spółki w żaden sposób nie przesądza o braku opodatkowania VAT przekazania nieruchomości udziałowcowi.

WSA w Opolu uchylił zaskarżoną interpretację. Stwierdził, że wydanie majątku w ramach likwidacji spółki kapitałowej wspólnikowi mającemu osobowość prawną prawie zawsze będzie przekazaniem towarów pomiędzy dwoma podatnikami. Skoro towary te stanowią część majątku spółki wykorzystywaną przez nią w działalności gospodarczej, należy założyć, że ich odbiorca również prowadzący taką działalność nie działa jako konsument a przeciwnie, że przekazane mu towary wykorzysta w działalności gospodarczej. Zatem w przypadku przekazania majątku likwidowanej spółki kapitałowej wspólnikowi będącemu osobą prawną nie wystąpi ryzyko, że taki podmiot zostanie ostatecznym konsumentem, który otrzyma towary wchodzące w skład majątku likwidacyjnego bez podatku od towarów i usług. W związku z powyższym stanowisko Ministra Finansów nakazujące opodatkowanie podatkiem od towarów i usług czynności przekazania majątku spółki wspólnikowi, który jest osobą prawną poprzez zastosowanie do takiej czynności art. 7 ust. 2 u.p.t.u. Sąd uznał za naruszające zasady neutralności i powszechności opodatkowania.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Zasada neutralności podatku od towarów i usług oraz powszechności opodatkowania, które przejawiają się w obciążeniu tym podatkiem ostatecznego konsumenta, przemawiają za uznaniem, że przekazanie majątku po likwidacji spółki kapitałowej wspólnikowi będącemu osobą prawną jest czynnością, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”

Komentarz
W omawianym wyroku Sąd dokonał korzystnej dla podatników wykładni przepisów u.p.t.u. w zakresie zasad opodatkowania czynności przekazania majątku likwidowanej spółki jej udziałowcom. Sąd potwierdził, że w przypadku, gdy udziałowcem jest osoba prawna, która nabyty w ten sposób majątek będzie wykorzystywać do działalności opodatkowanej, czynność przekazania majątku likwidacyjnego nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT. W ocenie Sądu przyjęcie przeciwnego poglądu powodowałoby bowiem naruszenie zasady neutralności VAT i powszechności opodatkowania.

Co istotne, stanowisko zajęte przez WSA w Opolu nie jest stanowiskiem odosobnionym. W taki sam sposób wypowiedział się już wcześniej Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 21 kwietnia 2009 roku, sygn. akt I FSK 59/08.

Prezentowany wyrok stwarza podatnikom dodatkowe możliwości optymalizacji podatkowej. Niewątpliwie ułatwia on przenoszenie majątku pomiędzy spółkami powiązanymi potwierdzając, że czynność taka nie wiąże się z dodatkowym obciążeniem w postaci podatku od towarów i usług.

1) Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.)